Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Dün ki ‘7. UITP Türkiye toplu taşıma konferansı’ üzerine yazıma devam ediyorum.
Kayseri’de reform çalışmalarının 2008’de minibüslerin otobüse dönüşmesiyle başladığını belirten Büyükşehir Belediyesi Ulaşım A.Ş. Genel Müdürü Feyzullah Gündoğdu, bu çalışmaların 2009 yılında ilk raylı sistem hattının devreye alınması ile devam ettiğini tekrarladı. Geçen yıl otobüs hatları ve otobüslerin yeniden elden geçirilmesiyle yeni bir reform çalışması başlattıklarını belirten Gündoğdu, yeni sistemde 10 ana hat, 22 besleme hattı, 3 ring hattı ve 3 aktarma istasyonu olacağını belirtti. Şu an ayda 9 bin kilometre yapan otobüslerin yeni sistemle yaptıkları kilometreyi aşamalı olarak 2020 yılında 6 bin 500 kilometreye düşüreceklerini, bunun da verimliliği artıracağının altını çizdi.
Gündoğdu, sunumunu ‘Toplu taşımacılıkta reform ve kurumsallaşma’ başlığı ile toplu taşımada reform ve kurumsallaşma, Kayseri uygulaması şeklinde ele aldı. Gündoğdu’nun sunumundan örnekler.
‘Hizmeti sunan ve alan olarak toplu taşımanın taraflarını söyleyebiliriz. İki tarafında memnun olduğu durumda başarılı bir taşıma sisteminden söz edebiliriz. İdareler olarak amacımız bunu sağlamaktır.
Problemler (İdari)
İmtiyaz süreleri, verimsizlik, kalitesizlik, güvenlik problemi, muhataplık, alışılmış uygulamalar, yasal problemler, teknik yetersizlikler, hizmet alım modeli yok, işleticilerin sosyal yapısı, 6360 sayılı yasanın getirdiği zorluklar
İşletici olarak;
Güven problemi, gelecek kaygısı, mali beklentiler, yasal problemler, verimsizlik, iletişim problemleri, mesleki yeterlilik- sürücü tutundurma, cezalar
Şoför yönünden;
Maaş, sosyal haklar, çalışma şartları, yolcu problemleri,, zaman baskısı, düzensiz hatlar, trafik, riskler, yolcu, uzayan hatlar, hizmet kalitesi,, zamanlama, şoför problemleri, teknik yetersizlikler, fiyatlar.
Peki bunu nasıl çözebiliriz?
Kurumsallaşma, reform ne bekliyoruz?
Hizmet kalitesinin artmasını, vatandaşımızın memnun olmasını, özel girişimci memnun olsun, idare memnun olsun, verimli ve sürdürülebilir olsun.
Mevcut durum nedir_
390 adet özel halk otobüsü, 480 adet ilçe taşımacılığı, 2056 yılına kadar imtiyaz süreleri, süresiz imtiyazlar, 1000 hak sahibi, 220 hat, 3600 durak, 8000 sefer, 130 bin km/gün, 600 araç
Yeni toplu taşıma yapısı nasıl?
10 ana hat, 22 besleme hattı, 3 ring hattı, 3 aktarma merkezi.
Neler yapıyoruz?
Özel Halk otobüsü işleticileri ile brüt maliyet ve performans modelli sözleşme yapıyoruz, yapısal reformlarla hat sayısı, hat kilometrelerini azaltıyoruz, aktarma modeli ile günlük filo kilometresini azaltıyoruz, buradan elde edilen mali kazançları 10 yıllık sözleşme çerçevesinde özel işletici ile paylaşıyoruz.
Bu şekilde üç paydaşı da memnun etmeyi hedefliyoruz.
Bir araç geçen yıl ayda 9 bin km, yılda 42 bin 120 km yol gidip geldi ise, bunu 2023’te ayda 6 bin 500 km, yılda 30 bin 420 km’ye düşecek, bu yöntemle tasarruf rakamı 10 yılda 195 milyon 624 bin tl olacak.
Burada bende hem bir araç sahibi hem şoför hem de çoğu zaman toplu taşıma araçlarını kullanan biri olarak önerim nedir?
*Öncelikle kamunun sürekli zarar ettirilmesinin önlenmesi için plan ve projelerin daha kalıcı yapılması. Yap-boz le oyuncak edilmemesi.
*Ahbap-çavuş ve ikili ilişkilerle, bir kötü örnek ortadan kaldırılırken ‘kimse kırılması-oy kaybı olmasın’ anlayışı ile hurda araçların doldurulmaması
*Yollardaki, tramway hatlarındaki sinyalizasyonların azaltılması, seyir halinde iken çıkan istenmedik seslerin, gıcırtıların önlenmesi, belli saatlerdeki pestil-dolmuş kültürü taşımacılığa son verilmesi,
*Vatmanların duruş, kalkış, sürüşlerdeki şımarıklığın önlenmesi.
*Yaşlılara, engellilere, hastalara, büyüklere küçüklerin yer vermesi,
*Özellikle otobüs sürücülerinin eğitimlerinin yükseltilmesi. Duraklarda yolcu indirme-bindirme ve seyir halinde daha duyarlı-kibar olmaları, serbest binenlere homurdanmamaları,
*Yol yapımında kalıcı-kaliteli malzeme kullanılması, yapıldıktan sonra eşilmemesi, yama ile sık onarım yapılmaması, çatlakların önlenmesi.
*Tramway hatlarında, yaya ve araç sürücülerinin ‘intihar komandosu’ gibi hatta girmemeleri,
*Yollarda, araç ve yaya kazalarının önlenmesi, trafiğin daha akıcı hale getirilmesi için köprülerin, at nalı, papatya, kavşak, alt ve üst geçitlerin planlı çoğaltılması.
*Yol kenarı, orta refüj ve tramway hatlarının daha bakımlı, yeşil olması.
*Klasik belediyecilik hizmetlerinde bile toplu açılışlar yapılarak göz boyanmaması, devletin imkanlarının çar-çur edilmemesi.
*Her konuda betonlaşmadan kaçınılması, daha örnek, model, kalıcı, reform nitelikteki hizmetlerin bu şehirde ‘Osman Kavuncu yolları’, Nuh Mehmet Küçükçalık ‘Beştepeleri’, Niyazi Bahçecioğlu ‘Belediye ekmek fabrikası’, Mehmet Özhaseki ‘Erciyes projesi’ gibi çoğaltılması.