Osmanlıdan günümüze Kayseri-Tokat arası “Zile” İsim Benzerliği sorunu

Kayseri’nin Develi ilçesine bağlı Zile ile Tokat Zile arasındaki isim benzerliğinden ortaya çıkan sorunların çözülmesi için merkezden birinin isim değiştirmesi konusu 17 Şevval 1333/28 Ağustos 1915 tarihli Osmanlı arşivlerinde ortaya çıktı. kayıtlara göre  Zile isminin değiştirilmesi o tarihlerde gündeme gelmiş ancak  Develi’ye bağlı Zile’nin bir Karye, Tokat’a bağlı olan Zile’nin ise bir kaza merkezi olduğu anlaşıldığından ilgili yerleşim birimlerinin adlarının değiştirilmesinden vazgeçilmiş.

Develi İlçesine bağlı Zile Kasabası Belediye Başkanı Cuma Karademir 2014 yılında Develi İlçesinde kapanacak Dört Belde Belediyesinden birisi olmasına rağmen Kasabanın Kültür envanteri araştırma çalışması başlatarak çalışmanın kitaplaşması için kolları sıvadı.

Karademir; Zile florasından; Adaçayı, Asa otu, Ayı Pençesi, Bitotu, Bladder, Ayı çileği, canavar otu, civan perçemi, ebem güzeli, altın yıldız, gıvıskan, hava civa otu, herzen, gelnak, kurt soğanı, yoğurt otu, kepir otu, keten otu, kuş ayağı, mor çiçek, öküz gözü, patluk çiçeği, Peygamber çiçeği, kuş fiği, kuzu sarımsağı, yapışkan ot, kuş ayağı, teke sakalı, sığır otu, sütleğen gibi çiçeklerin tespit edildiğini,

Osmanlı arşivlerindeki Develi Zile kasabasına ait belgelerin araştırılıp çeviri işlemlerine başlanması, yayınlanan makaleler, Zile kasabası ile ilgili yurt içi ve yurt dışındaki hayat hikayeleri, Fotoğraflar, Giyim kuşam, yaşam tarzları ve Zile ile ilgili tüm çalışmaların Belediye’ye ulaştırılarak kitaplaşması için tarihçileri, araştırmacıları, Kasabadan yurt içinde çeşitli Vilayetlere   ve Yurt dışına gitmiş tüm hemşerilerimizin  bu kalıcı çalışmaya destek vermelerini bekliyoruz dedi.

İşte bu araştırmalardan bazıları;

Bolu-Abant- İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Süme tarafından yapılan araştırmada; Zile’de bulunan Müslüman ve Rum ahalinin ortak şikayet konusu; Zile Karyesinin 14 saat mesafede olan   Nevşehir’e bağlı olduğundan dolayı karye halkı resmi işlemlerini zamanında yapamamaktaydı. Rum ahali durumu Rum Patrikhanesine iletilmiş, patrikhane ise konuyu Padişaha iletmiştir.  Talebin araştırılarak değerlendirilmesi sonucunda Ulu Hakan Abdülhamid Han’ın emri ile 17 Nisan 1906  tarihinde Zile karyesinin Konya Vilayeti Niğde Sancağı Nevşehir kazasından  ayrılarak Develi’ye bağlanmış.

Bilge Umar’ın “Türkiye’deki Tarihsel Adlar” araştırmasına göre Anadolu topraklarında 4 Zile bulunduğu bunların; Tokat iline bağlı ZİLE ilçesi, Kayseri’ye bağlı Develi ilçesinin ZİLE köyü, Nevşehir iline bağlı Derinkuyu ilçesinin Özlüce köyünün eski adı, Ordu iline bağlı Mesudiye ilçesinin Yeşilce-Yavadı arası Beyağaç köyünün eski adının da Zile olduğu, Zile isminin “Kutsal geçit” anlamında gelen Sila’dan Zille’den gelmiş olabileceği belirtiliyor.

Efendi ağa  Külliyesi, Medrese yanısıra, XVII YY’da Topal Süleyman Ağa, XVII.YY da  Hacı Süleyman Ağa,1724 yılında Mehmet Efendi.1732 yılında Molla İbrahim ve İbrahim Kethüda tarafından camiler inşa edildiği,

Zile kasabasından yurt dışına giderek Yunanistan’da Neokessaria “Yeni Kayseri” yi kuranlarla ilgili asırlık çınar,yaşayan tarih  Zeki menevşenin hatıratları  ve  İbrahim Kozanoğlu’nun araştırmasında ortaya çıkan  ilginç karelerden; Zileli Rumların1924 yılında başlayan göçmenlik hikayesinden; Niğde şehrinden geçerek 3–4 gün Ulu kışlada kaldıktan sonra Tren ile Mersin den “Hiristomis” gemisiyle 15 günlük bir yolculuktan sonra Rodos’a Oradan da Pire’nin Aya Yorgi adasına gittikleri Pirede 20 günlük bir çadır yaşamından sonra başka bir gemi ile Kerkira Adası’na gönderilişleri.  “Yeni Kayseri Göçmenler Cemiyeti” ni kurmaları. Kurdukları  köyde en önemli sorunlardan birisinin  de Su sorunu olduğu  Bölgedeki su ne insanların ne de besledikleri  hayvanların ihtiyacını karşılayacak miktarda olmadığından Herkesin  kendi kuyusunu kazma çalışmaları

Zile’den Yunanistan’a göç eden  Yeorgia Aleksiu’un Kocası için örnek alınacak hatıratından; Türkiye’den ayrılalı 35 yıl olmuştu Noel zamanıydı, Kocamın ceketi delinmişti. Ne yama yapacak ne de parca bezim vardı. Benim de üstümde bir önlük vardı. Resme baktığımda hala başım ağrımaya başlar. Yurtdışından yardım için gelen paketler açıldığında kocam için de bir ceket çıkması için dua ederim. Nitekim bir gün kocama göre bir ceket çıktı. Evet, ne kendim ne de çocuklarım için bir şey çıkmasını beklerdim. Tek beklentim kocam için bir ceket çıkmasıydı diyor.