Tüketici Fiyat, Çevresel İstihdam, Gelir ve Harcama (Köşe yazısı 07.12.2017 Kayseri Star Haber)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Bugün hemen herkesi yakından ilgilendiren iki yeni verileri paylaşmak istiyorum.

Ülkemizde TÜFE’de 2017 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %1,49, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,16, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,98 ve on iki aylık ortalamalara göre %10,87 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan, gıda ve alkolsüz içeceklerde %2,11, ulaştırmada %2,01, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,84 ve konutta %1,25 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Kasım ayında endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplarından alkollü içecekler ve tütün %0,01 ile en az artış gösteren grup oldu.

TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler %15,78, çeşitli mal ve hizmetler %13,39, ev eşyası %12,85 ve sağlık %12,38 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.

Ülkemizde 2017 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre fiyatı en çok artan seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 45,29 ile domates, % 23,33 ile kabak, % 17,21 ile kaban (kadın için), % 16,52 ile kaban yünlü (erkek için) olurken; en çok düşüş gösteren seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 19,95 ile karnabahar ve % 19,24 ile portakal oldu.

TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğünden alınan verilere göre Kayseri, Sivas ve Yozgat bölgesinde 2017 Kasım ayında Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre % 1,34 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre % 11,08 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre % 13,16 artış ve on iki aylık ortalamalara göre ise % 11,8 artış gerçekleşmiştir.

Kayseri, Sivas ve Yozgat bölgesinde ana harcama grupları itibariyle 2017 Kasım ayında endekste yer alan gruplardan en fazla artış gösteren grup % 2,61 ile giyim ve ayakkabı olurken, bunu % 2,28 ile ulaştırma, % 2,05 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar ve % 1,81 ile çeşitli mal ve hizmetler takip etti. En çok düşüş olan grup ise % 0,41 ile sağlık oldu.

Kayseri, Sivas ve Yozgat bölgesinde 2017 Kasım ayında bir önceki aya göre fiyatı en çok artan seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 43,6 ile domates, % 20,64 ile kaban (kadın için) ve % 17,95 ile yumurta olurken, en çok düşüş gösteren seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 29,73 ile portakal ve % 16,87 ile ayva oldu.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %12,33, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %14,38 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %12,42 ile Zonguldak, Karabük, Bartın bölgesinde gerçekleşti. Kasım 2017’de endekste kapsanan 414 maddeden; 47 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 295 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 72 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Çevresel İstihdam, Gelir ve Harcama İstatistikleri

Toplam 31,8 milyar TL olarak gerçekleşen çevresel harcamaların %66,8’ini cari harcamalar, %33,2’sini ise yatırım harcamaları oluşturdu. Toplam çevresel harcamaların %76,1’i kamu sektörü, %23,9’u ise iş sektörü tarafından gerçekleştirildi. Kamu sektörünün toplam çevresel harcamaları içindeki en büyük payı %86,3 ile belediyeler oluşturdu. Toplam çevresel harcamaların gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki payı 2016 yılında %1,2 olarak gerçekleşti.
Toplam çevresel harcamaların %40,4’ünü atık yönetimi hizmetleri, %32,6’sını su hizmetleri, %17,6’sını atıksu yönetimi hizmetleri ve %9,4’ünü ise diğer konularda yapılan çevresel harcamalar oluşturdu. Kamu sektörü çevresel harcamalarında %42,3 ile su hizmetlerinin, iş sektöründe ise %65 ile atık yönetimi hizmetlerinin en yüksek paya sahip olduğu tespit edildi.
Toplam 24,9 milyar TL olarak gerçekleşen çevresel gelirlerin %58,9’u kamu sektöründe, %41,1’i ise iş sektöründe elde edildi.
Kamu kuruluşları, il özel idareleri, girişimler ve organize sanayi bölgelerinde, çevresel faaliyetlerde 2016 yılında toplam 89 bin 265 kişi istihdam edildi. Çevresel faaliyetlerde istihdam edilenlerin %9,3’ünü kadın, %90,7’sini ise erkekler oluşturdu.