MERKEZ BANKASINDAN ‘FAİZ İNDİRİN’ DİYEN BAŞBAKANA: FAİZ İNDİRİMİNE PPK KARAR VERİR

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Başbakan Erdoğan‘ın geçen hafta yaptığı “Merkez Bankası faizleri düşürmeli” çağrısının ardından ilk kez kameraların karşısına geçti.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Kayseri‘de para politikaları konulu bir konferans verdi.

Başbakan Erdoğan‘ın ‘Merkez Bankası‘nın olağanüstü toplanarak faiz indirmesi gerektiği’ çağrısına Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı‘dan cevap geldi. 

“FAİZ KARARINI PPK VERİR”

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, yaptığı sunumda, “Faiz indirimlerini Para Politikası Kurulu (PPK) karar verir. Para politikasında şu anda çok sıkıyız. Ölçülü adımlar atılabilir, zamanlaması ve hızı çok önemli. Avrupa’da ve gelişmiş ülkelerde  siyasiler Merkez Bankası ile konuşmaktan kaçınır. Böyle bir kültür var. Ama bizde  siyasiler Merkez Bankası ve kararları ile ilgili konuşurlar” dedi. 

Bundan sonra atılacak adımların son derece ölçülü olacağını ifade eden Başçı, “Faiz indirimini adım adım yapmakta fayda var. Türkiye‘ye güveni sarsmadan adım atılması gerekir” diye konuştu.

Merkez bankası Başkanı Erdem Başçı, “Bizde şu anda enflasyon yüzde 8. Alınan tedbirler üç aşamalı olarak gerçekleşti ve başarılı sonuç aldık. Enflasyonun Haziran ayı sonrası düşmesini bekliyoruz. 2015 yılında yüzde 5’lik seviyeye geliriz. Türkiye enflasyonda yüzde 5’i görürse uzun vadeli faizler düşer. 2014 yılında büyüme hızımız yüzde 4 veya 4.5 gibi olacağını düşünüyoruz” dedi.

‘Ekonomik Görünüm ve Para Politikası’ konulu toplantının açılışını yapan Kayseri Sanayi Odası (KAYSO) Başkanı Mustafa Boydak, Merkez Bankası‘nın ekonomide önemli yeri olduğunu, sanayiciler ve yatırımcılar adına merkez bankasının sorumluluğu çerçevesinde beklentilerine yanıt vereceğini söyledi. Boydak,Türkiye’nin istikrarı için kısa vadeli değil orta ve uzun vadeli kazanımları arzuladıklarını, seçim sonrası taşların yerine oturmasını beklediklerini, yapısal reformların sürdürülmesini istedi.

Konuşmasında reel sektörle sık sık bir araya gelmek istediklerini belirten Erdem Başçı, sözlerine Londra‘da yılda bir kez toplantı yaptıklarını, yatırımcıların Türkiye‘yi nasıl gördüklerini gözlediklerini, ardından Roma‘da benzeri bir toplantı yaptıklarını ve Avrupa Merkez Bankasının yaklaşımını birinci ağızlardan dinlediğini belirtti. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, sıkı para politikasında, tüketici kredilerinin yavaşladığını, enlasyondaki düşüşün Haziran’dan sonra başlayacağına dikkati çekti . Erdem Başçı, konuşmasını şöyle sürdürdü:

CARİ AÇIKTA İYİLEŞME OLUR

“İhracat büyümeyi desteklerken, özel sektör yurtiçi beklentilerinde bir miktar ivme kaybedecek. 2014 yılında cari işlem açığı belirgin iyileşme gözlenmesi beklenmektedir. Büyüme konusunda, küresel büyüklük gelişmekte olan ülkeler lehine gelişmektedir. Resim öyle gözükmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde küresel büyüme yüzde 7.5’lük büyüme hızına denk geliyor. Türkiye‘nin ihracatı açısından, ihracatçılar için bir hareketlenme ve Avrupa‘da talep artışı söz konusu. ABD ve İngiltere zayıfta olsa istihdam artışı devam ediyor. Türkiye‘de GSYH ılımlı bir büyüme trendinde devam ediyor. 2013 yılında büyümenin belirleyicisi yurtiçi talep oldu. Dış talep de katkı yapabilir diye düşündük. İç talebimizin canlanmasıyla iç talep ağırlıklı gördük. 2014 yılında böyle bir ihtimal var. Bu yıl enterasan olacak iç talep az değil, ama dış talepten olumlu bir talep gelebilir. Avrupa bölgesine yapılan ihracatımız önemli. Büyümemiz yüzde 2.5’dan fazla olabilir. Dış talebin katkısıyla. Nadir gördüğümüz bir durum çıkabilir. Ilımlı bir büyüme senaryosu görebiliriz. Erken konuşmamak gerekir. Ama, şu anda resim böyle görünüyor. Bizim istihdam yönümüz kuvvetli ve olumlu. İşsizlik oranında son aylarda düşüş var. Kalifiye eleman bulmakta iş dünyası yakınıyor. İş gücüne katılım da arttığı için, işsizlikte sert düşüş olmuyor. Özellikle, tarım dışı istihdam iyi gidiyor. Kurulan firma sayısı 2013 yılı başından bu yan artıyor. Aralık ve Ocak ayında sanayi üretiminde olumlu sonuçlar geldi. TÜİK parekende satış, hacim ve reel olarak veriler yayınlıyor. Yüzde 10’lik bir artış var parekende satışlarda. Bu bizi de şaşırttı. Ülkede belirsizlik varsa yatırımlar ve tüketim ertelenir. Türkiye‘de bunun olmasını bekliyorduk ama olmadı. Şubat verisi de önemli. Alınan tedbirleri göreceğiz. Birkaç gün sonra TÜİK Çarşamba günü bunu açıklayacak. Dayınıklı mallarda resmi, en güzel beyaz eşya gösteriyor.

DENGELİ BÜYÜME

İhracat yukarı doğru giderken ithalat aşağıya gidiyor ve üretim yatak seyrediyor. Bu bir dengeli büyümedir. Otomotiv tarafında üretim aşağıya doğru hafif bir dönüş var. Rusya‘ya olan ihracatımız hafif düşmüş önceki seneye göre. Ab ülkelerine yapılan ihracatta hafif de olsa artış var. Avrupa Merkez Bankası neden bu şekilde yoğun biçimde, Türkiye‘de nasıl fiyat istikrarı varsa, Avrupa açısından fiyat istikrarı enflasyonu yükseltmek istiyorlar. İhracatın ithalatı karşılama oranı arttı. Mart tahmini yüzde 65’in üzerinde görünüyor. Şu anda yüzde 64’ün altındayız. Ama, dengeli büyüme açısından olumlu bir gelişme. Önem verdiğimiz göstergelerden biri borçlanma hızıdır. Tüketiciler ne kadar hızlı borçlanıyor. Stok anlamında bir sorunumuz yok. Ülkenin tamamı olarak bu konuda sıkıntı yok. Yakın dönemde kredi büyüme hızı yüzde 15’lik referans değerinde olmalıdır. Hızlanma oldu 25-30’lara geldi. Kredilerdeki artış iç talepten kaynaklanıyor. Bu düzeliyor. Tüketici kredilerine ve kredi kartlarına yönelik alınan tedbirler vardı. Bireysel krediler yüzde 15’e gelecek. Dış dengeleme açısından da bu dönemli. İç ve dış denge açısından sonuç alındığı diye düşünüyoruz. Parasal sıklaştırma dediğimiz konu geçen yıl mayıs ayında başladı. Gösterge faiz ve kredi faizlerinde bir adım yukarıya doğru değişiklik oldu ve bir fiyatlandırma oldu. İç belirsizlik yüzünden Aralık’ta piyasa faizleri ve bankaların kredi ve mevduatlarında bir ayarlama oldu. BDDK‘nin aldığı önlemlerde şubatta devreye girdi. Tüketici kredilerinde bir iyileşme gördü. Bankaların tahsili geçmiş alacaklarına baktığımızda yüzde 3’ün altında. Verilere yansımadı, fazla da sorun beklemiyoruz. Firma kredilerinde de dikkatli olmalıyız. Karşılıksız çek oranları bankalararası takas merkezine sunulanlardan kaynak alıyoruz gerek adet ve tutar olarak düşüş görüyoruz. Burada bir iyileşme görüyoruz. Çok konulan bir konu Türkiye bir şey olursa dış borçların çevirebilir mi diye sorular gündeme geliyor. Kamu kesiminin kısa vadeli borçlanması oldukça çok düşük miktarda.

DIŞ BORCUN ÇEVRİLMESİNDE SORUN BEKLEMİYORUZ

Reel sektörün dış borçlanmasındaki vadesi 5 yılın üzerindedir. Büyük firmalarımız beş yıllık borçlanıyor. 3 ve 4 yıllıkların payı bile azaldı. Türkiye dış borcunu çevirmekte ekonomik krizlerine karşın bile zorlanmamış. O nedenle burada bir sorun beklemiyoruz. 100 firmadan 63’nün yabancı borcu yok. Zira, Türk lirası olarak borçlanıyorlar.Bunu yabancı yatırımcılara iyi anlatmalıyız. Türkiye‘nin kamu borcunda Mali disiplin sürüyor.”

TÜRKİYENİN İKİ PROBLEMİ VAR ENFLASYON VE CARİ AÇIK

Merkez Bankası Başkanı Başçı, Türkiye‘nin iki önemli probleminin enflasyon ve cari açık olduğuna dikkati çekerek şöyle dedi:

“Bizde şu anda enflasyon yüzde 8. Alınan tedbirler üç aşamalı olarak gerçekleşti ve sonuç aldık. Enflasyonun Haziran ayı sonrası düşmesini bekliyoruz. 2015 yılında yüzde 5’lik seviyeye geliriz. Bununla ilgili tedbirleri alıyoruz. Türkiye enflasyonda yüzde 5’i görürse uzun vadeli faizler düşer. Türk lirası değer kaybetmiş durumda. Enflasyonun arkasındaki en önemli geçiş Türk lirasındaki değer kaybı oldu. Yüzde 8’lik enflasyon, döviz kurundan kaynaklanıyor. Yeter ki döviz kurları istikrarlı seyretsin. İthalata dolar olarak bakınca enflasyonist baskı görmüyoruz. Son haftalarda ülkemizde portföy artışları ve girişleri gözlenmektedir.”

EKMEK VE BUĞDAYDAKİ ARTIŞ KURAKLIKTAN KAYNAKLANDI

Merkez Bankası Başkanı Doç.Dr. Erdem Başçı, enflasyonda artışa yol açan gıda fiyatları arasında en önemli bölümü buğday ve ekmek fiyatlarının geldiğine de değinerek, “Gıda fiyatlarında marta göre mevsim normallerinin altında yağışlar yüzünden ekmek ve buğday fiyatları enflasyona olumsuz etkiledi. Ancak, Türkiye, Mart’ta iyi yağış aldı. O nedenle, ekmek ve buğday fiyatlarında son bir aydaki yağışlar rahatlama yarattı. Bu yağışlarla en azından yüzümüzü güldürdü. Enflasyondaki düşüş, haziranda başlayacak” diye konuştu.

HEDEF FAİZLERDE VE ENFLASYONDA YÜZDE 5, BÜYÜME HIZINDA İSE YÜZDE 4

Merkez Bankası Başkanı Başçı konuşmasına şöyle devam etti:

“Yerel seçimlerden sonra Türk Lirası değer kazandı. Parasal sıkıştırma tedbirleri beklenen sonuçları vermektedir. Enflasyon düştükçe reel faizler de düştü. Bir bakıyorsunuz yurt dışından bir şok geliyor veya yurt içinden siyasi bir şok geliyor. Enflasyon beklentileri o zaman artıyor. Türk lirası değer kaybediyor. Buna karşın tedbirler almazsanız, kısa vadeli faizleri ayarlamazsanız işler sarpa sarar. Biz, onun için normalleşmeyi seçiyoruz. Faizleri adım adım 4.5’a mı indireceksiniz yoksa, adım adım mı yapacaksınız. Adım, adım yapmalıyız. Faiz konusundaki tedbirler adım adım olmalıdır. Ölçülü adımlar atılmalıdır. Merkez Bankası ve Türk ekonomisine duyulan güveni sarsmadan, 2015’de enflasyon yüzde 5’e, faizleri de yüzde 5, uzun vadeli faizleri de yüzde 7-8’e gelmelidir. Para sıkılaştırmada önemli kazanımlar elde ettik. Enflasyonda iyiye gidiş var. İhracatta büyüme ivme kazanıyor. 2014 yılında cari işlemlerde iyileşme olacak. 2014 yılında büyüme hızımız yüzde 4 veya 4.5 gibi olacağını düşünüyoruz. Yurt dışındaki gelişmeleri iyi izliyoruz.”

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Türkiye‘deki siyasilerin para politikalarına ve Merkez Bankasına müdahale olup olmadığına yönelik olarak bir soruya da, “Türkiye’de herkes siyasetçiler ve iş adamları Merkez Bankasının sadece ekonomik değerlere sahip çıktığını ve baktığını biliyorlar. Siyasetçilerimiz de bunu biliyorlar. Yurt dışında siyasetçiler çok Merkez Bankasının siyasetleriyle ilgili konuşmuyorlar. Merkez Bankasının 4’üncü Maddesine göre hareket ederiz” yanıtını verdi.