Tarım Bakanlığı’nın yanlış hesabı, Sayıştay’dan döndü!

Temmuz 2018’de Tarım ve Orman Bakanlığı olarak yeniden yapılandırılan bakanlığa ilişkin 2018 yılı denetim raporu, mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı (OSİB) adına düzenlenen mali rapor ve tablolara göre oluşturularak, Sayıştay’ın internet sitesinde yayımlandı.

“GTHB’nın mali raporları, doğru ve güvenilir bilgi içermiyor”

Sayıştay denetçileri, mülga GTHB’nın mali rapor ve tablolarının doğru ve güvenilir bilgi içermediği, OSİB’in rapor ve tablolarının ise hesap alanları hariç tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine vardılar.

Sayıştay Raporu’nda, Bakanlığa ilişkin denetim görüşünün dayanakları şu bulgularla yer aldı:

Bulgu 1: (Mülga GTHB-Mülga OSİB) Bakanlığın Mülkiyetinde, Yönetiminde ve Kullanımında Olup Fiili Envanterleri Tamamlanan Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarının Yapılmaması Ve Mali Tablolarda Gösterilmemesi;

Bulgu 2: (Mülga GTHB) 2017 Yılı Sonunda Sayıştay Denetimine Sunulan Mali Tabloların Geriye Dönük Kayıtlarla Sonradan Değiştirilmesi Suretiyle 2018 Yılı Açılışına Esas Bazı Mali İşlemlerin Denetim Dışı Bırakılması;

GTHB’nın kayıt dışı hesapları!

Bulgu 3: (Mülga GTHB) Muhasebe Yetkilisi Sıfatı Bulunmayanlar Tarafından Banka Hesabı Açılması Suretiyle Mali İşlemlerin Kayıt Dışında Kalması;

Mülga GTHB’nın 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine aykırı olarak, usulünce atanmış muhasebe yetkilisinin kontrolü dışında banka hesaplarının bulunduğu, bu hesaplarda yer alan tutarların muhasebeleştirilmediği, kamu idarelerinin mali tablolarında gösterilmediği ve hatta zamanaşımına uğratıldığı görülmüştür.

Aynı Kanunun “Yetkisiz Tahsil ve Ödeme” başlıklı 72’nci maddesine göre; Kanunların öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme yapamaz.

Ancak başta yemekhaneler olmak üzere sosyal tesisler için çok sayıda yetkisiz kişi tarafından Hazine’de kaydı olmayan hesaplar açıldığı, bu hesaplarda milyonlarca lira ya da dövizin bulunduğunun tespit edildiğini bildirildi.

Raporda, şöyle denildi:

“Banka hesaplarının, usulünce atanmış muhasebe yetkililerince açılıp izlenmemesi ve bu hesaplardan yapılan tahsilat ve ödeme işlemlerinin yetkisiz kişilerce alınıp saklanması, ödenmesi ve devir teslime konu edilmemesi sebebiyle, mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına ait kayıtlarda muhasebeleştirilmemesi ve dönem sonlarında da mali raporlarda raporlanmamasına bir başka deyişle kayıt dışında kalmasına yol açmıştır.

Hazine kayıtlarında görünmeyen Banka Hesapları

Anılan banka hesaplarına ilişkin yapılan araştırmada; Yemekhane, Elektrik, Misafirhane Komisyonu, Yardımlaşma Fonu, TYDD/ KKYDP, Teminat Hesabı, Icarda Dolar Hesabı, Trakya Kalk. Ajan. Sera Prj., Mera Fon Say. Emanet Hesabı, Hibe Destek Hesabı, Hayvancılığı Geliştirme Hesabı, Kurumun İş Ve İşlemleri İçin, Personel Çay, Su Giderlerinin Ödemeleri, Kapora Bedelleri adı altında açılan 273 adet hesabın mevcut olduğu tutarının ise 13.332.859,49 TL olduğu.

Kamu Haznedarlığı Tebliğine göre “Hazine Kaydına Göre Bakiyesi Bulunan Hesap Sayısı” nın 61 adet olup tutarının ise 10.797.456,14 TL olduğu, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne ait toplamda 36.115,71 Avroluk 2 adet hesap bulunduğu;

“Hazine Kaydına Göre Bakiyesi Bulunan Proje Hesap Sayısı” nın 56 adet olup tutarının ise 7.371.996,14 TL olduğu,

Hazine hesaplarıyla eşleşmeyen ve bakiyesi bulunan Proje Hesabı sayısının 28 olduğu ve toplam tutarlarının ise 9.370.222,81 TL, 14.101,10 Amerikan Doları, 2.843,75 Avro olduğu, personel maaş ve ücretleri için açılmış hesaplardan 38 adedinde 10.692.649,09 TL’lik bakiye bulunduğu, Hazine kaydına göre bakiyesi bulunan maaş hesap sayısının 588 olduğu ve toplam tutarının ise 2.633.492,00TL olduğu anlaşılmıştır.

Kamu İdaresi cevabında; Konuya ilişkin olarak Bakanlık Birimlerine talimat verildiği, Sosyal Tesislerle ilgili gerekli çalışmaların yapılacağı belirtilmiştir.

Bulgu 4: (Mülga GTHB) Bakanlıkça Uygulanan İdari Para Cezalarının Tahakkuk Kayıtlarının Yapılmaması ve Bakanlık Faaliyet Hesaplarında Raporlanmaması;

“Bakanlık, tarımsal amaçlı kooperatiflere açılan kredileri izleyemiyor”

Bulgu 5: (Mülga GTHB) Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere Kullandırılan Kredilerden Kaynaklanan Alacak Tutarının Gerçek Tutarı Göstermemesi;

Mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bütçesinin “Borç Verme” tertibinden T.C. Ziraat Bankası aracılığı ile Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere kullandırılan sabit yatırım ve işletme sermayesi niteliğinde krediler ile kredi geri dönüşlerinin anapara, faiz vb. ayrıntısına ve vade yapılarına göre muhasebeleştirilmedikleri gibi bunların takip ve tahsilinin usulüne uygun gerçekleştirilip gerçekleştirilmedikleri idare kayıtlarından teyit edilememektedir.

Bugüne kadar aracı banka kanalıyla, hangi kooperatiflere ne şartlarda kredi verildiği bilgileri ve verilen bu kredilerin geri dönüşlerine ilişkin yeterli veriye ulaşılamamıştır.

Dolayısıyla, mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına tahsis edilmiş ödeneklerden bugüne kadar verilen kredilerin ne kadarının geri döndüğü, ne kadarının zamanında ödenmediği, Bakanlıkça bilinmemekte ve izlenememektedir.

Bu kapsamda Bakanlıkça 2001-2015 yılları arasında toplam 1.209.867.967,00 TL kredi verilmiş olup, Bakanlık 2018 geçici mizan rakamlarına göre henüz tahsil edilmediğinden 2017 yılından 2018 yılına 443.104.232,22-TL alacak bulunduğu, 2018 yılında 57.567.659,96-TL tahsilat yapıldığı, 2018 yılı sonu itibarıyla 385.536.572,26-TL alacak hesaben devretmiştir.

Tahsilat kayıtlarının tamamının anapara niteliğinde olmadığı halde, anapara ve faiz ayrımına göre muhasebeleştirilmediği dikkate alındığında bu tutarın gerçek alacak tutarı olmadığı, gerçekte bu tutardan daha fazla bir alacağın muhtemel bulunduğu anlaşılmaktadır. Nitekim Bakanlık kayıtlarından bu alacakların kooperatif ve ortak bazında kimlerden ne kadarlık alacak olduğu teyit edilememiştir.

Meralar için alınan teminatlar

Bulgu 6: (Mülga GTHB) Gerçek Ve Tüzel Kişilere Kiralanan Veya Tahsis Amacı Değişikliği Yapılan Meralar İçin İlgililerden Alınan Teminatların Muhasebeleştirilmemesi Ve Mali Tablolarda Raporlanmaması;

Mera Kanunu’na göre belirli koşullarda mera yaylak ve kışlaklar gerçek ve tüzel kişilere kiralanabilmekte veya tahsis amacı değişikliği yapılarak tahsis edilebilmektedir. Bu amaçla ilgililer ile Tarım İl Müdürlükleri sözleşme imzalamakta ve tahsis veya sözleşme süresi sonunda kendilerine kiralanan/tahsis edilen yerleri eski vasfına getirmekle yükümlü tutulmaktadır. Ödevini yerine getirmeme riskine karşılık idarece nakdi veya gayri nakdi (mektup) teminat alınmakta ise de, alınan bu teminatlar muhasebeleştirilmemekte ve raporlanmamaktadır. Bu kapsamda 2018 yıl sonu itibarıyla 2.009.538,27-TL nakit, 64.315.044- TL teminat mektubu ve 6.767.882,82 TL tutarında niteliği nakit mi teminat mektubu olduğu bilinmeyen teminat olmak üzere toplam 73.092.465,09- TL’lik nakdi/mektup niteliğindeki teminat alındığı halde muhasebeleştirilmeyen teminat bulunduğu tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; İl Müdürlüklerine talimat yazılarak söz konusu teminatların muhasebeleştirilmesinin sağlanacağı ifade edilmektedir.

Mera alanı büyüklüğünü TÜİK ayrı, Bakanlık ayrı hesaplıyor!

Bulgu 7: (Mülga GTHB) Mera Kanununa Göre Tespit, Tahdit Ve Tahsisi Bakanlıkça Mera, Yaylak Ve Kışlak Olarak Tescil Edilen Taşınmazların İlgili Hesaplara Kaydedilmemesi ve Mali Tablolarda Raporlanmaması;

Mera Kanunu uyarınca tespit, tahdit ve tahsisi mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapılacak olan yaylak, kışlak ve meraların, (orta malları); hesap grubuna kaydedilmediği, muhasebeleştirilmediği, uygun hesaplarda takip edilmedikleri, iyileştirme harcamalarının da maddi duran varlık hesaplarına alınmadığı, tahsis amacı değiştirilenlerin ve kiraya verilenlerinin ise niteliklerine uygun hesaplarda izlenmediği, anlaşılmıştır.

2018 yılı TÜİK verilerine göre çayır, mera, yaylak ve kışlak alanları 14.616.687 hektar olarak belirlendiği halde Bakanlıkça 2018 sonunda 10.984.566 hektar tespit edilmesi, tespit ve tahdit çalışmalarının halen tamamlanamadığını da göstermektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Mera, yaylak ve kışlaklar Devletin Hüküm ve Tasarrufu altında olan taşınmazlardan olup, mülkiyeti Hazineye, yönetimi Bakanlığımıza ait arazilerdir.

14.6 milyon hektar olan mera varlığımızın 11 milyon hektarının tespiti, 7.6 milyon hektarının tahdidi ve 4.7 milyon hektarının da tahsisi yapılmıştır. Hayvansal üretimde üretim maliyetlerinin yaklaşık %70 ini yem giderleri oluşturmaktadır. Kaliteli kaba yemin en ucuz ve en kolay temin edildiği kaynaklar ise çayır ve meralardır. Sürdürülebilir bir üretim ve doğal çevrenin korunması bakımından çayır ve mera alanlarımız ile yem bitkileri ekim sahaları, toprağı yerinde tutarak, rüzgâr ve su erozyonunu önleyen en önemli unsurlardır. Mera hizmetlerinin yürütülmesi için ayrılan bütçe yetersizdir. Mera alanlarımızın daha etkin ve verimli kullanımının sağlanması, tespit, tahdit ve tahsislerinin kısa sürede tamamlanması ve ıslahlarının yapılarak verimliliklerinin arttırılması için mera hizmetleri bütçesinin mutlaka yeterli seviyede arttırılması gerekmektedir. Bu meraların vasıflarıyla birlikte Mera Bilgi Sistemine girişleri yapılmakta ve 6 aylık dönemler halinde icmalleri Bakanlığımızca tutulmaktadır. Ayrıca Mera Bilgi Sisteminde istenen ihtiyaçları karşılayacak şekilde güncelleme çalışması yapılacaktır.” şeklindedir.

Yetkisiz kişiler tarafından açılan banka hesapları

Bulgu 8: (Mülga OSİB) Muhasebe Yetkilisi Sıfatı Bulunmayanlar Tarafından Banka Hesabı Açılması Suretiyle Mali İşlemlerin Kayıt Dışında Kalması;

Anılan banka hesaplarına ilişkin yapılan araştırma sonucuna göre; Personel Yemek Hesabı, Av Yaban Hayatı, Otoyol ve Köprü Geçişleri İçin(OGS Cihazları) gibi adlar altında farklı farklı amaçlarla açıldıkları anlaşılan Kamu Haznedarlığı Tebliği uyarınca “Maliye ve Hazine Bakanlığı Kayıtlarına Göre Bakiyesi Bulunan Hesap Sayısı” 4 adet olup tutarı ise 191.674,68 TL’dir. Yine aynı kayıtlara göre; yemek hesabı adı altında bakiyesi bulunan hesap sayısı 4 adet olup toplamı 50.994,00 TL dır.

Hazine hesaplarıyla eşleşmeyen ve bakiyesi bulunmayan Proje Hesabı sayısı 4 adet olup, İŞKUR Toplum Yararına Çalışma Projesi, Baka Projesi Proje Hesabı, Kentsel Tasarım Proje Hesabı ve Trakya Kalkınma Ajansına ilişkin personel maaş ve ücretleri için açılmış olan hesaplardan 8 adedinde 45.121,00TLlık bakiye mevcuttur.

Hazine hesaplarıyla eşleşmeyen Maaş Hesabı sayısının 87 olduğu, bu hesaplardan 11 adedinin toplamının 39.827,17TL olduğu, diğerlerinin bakiye vermediği tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında konuya ilişkin Bakanlık birimlerine talimat verildiği ifade edilmiştir.

Bulgu 9: (Mülga OSİB) Bakanlıkça Uygulanan İdari Para Cezalarının Tahakkuk Kayıtlarının Yapılmaması, Bakanlık Faaliyet Hesaplarında Raporlanmaması;

Mülga Orman ve Su işleri Bakanlığınca gerek kendi Kanunu, gerekse uygulanmasından sorumlu bulunduğu Kanunlara dayanılarak verilen idari para cezalarının (İPC) muhasebeleştirilmediği ve faaliyet sonuçları tablosunda raporlanmadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda 2018 yılında toplam 12.300.044,60TL idari para cezası uygulanmıştır.

Bulgu 10: (Mülga OSİB) Elektrik Dağıtım Tesisi Giderlerinin Bakanlık Bütçesinden Karşılanması ve Talep Edilmemesi

Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından son on yılda yapımı gerçekleştirilen elektrik dağıtım tesisi giderlerinin elektrik dağıtım şirketlerinden talep edilmediği görülmüştür.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına yöneltilen bulguya yönelik cevabın aynısına yer verilmiş olup, mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığın tarafından yapımı gerçekleştirilen işlere ait açıklamalar mevcuttur.

Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yapımı gerçekleştirilen işlere ait bir açıklama yer almamaktadır. Bu nedenle kamu idaresinin cevabı kendisine yönelttiğimiz hususları karşılamamaktadır.

Denetim görüşünü etkilemeyen tespitler

Bulgu 1: (Mülga GTHB) Mali Tablolarla Birlikte Sunulması Gereken Açıklama ve Notların Bulunmaması;

Bulgu 2: (Mülga GTHB) Bakanlık Tarafından İşletilen Sosyal Tesislere İlişkin Mali İşlemlerin 5018 Sayılı Kanuna Uygun Biçimde Yürütülmemesi ve Raporlanmaması;

Mülga GTHB bünyesinde faaliyet gösteren sosyal tesislere ilişkin mali işlemlerin, 5018 sayılı Kanuna uygun biçimde kaydedilmediği ve raporlanmadığı görülmüştür.

Destek Hizmetleri Başkanlığından alınan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; misafirhane, spor tesisi, kreş, yemekhane, eğitim ve dinlenme kampı ve benzeri adlarla Kurum tarafından işletilen 171 adet sosyal tesis bulunmaktadır. Bunlardan; 2’si eğitim tesisi, 88’i yemekhane, 62’si misafirhane, 4’ü kreş ve gündüz bakımevi 5’i kamp tesisi, 2’si jimnastik salonu, 2’si bay-bayan kuaförü, 1’i çocuk kulübü, 2’si lokal, 3’ü kafeterya olarak kullanılmaktadır. Bu sosyal tesislerin 2018 yılı itibariyle konsolide geliri 25.973.046,44 TL, konsolide gideri ise 23.729.585,97 TL olup, kurum mali tablo ve raporlarında bu tutarlara ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmemiştir.

Tarımsal destekleme ödemeleri

Bulgu 3: (Mülga GTHB) Tarımsal Destekleme Ödemelerinde Gerçekleştirme İşlemleri Tamamlanmaksızın Bütçeden Harcama Yapılması;

Bulgu 4: (Mülga GTHB) Tarım Kanunu Uyarınca Yasaklı Olan Ve Beş Yıl Süreyle Hiçbir Destekleme Programından Yararlanmaması Gereken Tarımsal İşletmelerin Takibinin Sağlıklı Yapılamaması;

Bulgu 5: (Mülga GTHB) Çiftçilere Yapılan Tarımsal Destekleme Ödemelerinde Haksız ve Yersiz Ödemeler Sonucu Çiftçilerden Geri Alınması Gereken Toplam Tutarın Tespitinin Yapılamaması,

Bulgu 6: (Mülga GTHB) İlama Bağlı Ödeme Bilgilerinin ve Tahkim Komisyonu Kararlarının Çiftçi Kayıt Sisteminde Yer Almaması;

“Çiftçiler mağdur ediliyor”

Bulgu 7: (Mülga GTHB) 2018 Yılı Fark Ödemesi Desteği Ödemelerinde Gerçek Üreticilerin Mağdur Edilmemesi İçin Gerekli Önlemlerin Alınması;

Yapılan incelemelerde çiftçilere yapılan fark ödemesi desteklerinde; vergi müfettişi/Maliye Bakanlığı elemanlarınca düzenlenen raporlara istinaden sahte ve yanıltıcı belge kullandıkları iddiası ile çiftçilere fark ödemesi desteği yapılmasından imtina edildiği görülmektedir.

Bulgu 8: (Mülga GTHB) Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Programı 11. Ve 12. Etapta Bakanlık ile Hibe Sözleşmesi İmzalayan Yatırımcıların Büyük Kısmının Taahhütlerini Yerine Getirmemiş Olması;

“Genç çiftçilere hasta hayvanlar dağıtıldı”

Bulgu 9: (Mülga GTHB) Genç Çiftçi Projesi İçin TİGEM Tarafından Satın Alınan Bazı Hayvanların İşe Ait Teknik Şartnamelerde Belirtilen Özellikleri Taşımaması;

Genç Çiftçi projesi kapsamında Genç Çiftçilere dağıtılmak üzere TİGEM tarafından satın alınan hayvanlardan bir kısmının damızlık özelliği olmayan hayvanlar olduğu, bir kısmının Şartnamede sayılan hayvan ırklarından olmadığı, bir kısmının ise sağlık yönünden aranılan şartları taşımadığı görülmüştür.

Genç Çiftçilerin Desteklenmesi Programı 2016, 2017, 2018 yıllarında uygulanmıştır. Program kapsamında desteklenen projeler arasında büyükbaş hayvan yetiştiriciliği de yer almakta olup, proje yıllarında her bir genç çiftçiye 30.000,00 TL değerinde büyükbaş hayvan teslim edilmiştir.

Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü/Hayvan Sağlığı ve Karantina Şube Müdürlüğü’nden alınan verilere göre, genç çiftçilere teslim edilen hayvanlarda bazı hastalıklar tespit edilmiştir.

Tablo 13: Genç Çiftçilere Dağıtılan Hayvanlarda Rastlanan Hastalıklar

Bulgu 10: (Mülga GTHB) Genç Çiftçi Projesinde Genç Çiftçilerin Takip Süresi İçinde Elden Çıkardıkları Hayvanların Yerine Alınanların Yakın Dereceli Akrabalardan Satın Alınmış Gibi Gösterilmesi;

Büyükbaş ve küçükbaş hayvan projesi kapsamında desteklemeden yararlandırılan genç çiftçilerin kendilerine teslim edilen hayvanları uygulama ve takip yılları içinde çeşitli nedenlerle elden çıkardıkları, mevzuat gereği yerlerine almaları gereken hayvanları ise yakın dereceli akrabalarından satın almış gibi gösterdikleri, tebliğe ve taahhütnameye aykırı bu duruma ise il ve ilçe müdürlükleri tarafından müsaade edildiği görülmüştür.

“İyi Tarım Uygulamaları için kontrol ve sertifikasyon sistemi kurulmalı”

Bulgu 11: (Mülga GTHB) İyi Tarım Uygulamalarında Güvenilir Gıda Arzının ve İzlenebilirliğin Sağlandığı Kontrol ve Sertifikasyon Sisteminin Yetersiz Kalması;

Öneri: İyi tarım uygulamalarında güvenilir gıda arzının ve izlenebilirliğin sağlandığı bir kontrol ve sertifikasyon sistem kurulması gerektiği düşünülmektedir.

Bulgu 12: (Mülga GTHB) Kontrol ve Sertifikasyon Ücretleri ile İlgili Veri Çalışması Yapılmamasının Destek Ödemelerinin Etkisinin Analiz Edilmesini Güçleştirmesi;

Öneri: Kontrol ve sertifikasyon ücreti ile ilgili standart bir uygulama getirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

“Aşılar zayi oldu”

Bulgu 13: (Mülga GTHB) Hayvan Hastalıklarıyla Mücadele İçin Kullanılan Aşıların Soğuk Zincir Altyapısının Yetersizliği Nedeniyle Zayi Olması

Bakanlık tarafından hayvan hastalıklarıyla mücadele için satın alınan aşıların bir yandan uygun ve yeterli soğuk zincir alt yapısına sahip olunmaması sebebiyle diğer yandan da Bakanlık birimleri arasında aşıların dağıtımı konusunda ihtiyaca göre planlama yapılmamasından dolayı zayi olmasına neden olunduğu, bu durumun ise hem ekonomik kayıplara yol açtığı hem de hayvan hastalıklarıyla mücadelede etkinliği engelleyerek insan ve hayvan sağlığı için büyük bir tehdit oluşturduğu görülmüştür.

Tablo 14: Örnek Olarak Seçilen İllerde 2018 Yılında Zayi Olan Aşı Dozu Miktarları

Bulgu 14: (Mülga GTHB) Türkvet’in Her Yaştan Hayvan Kaydına Açılmasının; Sisteme Sanal Hayvan Kayıtları Yapılmasına Yol Açması, Bu Yönüyle Destekleme Ödemelerinde Kamu Zararı Riski Oluşturması;

“Hasta hayvanlar ithal edildi”

Bulgu 15: (Mülga GTHB) Bakanlık Tarafından İthaline İzin Verilen Hayvanlar Listesinde Yer Almayan Hayvan Irklarının Ülkeye Girişine İzin Verilmesi;

2018 yılı içerisinde ithali gerçekleştirilerek ülkeye girişine izin verilen büyükbaş ve küçükbaş hayvanlara ait kayıtların incelenmesi sonucunda; Hayvancılık Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde yer alan “ithaline izin verilen hayvanlar listesi”nde sayılmayan Sarole, Brangus, Aubrac ırkı hayvanların ülkeye girişine müsaade edildiği görülmüştür. Diğer yandan 2018 yılı içerisinde ülkemize Romanya’dan giriş yapan 13.420 büyükbaş hayvandan 1.637 adedinin karantinada bekleme süresi için de ölmüş olması da bu hayvanlarla ilgili yeterli araştırmaların ülkeye girmeden önce yapılmadığı kanaatini oluşturmaktadır.

Kamu idaresi cevabında bulgu konusunu hususları kabul etmiş ve nedenleri olarak sıkıntının TİGEM tarafından ithal edilen hayvanlarda olduğu belirtmiştir.

Sonuç olarak, Hayvan hastalıkları hem insan hem hayvan sağlığını tehdit ettiği gibi, hastalıklarla mücadele edilmesi ekonomiye de ağır bir yük yüklemektedir. Hastalıklarla mücadele için yapılan giderler bir yana 2018 yılında sığır tüberkülozu, sığır brusellozu, koyun ve keçi brusellozu, vb hastalıklar nedeniyle kamu kaynaklarından 115.538.299,59 TL hayvan sahiplerine tazminat olarak ödenmiştir. Bu nedenle hayvanların ülkeye girişlerinin Bakanlık tarafından sıkı bir şekilde takip edilmesi, ithali yasaklanan hayvanların yurda sokulmaması için yetkili gümrük idareleri ile koordinasyonun artırılması için gerekli tedbirlerin alınması, hasta hayvanların daha ülkeye girmeden bulunduğu ülkede mümkün olduğunca tespitleri yapılarak yurda girişine izin verilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

“Hayvan ithalatında karantina süresine uyulmuyor”

Bulgu 16: (Mülga GTHB) İthal Edilen Hayvanların Bazılarında 21 Günlük Karantina Süresine Uyulmadan Hayvan Kaydının Yapılması;

Bulgu 17: (Mülga GTHB) Kaçak Balık Avcılığı İle Mücadele Kapsamında; 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanununda Yer Alan Zapt ve Müsadere Müeyyidelerinin Ceza Kanunun Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi Sathında Değerlendirilememesi Nedeniyle Uygulanabililiğini/Caydırıcılığını Yitirmesi

Bulgu 18: (Mülga GTHB) Yapım ve Hizmet Alım İşlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun İstisnai Olarak Uygulanmasını Öngördüğü Pazarlık Usulüyle Gerçekleştirilmesi;

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından 21/ b ile ihale edilen 23 ihaleden 4 adedinin Kanunda sayılan şartları taşıdığı, diğer 19 ihalenin ise açık ihale usulü ile ihale edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Bulgu 19: (Mülga GTHB) Elektrik Dağıtım Tesisi Giderlerinin Bakanlık Bütçesinden Karşılanması ve Talep Edilmemesi

Bulgu 20: (Mülga GTHB) 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 22/d Maddesi Kapsamında Doğrudan Temin Yoluyla Yapılan Alımlarda Yasaklılık Kontrolünün Yapılmaması;

İl Müdürlüklerinde ithal araç saltanatı!

Bulgu 21: (Mülga GTHB) Bakanlığın İl Müdürlüklerinde İthal Araçlar Kiralanması;

Bakanlığa bağlı bazı İl Müdürlükleri (Ağrı, Çanakkale, Çorum, Diyarbakır, Konya, Mardin, Muğla, Muş, Samsun, Trabzon) tarafından gerçekleştirilen araç kiralama ihalelerinde; 237 sayılı Taşıt Kanununa ekli 1 ve 2 sayılı cetvellerde yer almayan makamlar için silindir hacmi 1600 cc üzerinde ve/veya yerli muhteva oranı % 50 oranının altında kalan yabancı menşeli binek araç kiralandığı, bazılarında ise kiralamanın ticari araç olarak yapıldığı ancak ticari araç yerine ithal binek araçlar alındığı tespit edilmiştir.

Bulgu 22: (Mülga GTHB) Bakanlığın Taraf Olduğu Tüm Davalarla İlgili Dosyaların Takibine ve Raporlanmasına Yönelik Bir Sistemin Kurulmamış Olması;

Bulgu 23: (Mülga GTHB) 4342 Sayılı Mera Kanununun 18 inci Maddesinde Öngörülen Mera Araştırma Bölümlerinin Kurulmaması;

Bulgu 24: (Mülga GTHB) Uzun Süreli Kiralanan Meraların Kira Sözleşmelerinden Doğan Gelirlerin Niteliklerine Göre İlgili Hesaplara Kaydedilmemesi ve Mali Tablolarda Raporlanmaması;

At yarışı gelirlerinden kamuya aktarılması gereken paylar

Bulgu 25: (Mülga GTHB) Özel Hesaba Aktarılan Tutarların Yanlış Hesaplanması Sonucu Genel Bütçe Paylarının Özel Hesaba Aktarılması;

Türk Jokey Kulübünün elde ettiği at yarışı gelirlerinden Özel Hesaba aktarılan tutarların hesaplanması esnasında: at yarışı gelirlerinin tespitinde 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun’da düzenlenen “at yarışı geliri” tanımına uyulmaması sonucu, 2007 yılından bugüne kadar geçen sürede özel hesaba toplam 19.625.889,00 TL fazla para aktarıldığı, bu durumun ise at yarışı gelirlerinden genel bütçeye aktarılması gereken kamu paylarını aynı oranda azalttığı görülmüştür.

Sonuç olarak; iki hesap şeklindeki farklılıktan dolayı 2007-2018 yılları arasında 19.625.889,00 TL fazla tutar özel hesaba aktarılmıştır. Bu nedenle kamu payı olarak Genel Bütçeye aktarılması gerektiği halde Özel Hesaba aktarılan 19.625.889,00 TL tutarın Özel Hesap tarafından Genel Bütçeye aktarılması gerektiği değerlendirilmektedir.

Bulgu 26: (Mülga GTHB) Kapatılan İl Özel İdarelerinden Tarım İl Müdürlüklerine Devredilen Alacaklar ve yapılan tahsilatın Muhasebeleştirilmemesi ve Raporlanmaması;

Bulgu 27: (Mülga OSİB) Korunan Alanların Kaynak Değerlerine Uygun Tek Bir Korunan Alan Kategorisi Belirlenmesi İhtiyacı;

Bulgu 28: (Mülga OSİB) Korunan Alanlara İlişkin Uzun Devreli Gelişme Planları, Gelişme Planları ve Yönetim Planlarının Tamamlanmamış Olması;

Bulgu 29: (Mülga OSİB) Korunan Alanların İşletilmesiyle İlgili Olarak Yapılan Sözleşmelerde Yer Alan Sigorta Ettirilmeye Dair Hükümlerin Müstecirlerce Yerine Getirilememesi;

Bulgu 30: (Mülga OSİB) Yapım ve Hizmet Alım İşlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun’da Düzenlenen Ana İhale Usulleri Yerine; Kanunun İstisnai Olarak Uygulanmasını Öngördüğü Pazarlık Usulüyle Gerçekleştirilmesi;

Bulgu 31: (Mülga OSİB) 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 22/d Maddesi Kapsamında Doğrudan Temin Yoluyla Yapılan Alımlarda Yasaklılık Kontrolünün Yapılmaması;

Bulgu 32: (Mülga OSİB) Pazarlık Usulü (51/g) Şartları Mevcut Olmadığı Halde Bazı Korunan Alanların Belediyelere 51/g İle Kiraya Verilmesi;

Bulgu 33: (Mülga OSİB) Bakanlığa Bağlı Bölge Müdürlükleri Tarafından İthal Araçlar Kiralanması;

Sayıştay Raporu’nda Döner Sermaye İşletmelerine ilişkin bulgulara da yer verildi.(Kaynak: Gıda Hattı)