Yaşlanıyoruz.. (Köşe yazısı 16.03.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Sorunlarımız arttı. Mutluluğumuz azaldı. Gelirimiz düştü. İlişkilerimiz bozuldu. Çocuklarımız uzaklaştı. Milli gelirimiz çöktü. Siyasiler oyuncak etti. Sonuç, yaşlanmaya başladık. Türkiye istatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü verilerine göre, Ülkemizde, yaşlı nüfus oranı son beş yılda % 17 artarken Kayseri’de bu rakam % 8,1, Sivas’ta % 11,8, Yozgat’ta % 12,3 oldu.

65 ve üzeri yaşlı nüfus 2013 yılında 5 milyon 891 bin 694 kişi iken son beş yılda %17 artarak 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2013 yılında %7,7 iken, 2017 yılında %8,5’e yükseldi. Yaşlı nüfusun %44’ünü erkek, %56’sı kadın. Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,2, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü.Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2017’de %61,6’sı 65-74 yaş, %29,7’si 75-84 yaş ve %8,6’sı 85 ve daha yukarı yaş grubunda.

Dünya nüfusunun 2017 yılında %8,9’unu yaşlı nüfus. En yüksek yaşlı nüfus, %32,2 ile Monako, %27,9 ile Japonya ve %22,1 ile Almanya. Türkiye bu sıralamada 167 ülke arasında 66. Sırada. Ortanca yaş, 2017’de erkeklerde 31,1, kadınlarda 32,4 oldu. Nüfus projeksiyonlarına göre, ortanca yaş 2023’de 33,5, 2030’da 35,6, 2040’da 38,5, 2060’da 42,3 ve 2080’de 45 olacağı öngörüldü.

Hayat Tabloları, 2014-2016 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 78 yıl, erkekler için 75,3 yıl ve kadınlar için 80,7 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,4 yıl. Ülkemizde 65 yaşına ulaşan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 17,8 yıl. Erkekler için bu süre16,1 yıl, kadınlar için 19,3 yıl. Beklenen yaşam süresi 75 yaşında 10,8 yıl iken 85 yaşında 6 yıl.

Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2013 yılında %11,3 iken bu oran 2017 yılında %12,6’ya yükseldi. Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2023 yılında %15,2, 2030 yılında %19,6, 2040 yılında %25,3, 2060 yılında %37,5 ve 2080 yılında %43,6 olacağı öngörüldü.

Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2017 yılında %18,2 ile Sinop. Bu ili %16,8 ile Kastamonu, %15,4 ile Artvin ve Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,2 ile Şırnak oldu. Bu ili %3,3 ile Hakkari ve %3,7 ile Van izledi. Yaşlı nüfusun %0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2017 yılında 5 bin 416 oldu. Türkiye’de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 691 kişi ile İstanbul, 262 kişi ile Şanlıurfa ve 251 kişi ile Mardin iken en az yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 3 kişi ile Ardahan, 5 kişi ile Bayburt ve Bartın.

Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı, 2012 yılında %25,4 iken 2016 yılında %20,8’e düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranının, yaşlı erkeklerin oranından 4 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı, 2016 yılında %31,1 iken yaşlı erkeklerin oranı %7,5 oldu.

Eğitim durumuna göre yaşlı nüfus incelendiğinde, 2012 yılında yaşlı nüfusun %40,4’ü ilkokul mezunu, %4,4’ü ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu, %4,7’si lise veya dengi okul mezunu, %4,4’ü yükseköğretim mezunu iken 2016 yılında ilkokul mezunu olanların oranı %43,7’ye, ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı %5,6’ya, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı %5,9’a, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise %5,8’e yükseldi. Tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranı yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek. Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre erkek nüfusun 2017 yılında %1,2’sinin hiç evlenmemiş, %83,4’ünün resmi nikahla evli, %3’ünün boşanmış, %12,5’inin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun %2,5’inin hiç evlenmemiş, %44,3’ünün resmi nikahla evli, %3,4’ünün boşanmış, %49,8’inin ise eşi ölmüş.

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2012 yılında %18,7 iken 2016 yılında %16. Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre 2016’da %14,7. İse  %17 oldu. Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, 2016 yılında 15-64 yaş grubunda işgücüne katılma oranı %57 iken yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %11,8. Yaşlı erkekte bu oran %19,9, kadında %5,5, işsizlik oranı ise %2,6. Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2016 yılında yaşlı nüfusun %70,2’sinin tarım sektöründe, %22,8’inin ise hizmetler sektöründe yer aldığı görüldü.

Ölüm nedeni istatistiklerine göre, 2016 yılında ölen yaşlıların %45,6’sı dolaşım sistemi, %16,3 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, %13,9 ile solunum sistemi hastalıkları. Ölüm nedenleri cinsiyetler arası en önemli fark iyi huylu ve kötü huylu tümörler. Hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı kadınların oranının yaklaşık iki katı. Yaşlı erkeklerin oranı %21,4, kadınların oranı %11,3. Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2016’da 12 bin 900’e yükseldi. Bu oran %4,5. Alzheimer’den ölen yaşlıların oranı 2016’da erkeklerde %3,5’e, kadınlarda ise %5,4’e yükseldi.

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı 2016 yılında %64,5 iken bu oran 2017 yılında %66,1’e yükseldi. Genel mutluluk düzeyi cinsiyete göre incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı erkeklerin %66,3’ü, yaşlı kadınların ise %65,9’u mutlu olduğunu beyan etti. Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, yaşlı bireylerin 2017 yılında en önemli mutluluk kaynağı %65,8 ile aileleri, %16,5 ile çocukları.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, İnternet kullanan 65-74 yaş grubundaki yaşlı bireylerin oranı 2017’de %11,3’e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2017 yılında %15,6 iken yaşlı kadınların oranı %7,5 oldu.