Tüketici ve eğlence (Köşe yazısı 05.04.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİoruz

davutgulec@hotmail.com

Türkiye’de erkekler kadınlara kıyasla eğlenceye daha fazla harcarken, erkeklerin aylık 264,5 lira kadınların ise 206,6 lira harcadığı belirlendi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Türkiye İsraf Raporu’ndan ve medya yansımalarından derlenen bilgilere göre, erkeklerin kadınlara kıyasla eğlence ve sosyalleşmeye daha fazla harcama yaptığı tespit edildi. Elde edilen sonuçlar neticesinde, erkeklerin aylık ortalama 264,5 lira para harcadığı ortaya çıkarken, kadınların 206,6 lira harcadığı belirlendi. Eğitim düzeyi ve sosyo-ekonomik statü yükseldikçe eğlence ve sosyalleşme masraflarının da arttığı görüldü.

ITS Medya ve Ajans Press’in gerçekleştirdiği medya incelemesine göre, eğlence alışkanlıklarıyla ilgili 61 bin 983 haber yansıması tespit edildi. Bu rakam 2018 yılı içerisinde 15 bin 327 olurken, Türkiye’de yaşayanların boş zamanlarını değerlendirme, gezme, dışarıda yemek yeme gibi eğlence ve sosyalleşme harcamaları için aylık ortalama 253,6 lira para harcadığı tespit edildi. Bununla birlikte vatandaşların yüzde 40,6’sı eğlence ve sosyalleşme için 100 liranın altında harcama yaparken, 250 liranın üzerinde harcama yapanların oranı yüzde 27,7 olarak karşımıza çıktı. Elde edilen raporda eğitim ve sosyo-ekonomik statü ne kadar yüksekse, eğlence ve sosyalleşme için yapılan harcamanın da o kadar yüksek olduğu belirlendi. Böylelikle ilköğretim mezunlarının aylık ortalama 211,8 lira eğlenceye para harcadığı belirlenirken, lise mezunlarında bu harcama230,4 liraya çıktı. Üniversite mezunlarının ise eğlence ve sosyalleşme için aylık ortalama 286,7 lira harcadığı görüldü.

Bireylerin yüzde 69,5’i eğlence ve sosyalleşme için yapılan harcamayı normal karşılarken, yapılan harcamayı yüksek bulanların oranı yüzde 8,8 olarak saptandı. Gazete, kitap, dergi için para harcamak yüzde 56,6,’lık kesim için zorunlu ihtiyaç olarak algılanırken, tüketicilerin yüzde 51,5’i eğlence ve sosyalleşme için para harcamayı da zorunlu ihtiyaç olarak gördü. Vatandaşların ihtiyaç dışı harcama olarak gördüğü şeylerin başını ise yüzde 70,7 ile taksi çekti. Otomobil kullanmak ise yüzde 52,1’lik kesim için ihtiyaç dışı tüketim olarak değerlendirilirken, tatile gitmeyi ihtiyaç dışı tüketim olarak görenlerin oranı yüzde 60,4 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım tüketici fiyat endeksine gelince.

Ülkemizde 2018 yılı Mart ayında bir önceki aya göre fiyatı en çok artan seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 54,57 ile karnabahar, % 23,4 ile sivri biber, % 17,18 ile mandalina, % 11,34 ile bebek maması (toz karışım) olurken; en çok düşüş gösteren seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 13,42 ile salatalık ve % 6,27 ile kazak (erkek için) oldu.

TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğünden alınan verilere göre Kayseri, Sivas ve Yozgat bölgesinde 2018 Mart ayında Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre % 0,95 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre % 2,54 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre % 9,72 artış ve on iki aylık ortalamalara göre ise % 11,54 artış gerçekleşmiştir.

Kayseri, Sivas ve Yozgat bölgesinde ana harcama grupları itibariyle 2018 Mart ayında endekste yer alan gruplardan en fazla artış gösteren grup % 4,71 ile giyim ve ayakkabı, % 1,48 ile sağlık, % 1,38 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve % 0,82 ile eğlence ve kültür, en çok düşüş de % 0 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Aynı il ve dönemde fiyatı en çok artan seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 35,61 ile karnabahar, % 23,74 ile sivri biber ve % 17,49 ile ceket (erkek için) olurken, en çok düşüş gösteren seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 16,6 ile salatalık ve % 8,24 ile hırka (kadın için) oldu.

TÜFE’de 2018 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %0,99, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,77, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,14 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Mart ayında endekste yer alan gruplardan, sağlıkta %1,90, giyim ve ayakkabıda %1,05, eğitimde %0,94 ve lokanta ve otellerde %0,83 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Mart ayında endekste düşüş gösteren bir grup olmadı.

TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma %13,41, lokanta ve oteller %11,67, eğitim ve çeşitli mal ve hizmetler %10,87 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %3,56 ile Antalya, Isparta, Burdur’da, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %11,36 ile İzmir’de ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %12,40 ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis bölgesinde gerçekleşti.

Mart 2018’de endekste kapsanan 407 maddeden; 34’ünün ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 297 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 76 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Yurt içi üretici fiyat endeksi, Şubat’a göre %1,54, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,29, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,28 ve on iki aylık ortalamalara göre %15,35 artış gösterdi.

Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,23, imalat sanayi sektöründe %1,79, su sektöründe %0,76 artış, elektrik ve gaz sektöründe ise %0,84 düşüş olarak gerçekleşti.

Bir önceki aya göre en fazla artış; %5,91 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, %3,60 ile ana metaller, %2,85 ile motorlu kara taşıtları, römork ve yarı römork olarak gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %5,00, elektrik ve gaz %0,84, deri ve ilgili ürünler %0,78 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.

Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Mart ayında aylık en fazla artış sermaye malında ve yıllık en fazla artış ara malında gerçekleşti.