“Türk eyeri” tıp literatürüne girdi

Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. H. Fahrettin Keleştemur; Doç. Dr. Niyazi Acer ve Yrd. Doç. Dr. Halil Tekiner’le birlikte tıp literatüründe çok sık kullanılan bir terim olan Sella turcica’nın (Türk eyeri) anatomik yapısı, klinik önemi ve tarihçesini açıklayan bir makale yayınladı,
Amerika’da yayınlanan ve dünyanın birçok ülkesinden bilim insanları tarafından ilgi ile karşılanan, Pituitary isimli dergideki bu makalede; kafatasında bulunan ve şekil bakımından geçmişte Türkler’in kullandığı eyere benzeyen kemiğin, İngilizce’den Japonca’ya kadar dünyanın birçok diline “Türk Eyeri” anlamına gelecek şekilde çevrildiği ifade edildi.
Tıp camiasında ilgi ile karşılanan bu makale için Erciyes Üniversitesi Rektörü Fahrettin Keleştemur yaptığı açıklamada, tıpda çok önemli bir terim olan ‘Sella turcica’nın adını, Türk eyerinden alıyor olmasının dünyada Türk kültürünün yerini vurgulaması bakımından önemli olduğunu belirterek “Türk eyeri”ne benzetilen bu kemik, hormonal sistemin düzenlenmesinde önemli rol alan hipofiz bezini içerisinde barındırdığı için tıbbi açıdan değerlidir dedi. Latince olarak Sella turcica adı ilk kez; Osmanlı döneminde yaygın olarak kullanılan, ön ve arka kaşı yüksek eyerlerin yapısına benzerliği nedeniyle, Padua Üniversite’sinin ünlü anatomi bilgini Adrianus Spigelius (1578-1625) tarafından kullanılmış ve ölümünden iki yıl sonra öğrencisi tarafından yayımlanan “De Corpora Humanis Fabrica” adlı eserle de literatüre kazandırılmıştır. Bu terim farklı dünya dillerine yine aynı anlama gelecek şekilde çevrilmiştir; örneğin; İngilizce Turkish saddle, Almanca Türkensattel, Fransızca selle turcique, Arapça serc-i turki. Dr. Keleştimur, “Geçtiğimiz yüzyıllarda Avrupa’nın bilim, kültür ve sanatının şekillenmesinde Türk kültürünün etkisini vurgulaması bakımından bu araştırma çok önemli bir yere sahiptir,” dedi. Ayrıca, Sella turcica’ya bu ismin kim tarafından, neden ve ne zaman verildiği, ilk defa bu araştırma sayesinde ortaya çıkarılmıştır.
Makale http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25307180.