TÜFE, Yİ-ÜFE ve Dış ticaret (Köşe yazısı 07.06.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Tüketici aradığını bulamıyor, bulduğunu alamıyor.

Bir yanda pahalılık, bir yanda suni artış, diğer yanda Türk parasının sürekli değer kaybetmesi ve asgari ücretin erimesi herkesi isyan ettiriyor.

Peki siz geçen ay Kayseri’de ve Türkiye genelinde, hem Tüketici fiyat endeksi, yurtiçi üretici fiyat endeksi, hem de dış ticaret istatistikleri nasıl oldu hiç merak ettiniz mi?

Hangi ürünlerde fiyat arttı, hangilerinde düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğünden alınan verilere göre; ülkemizde TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,62, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,39, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,15 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,10 arttı.

Ana harcama grupları itibariyle geçen ay endekste yer alan gruplardan, ulaştırmada %2,32, çeşitli mal ve hizmetlerde %2,06, lokanta ve oteller ile gıda ve alkolsüz içeceklerde %1,45 artış gerçekleşti.     Ana harcama grupları itibariyle endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplarından alkollü içecekler ve tütün %0,15 ile en az artış gösterdi.

TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası %16,87, çeşitli mal ve hizmetler %15,38, lokanta ve oteller %12,51 ve konut %11,24 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları.

Ülkemizde 2018 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre fiyatı en çok artan seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 41,98 ile havuç, % 35,14 ile kuru soğan, % 34,65 ile patates, % 24,72 ile limon olurken; en çok düşüş gösteren seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 34,39 ile sivri biber ve % 19,43 ile taze fasulye.

Kayseri, Sivas ve Yozgat bölgesinde 2018 Mayıs ayında Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre % 1,96, bir önceki yılın aralık ayına göre % 6,1, bir önceki yılın aynı ayına göre % 12,04 ve on iki aylık ortalamalara göre ise % 11,21 artış görüldü.

Bu bölgedeki endekste yer alan gruplardan en fazla artış gösteren grup % 4,56 ile giyim ve ayakkabı olurken, bunu % 2,7 ile gıda ve alkolsüz içecekler, % 2,35 ile ulaştırma ve % 1,77 ile çeşitli mal ve hizmetler takip etti. En çok düşüş olan grup ise % 0,31 ile haberleşme oldu.

Yine bu bölgede, bir önceki aya göre fiyatı en çok artan seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 55,64 ile patates, % 52,33 ile kuru soğan ve % 38,96 ile limon olurken, en çok düşüş gösteren seçilmiş maddeler değişim oranlarıyla birlikte sırasıyla % 32,01 ile sivri biber ve % 22,84 ile taze fasulye’de yaşandı.

Yurt içi üretici fiyat endeksi
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %3,79, bir önceki yılın Aralık ayına göre %12,12, bir önceki yılın aynı ayına göre %20,16 ve on iki aylık ortalamalara göre %15,80 artış gösterdi.
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %2,63, imalat sanayi sektöründe %3,43, elektrik ve gaz %9,34, su sektöründe %1,15 artış olarak gerçekleşti.
Bir önceki aya göre en fazla artış; %12,16 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %10,68 ile ham petrol ve doğal gaz, %9,34 ile elektrik ve gaz olarak gerçekleşti.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Mayıs ayında aylık ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti.

Dış Ticaret İstatistikleri..

Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine  göre;  ihracat 2018 yılı Nisan ayında, 2017 yılının aynı ayına göre %7,8  artarak 13 milyar 869 milyon dolar, ithalat %15,6 artarak 20 milyar 554 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Almanya’ya yapılan ihracat 2018 Nisan ayında 1 milyar 366 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 852 milyon dolar ile İngiltere, 784 milyon dolar ile İtalya ve 690 milyon dolar ile Fransa takip etti.

Almanya’dan  yapılan  ithalat, 2018 yılı Nisan ayında 1 milyar 978 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi 1 milyar 891 milyon dolar ile Rusya, 1 milyar 779 milyon dolar ile Çin ve 1 milyar 85 milyon dolar ile ABD  izledi. Geçici dış ticaret verileri incelendiğinde, Kayseri’ de; ihracat 2018 yılı Nisan ayında, 2017 yılının aynı ayına göre % 25,7 artarak 168 milyon 305 bin dolar, ithalat % 53,3 azalarak 126 milyon 686 bin dolar olarak gerçekleşti. Bir önceki aya göre ise Kayseri’ de ihracat % 13,1 azalırken, ithalat %  0,9 arttı.