Virüs gerçeği..(Köşe yazısı 14.05.2020 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Coronavirüs ile ilgili tartışmalar, virüsün özelliklerini belirleme, hasarları, aşısı, ne kadar daha etkili olacağı gibi herkesin kafasındaki binlerce sorunun yanıtını arama çalışmaları devam ediyor.

Bu arada U.S. National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAD) Direktörü Dr. Anthony Fauci, Center for Disease (CDC) Başkanı Dr. Robert Redfield ve US Food and Drug Administration (FDA) Başkanı Dr. Stephen Hahn Amerikan Meclisi Senatosu’nda Koronavirüs Pandemisi konusunda senatörlerin sorularını yanıtladı.

Toplantı YouTube’a da konuldu. Konuşmalar, YouTube  kanalından “Senate Hearing on Coronavirus” başlığı altında izlenebilir.

***

Bir hekim arkadaşın aktardığı özet bilgiler şöyle.

Konuşmacılar, giriş sunumlarında ‘pandeminin henüz bitmediğini, devam etttiğini (we are not out of woods yet..!), kesin bir tedavisinin olmadığını, halen uygulanan tedavi yöntemlerinin (hiperimmün globulin, konvalesan plazma, remdesivir dahil) etkili aşı bulunana kadar sadece geçici köprü (bridge) görevini göreceğini’ ifade ettiler.

Dr. Fauci senatörlerin  kendisine yönelttiği sorulara verdiği cevaplarda;

1)  SARS-CoV-2’nin ‘çok bulaşıcı ve tehlikeli yeni bir virüs’ olduğunu, arada bir kaybolsa da ‘kısa zaman sonra geri geleceğini’ (rebound) ve ‘daha uzun zaman (belki 36 aya kadar.. ?) dünya üzerinde bulunacağını’ söyledi. Önümüzdeki aylarda sosyal mesafe, maske, el yıkama gibi tedbirlerin gevşetilmesi (rahatlama) ve ticari müesseselerin açılması durumunda ‘önce küçük zirvelerin’ (spikes) ‘sonra da salgının (outbreak) tekrar başlayacağını’ ifade etti (saati geri çevirmek olarak tanımladı).

Bu tür ‘yeni salgınların sonuçlarının daha tehlikeli olacağına’ inandığını ve maalesef ölümlerin artacağını söyledi.

Virüsün özelliklerini, mutasyonlarını, çok tehlikeli bulaşıcı olduğunu, bulaş yollarını, immünolojisini ve ne kadar öldürücü olduğunu yeni öğrenmeye başladığımızı belirtti.

2) SARS-CoV-2 pandemisini 1918 İspanyol Gribi salgınıyla mukayese etti ve o salgının da sonbahar aylarında kontrol edilemez bir şekilde yayıldığını ve ölümlerin arttığına dikkat çekti. ‘Koronavirüsün de benzer şekilde bu yıl sonbahar aylarında yayılacağını* kuvvetle tahmin ettiğini ve ‘o zamana kadar etkili bir aşının bulunup uygulamaya geçirilmesinin mümkün olmadığını’ söyledi.

3)  Aşı konusunda NIH dahil çok hızla çalışıldığını ancak aşı için çok temkinli olmak durumundayım….”I am cautiously optimistic for a vaccine to be discovered by the end of this year..!”  ifadesini kullandı.

4)  Ayrıca, aşı konusunda “aşı immünolojisi”nde sıklıkla ifade ettiğimiz 2 önemli (major) konunun bugünden bilinmesinin mümkün olamayacağını söyledi:

1. ‘Geliştirilecek aşı ne kadar etkili (effective) olacak’ ? ve
2. ‘Geliştirilecek aşı beklenmeyen bir şekilde olumsuz aşırı immün sistem yanıtına(enhancement) yol açacak mı’?

Bu konuda, 2016 yılında geliştirilen ve aşılama sonrası maalesef beklenmedik ölümlere (600+) yol açan Dengue virüsü aşısını örnek verdi. Bilindiği üzere Dengue aşısı 2019 yılında durdurulmuştu.

5)  ‘Koronavirüs Pandemisinin henüz kontrol altına alınmadığını’, tahminen 3-4 ay sonra ‘sonbahar aylarında 2. dalganın (2nd wave) kaçınılmaz olduğunu’, ‘tüm tedbirlerimizi mümkün olduğunca hızlı ve çok ciddi olarak almamız gerektiğini’ ifade etti.

6)  Son olarak da ‘Wuhan, Güney Kore ve Japonya’da son birkaç gün içinde yeni vakaların rapor edilmesinden (new spikes) çok endişe ettiğini’ söyledi.

***

Dünya Sağlıt Örgütü, tüm bilim adamları, Sağlık Bakanlığı, Bilim kurulu üyeleri ve konunun uzmanları bu virüsün ne kadar etkili ve tehlikeli, hızlı yayıldığını hergün açıklıyor.

Ancak toplumda  hala yeterli bilinçlenme, duyarlılık yok.

Esnafta öyle.

Hele Türkiye’de bulunan yabancılar.

Ben bu konuya dikkat çekmek için bir kez daha bunu aktardım.

Umarım Türkiye ve Kayseri için yararlı olur.