YRP’li Prof. Dr. Doğan Aydal: Hükümet algı yönetimi yapıyor

Yeniden Refah Partili Prof. Dr. Aydal, 18 yılda buğday ithalatında devletin 3,5 milyar dolar zarara uğratıldığını daha önce ifade ettiklerini hatırlatarak, buna cevaben AK Partili idarecilerin “Buğday ithalatını, mamul madde yapmak ve ihraç etmek için alıyoruz” yönündeki beyanlarının algı yönetimi olduğunu ileri sürdü.

Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Doğan Aydal, yaptığı yazılı açıklamada Hükümetin 18 yıllık tarım politikalarını eleştirerek “Buğday İthal ederken Dünya piyasalarına göre daha pahalı ithal etmenin, un ihraç ederken de Dünya piyasaları ortalamalarına göre daha ucuz satmanın sebepleri mutlaka araştırılmalıdır.” dedi.

Hükümetin iddiasını rakamlar doğrulamıyor

Aydal şunları söyledi:

Ülkemizde ekili alanların, 9 milyon dönümü buğday ekim arazisi olmak üzere, 35 milyon dönüm azaldığı AK Parti Hükümetinin iktidarları süresince ithal ettiği buğday miktarının 63,2 milyon ton olduğu da bilinmektedir. Ortalama buğday fiyatları esas alındığında ödenen miktar ise 16,5 milyar dolardır. Bu ödemelerde,  Dünya ortalama buğday fiyatları esas alındığında 3,5 Milyar dolar fazla ödeme yapıldığı da daha önce de ifade edilmişti. Hükümetin iddiası ise; bu alınan buğdaylardan un, bulgur, makarna, irmik, glüten, kepek gibi mamul madde yapılıp satıldığı ve çok kar edildiği yönünde olmuştur. Bu ifadeler bizzat Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından da birkaç kez ifade edilmiştir.

16,5 milyar dolar verip 11 milyarlık ihracat yapmak kazanç değildir

Eldeki ithalat ve ihracat verilerinin bu söylemleri doğrulamadığını vurgulayan Aydal,  “International Grain Council ve TUİK verilerine göre 2002-1019 yıl sonu arasında ihraç ettiğimiz un, makarna, irmik, nişasta, glüten,  kepek gibi bütün mamul madde miktarının 39,5 milyon ton ve bu maddelerin satışından elde edilen toplam değer 13,65 milyar dolardır. Bu verilerden de anlaşılacağı üzere yaklaşık 24 milyon ton buğday iç piyasa mamul madde ihtiyaçları için ithal edilmiştir. İhraç ürünlerimizden olan mamul ürünlerin bir kısmını tekrar yurtdışından neden ithal ettiğimiz de ayrı bir soru olarak karşımızda durmaktadır. AK Parti hükümeti aynı dönemler içinde 13,7 milyon ton mamul madde ithaline izi vererek, ithalata 2,5 milyar dolar ödemiştir. Eğer ifade edildiği gibi ithal edilen buğdaylar mamul madde üretimi için yapıldı ise, buğdaylara 16,5 milyar dolar verip, mamul ürünlerden toplamda 11 milyar dolar ihracat kazancı elde edilmesi pek kazançlı gözükmemektedir.” şeklinde konuştu.

18 yılda un ihracatında kayıp 760 milyon dolar

18 yılda un ihracatından kaybımızın 760 milyon dolar olduğunu öne süren Aydal, şöyle devam etti:

“Buğdayların Dünya ortalama ton başı fiyatının üzerinde alım yapılmasının yanı sıra (ton başına 54,6 Dolar), ihraç edilen mamul ürünlerin de, Dünya piyasalarının ortalama değerinin altında satılması da dikkatle incelenmesi gereken sorular olarak karşımızda durmaktadır. Un satışlarımız bunun en tipik örneğidir. 2002-2019 yılları arasındaki tabloya bakıldığında, Un satışlarımızın 2011 yılı hariç, Dünya ortalamasının daima altında olduğu görülecektir. 2002-2019  yılları arasındaki un ortalama ihraç fiyatımız ton başına 21,3 Dolar daha düşüktür. Dünya ihraç ortalaması ton başına  1370 dolar iken, Türkiye  makarna ihracatının ton başına 570 dolar olması ise hiç anlaşılabilir bir durum değildir.”

  UN
  Dünya İhracat Türkiye İhracat
YIL Ortalama Birim Fiyatı(Ton/$) Ortalama Birim Fiyatı(Ton/$)
2002 220 188
2003 242 188
2004 277 251
2005 247 215
2006 253 218
2007 337 349
2008 512 509
2009 359 322
2010 348 325
2011 433 449
2012 418 422
2013 464 442
2014 440 422
2015 369 350
2016 332 305
2017 324 302
2018 336 304
2019 358 322
ORTALAMA 348,2 326,9

Şekil: Un ihraç değerlerimizin ton başına Dünya piyasasının ortalama 21,3 dolar altında olduğunu gösterir tablo ve grafik.

YIL İHRACAT MİKTARI (TON) İHRACAT DEĞERİ(BİN$)
2002 249.274 46.833
2003 593.365 111.482
2004 786.055 197.487
2005 1.980.058 426.152
2006 1.250.115 272.850
2007 1.216.893 424.486
2008 1.213.278 617.976
2009 1.805.866 581.039
2010 1.836.295 596.282
2011 1.984.515 891.744
2012 1.993.012 840.817
2013 2.142.367 946.605
2014 2.207.218 931.232
2015 2.796.584 978.608
2016 3.533.968 1.078.489
2017 3.489.624 1.052.581
2018 3.308.651 1.006.290
2019 3.262.406 1.051.718
TOPLAM 35.649.544 12.052.671

Şekil: 2002-2019 yılları arasında ihraç edilen un miktarları ve gelirleri

Şekil: Makarna ihracatımızdaki inanılmaz düşük değerler.