Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Tebrikler dolandırıldınız.
Yıllardır dolandırıcılara karşı, yazdığım haberlerde, emniyetin bültenlerinde, çıktığımız televizyonlarda sık sık ‘Aman dolandırılmayın’ uyarısı yaparız.
Ama dinleyen kim.
Yasal boşluklardan yararlanan fırsatçılar, onurunu, şerefini kaybedenler, zaten zor geçinen zavallı insanları dolandırmaya, ağlatmaya, karakol ve adalet kapılarında süründürmeye devam ediyor.
Zaten bizim saf, iyi niyetli, işi kadere, şansa bırakmış temiz yürekli insanlarımız, başlarına kötü bir şey geldi mi ilk yaptıkları iş ‘Aman kimse duymasın. Aman rezil olmayayım’ der.
Bu anlayışta o genetiği bozukların işine yarar.
Son dönemlerde; sipariş verdiği cinsel gücü arttırıcı hap yerine kargodan salatalık gibi ürünler çıkınca dolandırıldığını anlayan erkeklerin çoğu utandığı için susuyor. Dolandırıcılar da bu sayede yılda 50 milyon liralık vurgun yapıyor.
Kaçakçılıkla mücadele polisi, 2014 yılında, internet, sosyal medya, çağrı merkezleri üzerinden ve şifalı bitkiler adı altında açılan işyerlerinden “cinsel gücü artırıcı” adı altından sahte ve sağlığa zararlı hap, jel, sprey gibi ürünler satarak dolandıranlara yönelik 367 operasyon yaptı. Baskınlarda 560 kişi gözaltına alındı. Şüphelilerin yüzde 90’ı mahkemece serbest bırakılırken, yüzde 10’u ise sağlığa zararlı olduğu kesinleşmiş ilaçlar sattıkları belirlenince tutuklandı.
Dolandırıcıların, sipariş veren kişilere sahte ilacın yanı sıra çoğu zaman “domates, salatalık, 3’ü bir arada kahve, zeytinyağı, el kremleri” gönderdikleri de belirlendi. Cinsel performans için sipariş veren ve dolandırılan kişilerin “erkeklik gururu”, “erkekliğime laf gelir”, “çevreden duyulur” korkusuyla şikâyetçi olmadığı, bunu fırsat bilen dolandırıcıların da her gün yeni bir yöntemle dolandırmaya devam ettikleri belirtildi.
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı raporda, bu yöntemle dolandırıcıların yılda 50 milyon liralık vurgun yaptığı tespiti yer aldı. Ancak şikâyetçi ve mağdur bulamadıkları için yasal işlem yapma konusunda sıkıntılar yaşandığı vurgulandı. Bilişim ve Siber Suçlarla Mücadele polisiyle ortak çalışmalar yürüten Kaçakçılık polisi, mağdurlara “Deşifre olmayacaksınız, kimliğiniz gizli tutulacak, dolandırıcılara teslim olmayın” çağrısını tekrarlıyor.
Ben bir kez daha ‘Bu oyunlara gelmeyin’ diyerek ilginç yöntemlerden bazılarını yazıyorum.
Sahte altın dolandırıcılığı: Altın çakmak veya kol saatini acil ihtiyaçtan satmak istediğini belirten kişiler, bu yöntemle kandırdıkları vatandaşların paralarını alıyor. Kuyumcuların kapalı olduğu saatte, adres sorma bahanesiyle geliyor. Başka ülkeden geldiklerini söyleyerek ceplerinden çıkardıkları altın görünümlü çakmak ve saati, gerçek bedelin neredeyse 10 katı aşağısında fiyat biçip size satıyor.
İş ilanı ile dolandırıcılık: Gazeteye ilan veren dolandırıcılar yeni bir iş ya da film için oyuncu seçeceklerini belirtiyorlar. Bir iş merkezinden şatafatlı bir ofis kiralıyorlar. Gelen yüzlerce kişiden katılım payı ve başvuru ücreti alıp haber vereceklerini söyleyip, ofise kilit vurarak kayıplara karışıyorlar.
Peru parasıyla dolandırıcılık: Dolandırıcılar, kimi zaman ev kiralama bahanesiyle ev sahibini, kimi zaman hayvan alacağını belirterek besicileri, düşük değerdeki Peru parasını yüksek değerdeymiş gibi anlatıp kandırıyorlar. Üzerinde Türk parası bulunmadığını belirten zanlılar, borcun yarısını Peru parası olarak verip, paranın üstünü Türk Lirası olarak vatandaşlardan alıp kayboluyor.
Zarfçılık yöntemi: Bu yöntemde zanlılar genellikle bankadan çıkarken takip ettikleri yaşlı ve saf kişileri tercih ediyor. Yere atılan zarfı alarak “para buldum” diyerek işe başlanıyor. Bir köşede paraları pay etmeye çalışırken, yanına işbirlikçisi gelip para kaybettiğini belirtiyor. Birinci zanlı yanındaki vatandaştan da onay alarak görmediğini söylüyor. İkinci zanlının ısrar etmesi karşısında ise birinci zanlı vatandaşın cebindeki paraları alarak başka bir zarfa koyuyor, gerekirse üstünü arayabileceğini, bunun haricinde para olmadığını belirtiyor. Bu arada zanlı vatandaşın paralarını koyduğu zarfı el çabukluğuyla içi kâğıt dolu başka bir zarfla değiştiriyor. İşbirlikçi, sözde para dolu zarfını bulamayıp geri dönerken, zanlı vatandaşa “Bu senin zarfın cebine koy, yerden bulduğumuz zarf da sende kalsın sonra buluşur, paylaşırız” diyerek uzaklaşıyor. Evine giden mağdur ise kendi parasının bulunduğu zarftan ve dolandırıcının verdiği zarftan çıkan kağıt destelerle baş başa kalıyor.
Asker arkadaşı dolandırıcılığı: Oğlu askerde bulunan aileleri takip eden dolandırıcılar, “Ben askerdeki oğlunuzun arkadaşıyım, sizlere selamı var” dedikten sonra kendisini acındırarak, annesinin öldüğünü, memleketine gideceğini, parasının olmadığını söyleyip vatandaşları dolandırıyor.
Temizleme yöntemi: Dolandırıcılar, gözlerine kestirdikleri kişilerin üzerine tutkal, çiğnenmiş sakız veya mercimek atarak temizlemek için yaklaşıyorlar. Kişinin pantolonunu temizlerken cüzdanını veya cebindeki parasını da bir güzel temizliyorlar.
Para üstü yöntemi: Genelde market veya iş yerlerine birden fazla zanlı giderek, birisi kasada alışveriş yaparken diğerleri kasiyerin dikkatini dağıtıyor. Elinde 100 veya 200 TL gibi büyük banknot tutan zanlı, kasiyerin kafasını karıştırıyor. Kasiyer, zanlının uzattığı paraya göre üzerini hazırlayıp verirken, zanlı parayı verdiğini iddia ederek hızlıca oradan uzaklaşıyor.
Tırnakçılık yöntemi: Bu yöntem İran ve Suriye uyruklu kişiler tarafından sıklıkla yapılıyor. Yabancı uyruklu zanlılar, üzerinde yüklü miktarda para olduğunu bildikleri bir kişiyi durdurup Türk parasını tanımadıklarını, kendilerine üzerinde varsa göstermelerini istiyorlar. Genelde zanlının yanında bulunan bir kadın ise bu sırada vatandaşın dikkatini dağıtıyor. Parayı alan zanlı paralara bakarken, el çabukluğuyla desteden iki parmağını kullanarak paraları çekip avucunun içinde saklıyor.
İnternet virüsüyle dolandırıcılık yöntemi: Zeus ve Zitmo adlı virüsler internet dolandırıcılığı yöntemlerinden. Virüsler işlem yapılan banka internet sitesinin arayüzünü taklit ediyor. Müşteriler bankanın internet sitesinde işlem yaptığını düşünürken aslında bilgisayar korsanlarının sitesi üzerinde işlem yapıyor ve müşteri numarası, kullanıcı şifresi gibi bilgileri kendi elleriyle bilgisayar korsanlarına sunuyor. Müşteriler hesaplarının boşaldığını gördüğünde ise iş işten geçmiş oluyor.
Kedi yöntemi: Sürücüsü içinde park hâlinde duran otomobillere yaklaşarak şoföre “Abi aracın altına kedi girdi. Sakın hareket etme.” diyen dolandırıcılar araçtan inen şoförle birlikte sözde otomobilin altında kediye bakarken diğer kişi içerideki çantaları kedi çevikliği ile yürütüyor.
Kargo parası ile dolandırıcılık: Ünlü bir yapım şirketinin adını kullanarak telefonla arayan dolandırıcılar, bir tv kanalında yeni bir yarışma formatının başladığını ve yarışmacı olarak sizi seçtiklerini belirtiyorlar. Gerekli belgelerin iletilmesi için adresinizi alıyorlar. Ertesi gün size gelen içi boş zarfa yüksek bir kargo bedeli ödüyorsunuz.
Gömü yöntemi: Dolandırıcılar seçilen alana bir küp altın benzeri heykelcik gömüyor. Zengin bir köylüyle samimiyet kuruluyor. Ekip sözde İsveç’teki zengin biri tarafından, dedesinin gömdüğü defineyi bulmak için gönderildiğini ve bulana 12 milyon avro vereceğini belirtiyor. Çetenin haritada gösterdiği yerden küp dolusu altın heykelcik çıkınca oltaya yakalanmış oluyor. Çete, altınları köylüye bırakıp İsveç’e alıcıları getirmek için ayrılıyor. Ardından köylüyü telefonla arayarak vize, rüşvet gibi masraflar nedeniyle yüksek meblağlı paralar istiyor. Elindeki altın heykelciğe bakan köylü, istenen parayı düşünmeden gönderiyor. Ondan sonra arayan soran olmayınca heykelin sahte olduğu da ortaya çıkıyor.
Dolandırılmamak için bilmeniz gerekenler
Kayseri Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarıyla Mücadele Şubesi uyarıyor:
1. Bilgisayarda kullanılacak programların lisanslı olmasına dikkat edilmelidir.
2. Lisanslı antivirüs programları kullanılmalı ve güncelleştirmeleri yapılmalıdır.
3. Spam e-pos-talara ve tanımadığınız kişilerden aldığınız e-postalara dikkat etmeli, bilmediğiniz bağlantıları açmamalısınız.
4. Bilinmeyen internet sitelerinden dosya indirilmemeli veya indirirken dikkat edilmeli.
5. Cep telefonlarına bilinmeyen uygulamalar yüklenilmemeli.
6. Bankadan geldiği belirtilen e-postalar üzerinde, bankanın internet sayfasına ait link olsa dahi, sisteme internet adresini bizzat yazarak girmeye dikkat edilmelidir.
7. Girilen internet sitesinin adresi, her açılan sayfada tekrar tekrar kontrol edilmeli, farklı bir adrese otomatik yönlendirme yapılmadığından emin olunmalıdır.
8. Kimlik bilgilerinin kullanılması gereken işlemler, internet kafelerden ya da iş yerinde ortak kullanılan bilgisayarlardan değil, antivirüs programlarıyla korunan şahsi bilgisayarlardan yapılmalıdır.
9. İnternet üzerinden arkadaşlık, sohbet veya sosyal paylaşım sitelerinde kredi kartı bilgileri ve özel bilgiler kesinlikle paylaşılmamalıdır.
10. İnternet üzerinden alışveriş yaparken internet sitesinin SSL güvenliğine sahip olup olmadığını kontrol edin. SSL bağlanmak istediğimiz sitenin adresini yazdığımız site olup olmadığını gösterir bir sertifikadır. SSL güvenliğinin varlığı iki şekilde anlaşılır. Birincisi browser’ın adres çubuğundaki satır http:// ile değil, https:// ile başlayan bir adres olmalıdır. İkincisi ise, browserların altında çıkan kilit simgesidir. İnternet explorer’da SSL güvenliğinin varlığında sağ alt köşede bir kilit simgesi çıkar. SSL güvenliği olmadığı zaman ise bu kilit simgesi görünmez.
11. Bankalar hiçbir zaman müşterilerine e-posta göndererek belirli formların doldurulmasını, programların yüklenmesini istemez.
12. TİB tarafından oluşturulmuş güvenli internet projesine ücretsiz katılarak kötü amaçlı yazılımlardan bilgisayarınızı ve ailenizi koruyabilirsiniz.
13. Vatandaşlarımızın cep telefonu ile arayarak kendilerini polis, savcı, bankacı ya da diğer kamu görevlisi olarak tanıtan şahıslara itibar etmemeleri; kendilerinden talep edilen kimlik ve kredi kartı bilgilerini ne suretle olursa olsun paylaşmamaları gerekir.
14. Bankalar tarafından gönderilen SMS’leri üçüncü şahıslar ile paylaşmamaları, gelen SMS’lerin içeriğini teyit etmek için bankalar ile görüşmeleri gerekir.
15. Güvenlik güçlerinin vatandaşlarımızı sadece davet amacı ile aramakta olduğu, kredi kartı ve kimlik bilgilerini talep etmediği unutulmamalıdır.
16. Google ve benzeri arama motorlarında ilk sıralarda çıkan sitelerin güvenli olduğu kanaati yanlıştır. Dolandırıcıların ilk yaptığı iş arama motorlarına kendi sitelerini tanıttırarak ilk sırada çıkmalarını sağlamaktır.
17. Anlaşmalı ve güvenilir e-ticaret sitelerinde alışveriş, eğer varsa sanal klavye, şifre SMS hizmetleri, tek kullanımlık şifreler, değişen klavyeler gibi güvenlik adımlarının kullanılması suretiyle gerçekleştirilmelidir.
18. Kimlik bilgilerinizle adınıza bir telefon hattı alınmış ve şu an kullanılıyor olabilir; Emin olmak için https://hatsorgulama.btk.gov.tr adresine girerek sorgulama yapabilirsiniz.