Sağlık, işgücü, tarım.. (Köşe yazısı 17.11.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Vatandaş ekonomik kriz ya da piyasalardaki asıl kendisini etkileyen dalgalanmalardan dertlimi dertli.

Bugün Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım üç güncel araştırmanın sonuçlarını sizlere iletmek istiyorum.

Sağlık Harcamaları İstatistikleri

Sağlık harcamaları, 2017 yılında %17,4 oranında artarak, 140 milyar 647 milyon TL’ye ulaştı. Cari sağlık harcamasının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2016 yılında %94 iken, 2017 yılında %93,1 oldu.
Toplam sağlık harcamasının GSYH’ye oranı, 2017 yılında %4,5 oldu. Genel devlet sağlık harcamasının GSYH’ye oranı ise, %3,5 olarak gerçekleşti.
Genel devlet sağlık harcamasının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2016 yılında %78,5 iken, 2017 yılında %78 olarak gerçekleşti.
Hanehalkları tarafından tedavi, ilaç vb. amaçlı yapılan cepten sağlık harcaması, 2017 yılında %22,7 artarak 24 milyar 4 milyon TL oldu. Hanehalkları tarafından cepten yapılan sağlık harcamalarının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2017 yılında %17,1 olarak gerçekleşti.
Kişi başı sağlık harcaması, 2016 yılında 1 511 TL iken, 2017 yılında %15,9 artarak, 1 751 TL’ye yükseldi. Kişi başı sağlık harcaması ABD Doları ($) bazında değerlendirildiğinde ise, 2016 yılında 500 $ iken, 2017 yılında 480 $ olarak hesaplandı.

İşgücü İstatistikleri

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 266 bin kişi artarak 3 milyon 670 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,5 puanlık artış ile %11,1 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 0,4 puanlık artış ile %13,2 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 0,2 puanlık artış ile %20,8 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,6 puanlık artış ile %11,4 olarak gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 490 bin kişi artarak 29 milyon 318 bin kişi, istihdam oranı ise 0,3 puanlık artış ile %48,3 oldu.
Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 256 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 745 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %19,4’ü tarım, %19,5’i sanayi, %7,1’i inşaat, %54’ü ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,3 puan, inşaat sektörünün payı 0,8 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,6 puan, hizmet sektörünün payı 1,4 puan arttı.
İşgücü 2018 yılı Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 756 bin kişi artarak 32 milyon 989 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,6 puan artarak %54,3 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla %74,1, kadınlarda da 0,6 puanlık artışla %34,9 olarak gerçekleşti.
Ağustos 2018 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan azalarak %34 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,1 puan azalarak %22,1 oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın derlediği verilere göre, 2018 yılı III. döneminde toplam kamu istihdamı 2017 yılının aynı dönemine göre %20,2 oranında artarak 4 milyon 296 bin kişiye ulaştı. Bu artışta, daha önce kamu istihdamında yer almayan taşeronların kamu çalışanı statüsüne geçmesi etkili oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 151 bin kişi artarak 28 milyon 891 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,2 puan artarak %47,6 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 57 bin kişi artarak 3 milyon 627 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,2 puan artarak %11,2 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0,3 puan artarak %53,5 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, sanayi sektöründe 27 bin, inşaat sektöründe 4 bin, hizmet sektöründe 156 bin kişi artarken, tarım sektöründe 36 bin kişi azaldı.

Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi

Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım–ÜFE), 2018 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %0,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,44, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,02 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,87 artış gösterdi.
Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %1,17 artış, ormancılık ürünlerinde %0,75 ve balıkçılıkta %7,05 azalış olarak gerçekleşti.
Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; çok yıllık bitkisel ürünlerde %2,99, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %2,26 artış, tek yıllık bitkisel ürünlerde %0,56 azalış gerçekleşti.
Alt tarım gruplarından; yağlı meyveler %8,78, çeltik %6,25, diğer çiftlik hayvanları ve hayvansal ürünler %4,88 ve canlı kümes hayvanları ve yumurtalar %4,41 artış, turunçgiller %8,33 ve tropikal ve subtropikal meyveler %2,99 azalış gösterdi.
Ekim 2018’de endekste kapsanan 92 maddeden; 10 madde bu ay endekse girerken, 43 maddenin fiyatlarında artış, 35 maddenin fiyatlarında azalış, 4 maddenin fiyatlarında ise değişim olmamıştır.