Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Çoğu zaman anlatırım ve söylerim.
Erciyes Üniversitesi’nin temellerinin atılmasından bugünlere gelmesini adım adım izleyen, haber yapan gazetecilerden biriyim.
Kaba inşaatından bugünlere gelene kadar ne haberler yapmadım ki! O günden bugüne neler öğrenmedim neler. Bir çok mükemmel insanla tanıştım. Sağ olanlarla, mesleklerini devam ettirenlerle dostluklarımız, arkadaşlıklarımız halen devam ediyor.
Metre metre genişleyen, büyüyerek adeta bugün kuşaktan kuşağa teslim edilen ‘başarı bayrağı’na hergün yenileri ekleniyor.
Elbette bu başarılar kolay elde edilmiyor. Birilerinin yaptığı gibi ‘Bastır parayı al ödülü’ ya da ‘sen-ben-bizim oğlan’ anlayışı, kirli ilişkilerle kazanılmıyor.
Erciyes Üniversitesi Hastaneleri, Dünya Sağlık Örgütü El Hijyeni Mükemmeliyet yarışmasında Avrupa birincisi oldu. Türkiye’nin bu konuda ilk kazandığı ‘prestij ödül.’ Üstelik bu ödül 10 yıllık bir mücadelenin tam bir ‘ekip başarı’ öyküsü. Gelin size bu ödülle ilgili, Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Hastaneleri Başhekimi Prof. Dr. Ahmet Güney ve ERÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Öğretim Üyesi ve Enfeksiyon Kontrol Kurulu Başkanı Doç. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç’tan aldığım bilgilerle biraz anlatayım.
Avrupa El Hijyeni Mükemmeliyet ödülü, maddiyata dayalı olmayan, hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde çok önemli bir yere sahip, el hijyeninin yaygınlaştırılmasını amaçlayan bir prestij ödülü.
DSÖ tarafından, yenilikçi yöntemlerle hasta güvenliğini geliştirmek için el hijyeni faaliyetinde bulunan ve hastane enfeksiyon oranlarını düşüren hastaneler arasında iki yılda bir düzenlenen yarışmaya, Asya Pasifik, Avrupa, Latin Amerika, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ve Afrika bölgelerinden katılım oluyor.
Yarışmaya başvuru kriterleri arasında, en az üç yıllık el hijyeni verisi bulunma önkoşulu mevcut. Ayrıca, kurumda sistem değişikliği, eğitim, değerlendirme ve geri bildirim, hatırlatıcılar ve kurum içerisinde enfeksiyon kontrolü açısından güvenli bir atmosfer oluşturabilme gibi parametrelerin uygulandığının gösterilmesi gerekiyor.
Başvuruların değerlendirmesi sonrası, finalistlerin başarılarının tanınması için, dünya lideri uzmanlardan oluşan bağımsız bir delegasyon, merkezleri ziyaret ederek, yaratıcılık, inovasyon ve belirlenmiş kriterlere göre yerel/bölgesel liderlik için programlar değerlendiriliyor. Delegeler, finalistlerin bundan sonrası için çalışmalarının devamının teşvik edilmesi, bu çalışmaların sürdürülebilir olması ve sonuçların ölçülebilmesi ile ilgili görüş ve tavsiyelerde bulunmak için kurumda toplantı yapıyor. Kazanan kurumlar, Uluslararası Enfeksiyon Kontrol ve Önleme Konferansına (ICPIC) davet edilerek, programlarını sunmaları isteniyor..
DSÖ yarışma sayfasında 2019 Yılı için Türkiye’nin hangi bölgeden katılacağı kaydı yer almıyordu. Görüşmeler sonrası bölge, Avrupa olarak belirlendi ve başvuru formları dolduruldu. Bu anlamda Erciyes Üniversitesi Hastaneleri, yarışmayı Türkiye’de ilk temsil eden hastane olma gururunu taşıyor.
Hastanede yapılan el hijyeni faaliyetleri ve hastane enfeksiyon oranlarını düşürmedeki başarı sonrası 2019 yılı için başvurulan yarışmada, Avrupa Hastaneleri arasında finale kaldı. El Hijyeni Mükemmellik yarışmasında, Erciyes Üniversitesi Hastanelerinin son on yıllık enfeksiyon kontrol çalışmaları dikkate alındı. Yapılan çalışmada, el hijyeni uyum oranlarında ve alkol bazlı el dezenfektanı kullanımında artış gözlenirken, hastane enfeksiyonları ve etken mikroorganizma hızlarında ise azalma tespit edildi. Avrupa hastaneleri arasında finale kalan hastanemize, DSÖ tarafından seçilen yetkililer ziyarette bulunarak, hastanede yapılan çalışmaları yerinde gözlemledi. Sonuç olarak, Almanya, İsviçre, İngiltere ve İspanya gibi Avrupa hastaneleri içerisinde “El Hijyeni Mükemmelliyet” ödülünü Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri almaya hak kazandı. Ödül 10-13 Eylül 2019’da Cenevre’de yapılacak törende verilecek.
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, sadece Kayseri’ye değil tüm bölgeye hizmet veren bir hastane. Yıllık yaklaşık bir milyonun üzerinde poliklinik başvuru sayısı, binin üzerinde yatak kapasitesi, 240 bin yatış sayısı, 214 yoğun bakım yatağı ve yıllık 57 bin ameliyat sayısı ile bölgenin önemli sağlık kurumlarından biri. Ayrıca kanser hastalarının takip edildiği ve kemik iliği naklinin yapıldığı büyük bir onkoloji hastanesi ile de ülkeye önemli hizmet sunuyor. Tabi ki ağır yoğun bakım hastalarının takibi, uygulanan girişimler, büyük cerrahi girişimler ve kanser hastalarına uygulanan kemoterapötikler beraberinde hastane enfeksiyonları gelişim riskini artırıyor.
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanelerinde Enfeksiyon Kontrol Kurulu faaliyetlerine 1997 yılında başladı. Hastanelerde 2004 yılında başlatılan çok yönlü el hijyeni programı ve hastane enfeksiyonları önleme paketi uygulamaları ile hastane enfeksiyon oranları %50 oranında azaldı. Bugün için dünyanın gelişmiş ülkelerindeki hastane enfeksiyon oranlarına yakın oranları görülüyor.
Hastanede, yaklaşık 20 yıldır, sağlık hizmet sunumunda tüm personelin el hijyenine özen göstermesi için, hizmet içi eğitimler veriliyor. Sağlık personelinin farkındalığını artırmaya yönelik çeşitli afiş, poster ve videolar kullanılıyor. El hijyenine uyumlar izleniyor. Hastane enfeksiyon oranları, sürveyans sistemine kayıt ediliyor. Kanıta dayalı politikalar geliştirmek üzere analizler yapılıyor. Sonuçlar ilgili sağlık personeli ve hastane idaresi ile paylaşılıyor. Alınması gereken enfeksiyon kontrol önlemleri anlatıyor.
Yarışmaya hazırlık süreci;
Bu arada Sistem değişikliğine gidilerek, kritik alanlarda her hasta başına el dezenfektanları yerleştirildi. Hasta bakım alanlarında bulunan el yıkama lavabolarının sayısı arttırıldı.
Enfeksiyon Kontrol Kurulu Hemşireleri tarafından, tüm sağlık ve hastane çalışanlarına yılda bir kez, Erişkin ve Pediatri Yoğun Bakım ve Hematoloji Onkoloji gibi kritik alanlarda her ay başında yeni başlayan sağlık personellerine, Tıp Fakültesi öğrencileri ve Hemşirelik Fakültesi öğrencilerinin ders programlarına dahil edilerek simülasyonlu, tüm hemşire ve hasta bakıcılara, planlı, simülasyonlu ve gerek oldukça hasta başında el hijyeni eğitimleri, ameliyathanelerde cerrah doktor ve hemşirelere, cerrahi el hijyeni eğitimleri verilerek koçluk yapıldı.
Hastane enfeksiyon kontrol kurulu doktor ve hemşireleri, düzenlenen el hijyeni faaliyetlerinde yer aldı. Ulusal eğitim toplantılarında ve uluslararası projelerde el hijyeni eğitimleri verildi. 5 Mayıs Dünya El Hijyeni günü ve 15 Ekim Dünya El Yıkama günü kutlamaları ile el hijyeninin önemi vurgulandı. Sağlık çalışanları, hasta ve hasta yakınları ve kreş çocuklarına eğitimler verildi. Sosyal medyada bilgilendirme yapıldı. Yüksek lisans, doktora, sertifikalı enfeksiyon kontrol eğitimleri gerçekleştirildi.
Değerlendirme ve geri bildirim ile yapılan el hijyeni gözlem sonuçları ve enfeksiyon hızları hastane idaresi ve ünitelerle paylaşıldı. Tüm hastanede, hasta bakım alanlarına el hijyeni ile ilgili poster, afiş, kitapçık ve broşürler dağıtıldı. Hatırlatıcı kalem, yoyo, broş, not defteri, cep el dezenfektanları, el şeklinde kurabiyeler gibi el hijyenini hatırlatıcı hediyeler verildi. Bunda, hastane idaresi, müdürlük, bölüm hocaları ve ünite sorumluları ile işbirliği, uyumun arttırılmasında etkili oldu.
Bu başarının Kahramanları mı?
Sağlık Bakan Yardımcısı, eski Rektör Prof.Dr. Muhammed Güven, Prof. Dr. Emine Alp Meşe, Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hakan Poyrazoğlu, Hastaneler Başhekimi Prof. Dr. Ahmet Güney, Enfeksiyon Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Doğanay, Enfeksiyon Hastalıkları öğretim üyesi ve Enfeksiyon Kontrol Kurulu Başkanı Doç. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç, enfeksiyon kontrol kuruluna kuruluşundan itibaren emek veren akademisyenler ve hekimler, büyük özveri ile çalışan sağlık personelleri ve bu işe gönül veren enfeksiyon kontrol Hemşireleri.
Bugün Türkiye’de zoru başaran ERÜ, hastaneleri, tüm personeli ile ne kadar övünsek, gurur duysak az.