Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Bugünde sizlere bir süredir, Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım verilerden, ar-ge faaliyetleri, ayrılan ödenek ve harcamalar, ciro ve perakende satış endeksleri, kütüphane ve motorlu taşıtlarla ilgili istatikleri paylaşacağım..
***
Merkezi Yönetim Bütçesinden AR-GE Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar
Merkezi yönetim bütçesi üzerinden gerçekleştirilen hesaplamalara göre 2018 yılında Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri için bir önceki yıla göre %21,6 artışla 13 milyar 24 milyon TL harcama yapıldı. Bu sonuca göre 2018 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için gerçekleştirilen harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı %0,35, merkezi yönetim bütçe harcamaları içerisindeki payı ise %1,4 oldu.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini sonuçlara göre ise 2019 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için tahsis edilen başlangıç ödeneği 15 milyar 597 milyon TL oldu.
Ar-Ge faaliyetlerine yönelik vergi indirim ve istisnalarının toplamı 2018 yılında 4 milyar 599 milyon TL.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için ayrılan başlangıç ödenekleri sosyo-ekonomik hedeflere göre [Bilimsel Programların ve Bütçelerin Analizi ve Karşılaştırılması Sınıflaması (NABS)] sınıflandırıldığında, 2019 yılı için en çok ödenek %40,4 ile genel bilgi gelişimi (Genel Üniversite Fonlarından finanse edilen) için tahsis edildi. Bunu %34,4 ile savunma, %6,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,3 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %4 ile eğitim takip etti.
***
Ciro Endeksleri
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,4 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1,1 arttı.
Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi ise bir önceki aya göre %2,8 arttı. İnşaat ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise bir önceki aya göre %5 azaldı. Ticaret ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1 arttı. Hizmet ciro endeksi, 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %22,8 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,8 arttı.
***
Perakende Satış Endeksleri
Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %3, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,3, otomotiv yakıtı satışları %7,8 azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,3 arttı. Aynı ayda gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %0,5, otomotiv yakıtı satışları %0,3 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları %0,1 azaldı.
Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %15,6 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %20,8, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %16,6, otomotiv yakıtı satışları %5,8 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,8 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %1,7, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,2, otomotiv yakıtı satışları %0,5 arttı.
***
Kütüphane İstatistiklerİ
Türkiye genelinde 2018 yılında 1 milli kütüphane, 1 162 halk kütüphanesi, 598 üniversite kütüphanesi ve 29 bin 690 örgün ve yaygın eğitim kurumu kütüphanesi olmak üzere toplam 31 bin 451 kütüphane mevcuttur. Milli Kütüphane kayıtlı üye sayısı 23 bin 747, halk kütüphanesi kayıtlı üye sayısı 2 milyon 840 bin 504 ve üniversite kütüphanesi kayıtlı üye sayısı 3 milyon 912 bin 306 oldu.
Milli Kütüphanedeki kitap sayısı, 2018 yılında 2017 yılına göre %3,8 artarak 1 milyon 463 bin 488 oldu. Kütüphanedeki diğer materyal sayısı ise %7 artarak 197 bin 216 oldu. Kütüphaneden geçen yıl 2017 yılına göre yararlananların sayısı %0,6 artarak, 633 bin 999 oldu. Aynı dönemde kayıtlı üye sayısı ise %10,3 azalarak 23 bin 747’e düştü.
Halk kütüphanelerinin sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %1,4 artarak 1 162 oldu. Halk kütüphanelerindeki kitap sayısı 2018 yılında bir önceki yıla göre %0,1 azalarak 19 milyon 966 bin 573 oldu. Buraya kayıtlı üye sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %29,1 artarak 2 milyon 840 bin 504 oldu. Bu kütüphanelerden yararlananların sayısı, bir önceki yıla göre %12,6 artarak 28 milyon 242 bin 986 oldu. Halk kütüphanelerindeki diğer materyal sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %2,5 azaldı.
Üniversite kütüphanelerinin sayısı, 2018 yılında 2017 yılına göre %6 artarak 598 oldu. Üniversite kütüphanelerindeki kitap sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %7,4 artarak 17 milyon 600 bin 15 oldu. Kütüphanelerde kayıtlı üye sayısı 2018’de 2017 yılına göre %2,6 artarak 3 milyon 912 bin 306 oldu.
Resmi okul, özel okul ve özel kurs kütüphanelerini kapsayan örgün ve yaygın eğitim kütüphanelerinin sayısı, 2018’de 2017’ye göre %12,4 artarak 29 bin 690 oldu. Örgün ve yaygın eğitim kütüphanelerindeki kitap sayısı, 2018 yılında 2017 yılına göre %13,3 artarak 30 milyon 263 bin 384 oldu.
***
Motorlu Kara Taşıtları
Mayıs ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 23 milyon 39 bin 551 adet taşıtın %54,2’sini otomobil, %16,4’ünü kamyonet, %14,2’sini motosiklet, %8,2’sini traktör, %3,7’sini kamyon, %2,1’ini minibüs, %0,9’unu otobüs, %0,3’ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu.
Trafiğe kaydı yapılan toplam 57 bin 757 taşıt içinde otomobil %47 ile ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla %33,9 ile motosiklet, %11,3 ile kamyonet, %4,6 ile traktör takip etti. Taşıtların %3,2’sini ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %6,3 arttı. Bu artış minibüste %26,3, otobüste %8, kamyonette %6,1, motosiklette %41,9, traktörde ise %8,2 olarak gerçekleşti. Otomobilde %9,3, kamyonda %24,2, özel amaçlı taşıtlarda ise %5,2 azaldı.
Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında %42,5 azalış gerçekleşti. Bu azalış otomobilde %51,3, minibüste %66,8, otobüste %38, kamyonette %55,9, kamyonda %68,8, motosiklette %4,4, traktörde ise %45,5 olarak gerçekleşti. Özel amaçlı taşıtlarda %165,4 artış oldu.
Ocak-Mayıs döneminde 271 bin 298 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı, 97 bin 668 adet taşıtın ise trafikten kaydı silindi. Böylece trafikteki toplam taşıt sayısı 173 bin 630 adet arttı.
Devri yapılan toplam 721 bin 196 adet taşıt içinde otomobil %71,9 ile ilk sırada yer aldı. Otomobili sırasıyla %15,5 ile kamyonet, %5,7 ile motosiklet, %2,5 ile traktör takip etti. Mayıs ayında devri yapılan taşıtların %4,4’ünü ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kayıtlı 12 milyon 482 bin 475 adet otomobilin %37,7’si LPG, %37,3’ü dizel, %24,6’sı benzin yakıtlı olup, %0,1’i elektrikli veya hibrittir. Yakıt türü bilinmeyen otomobillerin oranı ise %0,3’tür.
Trafiğe kaydı yapılan 27 bin 136 adet otomobilin %13,9’unun Fiat, %13,2’sinin Renault, %9,9’unun Toyota, %7,9’unun Volkswagen, %6,6’sının Hyundai, %6,6’sının Peugeot, %6,5’inin Honda, %4,5’inin Mercedes-Benz, %3,8’inin Dacia, %3,4’ünün Opel olduğu, %23,9’unun ise diğer markalardan oluştuğu görüldü. Ocak-Mayıs döneminde trafiğe kaydı yapılan 152 bin 646 adet otomobilin %38,1’i 1501-1600, %27,3’ü 1401-1500, %15,8’i 1301-1400, %11,7’si 1300 ve altı, %5,9’u 1601-2000, %1,2’si 2001 ve üstü motor silindir hacmine sahiptir. Ocak-Mayıs döneminde trafiğe kaydı yapılan 152 bin 646 adet otomobilin %52,8’i beyaz, %23,9’u gri, %7,2’si siyah ve %5,6’sı kırmızı iken %10,5’i diğer renklerdedir.