Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Sinema, televizyon (RST) bölüm başkanı Prof. Dr. Vahit İlhan, son yıllarda Türkiye’de aile içi cinsel istismar ve ensest ilişkilere yönelik verilerin ortaya çıkmaya başladığını açıkladı. Aile içi cinsel istismarda, dayı, amca, kuzen, öz baba-annenin yanı sıra üvey anne-babalarında çok fazla olduğunu belirten Vahit İlhan, cinsel istismara uğrayanların ağzı ile anlatmasa bile, moral bozukluğu, beden dili, dağınıklığı ile olayı anlattığına dikkat çekti.
Cinsel istismar mağdurlarına yönelik haberlerde dikkat edilmesi gereken konulara da değinen İlhan, özellikle cinsel istismarcıların aldıkları cezaların topluma duyurulmasının önemini tekrarladı. İlhan, istismarcıların kendilerini gizlemeleri ile bunu yıllarca sürdürmelerinin nedenlerini de açıkladı, çocuklu ailelere güvenli internet ve dijital ebeveynlik önerisinde bulundu. Vahit İlhan şunları söyledi.
AİLE İÇİ CİNSEL İSTİSMARIN YÜZDE 80’İ ENSEST İLİŞKİ
Evet yapılan araştırmalar üzerinden gittiğimiz zaman maalesef ensest dediğimiz yani aile içi cinsel istismar biçimi oranı, özellikle yani cinsel istismar yüzde 80’i ensest dediğimiz aile içi cinsel istismar. Maalesef böyle bir istatistik var elimizde. Şimdi bu hangi zamanlar karşılaşılıyor genelde. Bir kere parçalanmış aileler, boşanmış aileler, üvey baba veya üvey anne istismarı da var maalesef bu konuda. Bunun haricinde öz anne-babasının yaptığı ciddi cinsel istismar biçimleri de var.
PSİKOLOJİK DANIŞMANLAR İÇİN KISA FİLMLİ EĞİTİM
Buradaki temel yanlışlardan biri, çocuk bunu uzun yıllar tabi ki açıklayamıyor. Ona bu fırsatları verecek ortamları oluşturmamız gerekiyor. Özel eğitim kurumları ve oradaki psikolojik danışmanlar çok önemli. İşte biz bu proje kapsamında psikolojik danışmanlara bunlarla ilgili hem seminerler verdik hem de kısa filmler oluşturduk.
ÇOCUK AĞZIYLA ANLATMASADA, MORAL BOZUKLUĞU, BEDENİ, DAĞINIKLIĞI İLE ANLATIR
Böyle bir durumla karşılaşıldığı zaman ne yapılmalı? Bunun yanında, bunun tespiti, yani mesela çocuğun hangi durumları ona anlatır. Çünkü çocuk anlatır deniyor zaten. Çocuk ağzıyla anlatmasa , moral bozukluğu ile anlatırda bedeniyle anlatır, dağınıklığı ile anlatır. Okuldan uzaklaştığı zaman bunları anlatır bir şekilde çevresine. O yüzden böyle durumlarda bu belirtileri çok iyi tespit edip en azından ona o şekilde yaklaşmak gerekiyor. Çünkü bu işler maalesef gizli kalıyor. Yani uzun yıllar istismara uğrayan çocuklar hem de yetişkin olduktan sonra çoğu zaman bunu itiraf ediyorlar, ortaya koyuyorlar.
TÜRKİYE’DE ENSEST İLİŞKİLERDE BELLİ İSTATİSTİKLER OLUŞMAYA BAŞLADI
Şimdi onca yıl istismardan sonra bir hayatın çokta olumsuz bir şekilde sürdürülmesinden bahsediyoruz. Veya geç gelen bir cezadan bahsediyoruz. Bütün bu süreçler tabi ki hassas insan hayatından bahsediyoruz. O yüzden ensest ilişkilerle maalesef Türkiye’de belli istatistikler oluşmaya başladı. Bunlar yansıyanlar. Yansımayanlarda var. Onları da tabi ki ortaya koyacak olan yine eğitimciler.
İSTİSMARA UĞRAYANA HABERLE İKİNCİ DARBE VURULMASI
Aynı zamanda haberleştirme biçimiyle ilgili söyleyeceğim bir şeyde, tabi ki burada yapılan hataları özellikle onların kimliklerini ortaya koyacak belirtilerle habere yer vermemiz. Yani ev bilgisi, kimlik bilgisi ve ortam bilgisi. Şimdi onu büyük oranda ikinci derece ne yapıyoruz, aslında istismar demeyelim ama yaşamında ikinci darbeyi almasına neden oluyoruz. Çünkü hiç kimse bilmezken, herkesin bildiği ve hiç kimsenin bilmesini istemediği bir konudan bahsediyoruz. O yüzden haberleştirmek onları çok hassas. Bunu yaparken bunlara dikkat etmek gerekiyor.
İSTİSMARCILARIN KENDİLERİNİ GİZLEMELERİ, BUNU YILLARCA SÜRDÜRMELERİNİN NEDENİ
Bunun yanında da sonuçlarını, habercilerin kesinlikle haberleştirmesi gerekiyor medya mensuplarımızın. Neden ceza bilindiğini insanlar için çok önemli. Yani bu istismarcıların büyük oranda kendilerini gizlemeleri, bunu yıllarca sürdürmeleri, bunun bilinmemesinden kaynaklanıyor ve de ceza almıyor. Bilindikten sonra devlet kurumları bütün gücüyle ona yaptırım uyguluyor. O yüzden yapılan o alınan ceza ki çok ciddi cezalar var. Kesinlikle medya mensuplarının haberleştirmesi gerekiyor. Yani sadece o saman alevi gibi patlayan çocuk cinsel istismarı veya ensest ilişki tamam bunu haber yapacağız ama ondan sonra takip edeceğiz. Ve alınan cezayı da ciddi bir şekilde ne yapacağız haberleştireceğiz. O yüzdende bu istismarla ilgili toplumun her kurumu çok ciddi bir şekilde yaklaşması gerekiyor. Sivil toplum kuruluşları, eğitimciler ve bunun çok önemli ayaklarından biri de medya ve aileler.
CİNSEL İSTİSMARDA, DAYI, AMCA, KUZEN, ÖZ ANNE-BABA, ÜVEY ANNE-BABALAR
Evet bu ensest ilişkilerde birkaç etikten bahsediliyor. Aile içi cinsel istismar diye ifade ediliyor. Ve maalesef, dayı, amca, kuzen, bazende öz anne-babası, bunlarda bu durum söz konusu. Bir de özellikle boşanmış ailelerde üvey anne ve babalarda bu vakalara çok rastlandığına dair çok sayıda veriler var elimizde.
ÇOCUKLU AİLELERE DİJİTAL EBEVEYNLİK ÖNERİSİ
Hiçbir şekilde o çocuğa ulaşma fırsatı olmayan insanlar o evin içine giriyorlar online, çevrimiçide olsa. O çocuğu dışarı çıkartabiliyorlar ya da o çocuğun görsellerini edinebiliyorlar işte o zaman siber tutsaklık dediğimiz süreç yaşanıyor. Parasını istiyor, daha sonra cinsel ilişki talebinde bulunuyor, o elindeki fotoğraflarla tehdit ediyor. İş o kadar farklı noktalara geliyor ki, çocuk dağılıyor. Bunlardan da ailelerin çoğu zaman ciddi anlamda dijital ebeveynlik yapmıyorsa, çocuklarımızı takip etmiyorsa farkında olmuyoruz. O yüzden çok bilinçli ebeveynler olmamız gerekiyor. Güvenli internet dediğimizi kesinlikle uygulamamız gerekiyor. Çocuklarımızı takip etmemiz gerekiyor.
İSTİSMARA KARŞI TOPLUMSAL ÖMÜR BOYU EĞİTİM
Aslında bu eğitimler veriliyor. Ancak bu eğitimlerin toplumsal anlamda devam etmesi gerekiyor. Çünkü yetişkinlere yönelik bir eğitim. O yüzden eğitim aslında sürekli eğitim denilen şey. Ömür boyu eğitim diye de geçiyor. Eğitim dediğimiz zaman sadece Üniversite eğitimi, lise, ortaokul gelmesin. Bu her süreçte devam eden şey. Hayatın her dönemi biz öğrenmeye devam ediyoruz. Ama bunun çerçevesi, bunun daha sistematik olması, bunun daha vurgulu araştırmalar yapılıp, insanlara duyurulması başka bir şüreç. O yüzden eğitim şart diyoruz. Eğitim sürekli ve ömür boyu eğitimden bahsediyoruz.
BEN ÇOCUĞUMA GÜVENİRİM YANLIŞ ALGI
Bu konuda ebeveynlerin çok hassas olması gerekiyor. Dediğimiz gibi çocuklarını takip etmeleri gerekiyor. Güvenli internet dediğimiz şey çok basit bir mesajla veya bir tıkla yapabileceğimiz bir şey. Kesinlikle onlara geçmeleri gerekiyor. Bu konularda ben çocuğuma güvenirim yanlış algı. Çünkü çocuklar kötü değiller kesinlikle, kandırılıyorlar. O yüzdende çocuğa güvenmek o anlamda bizi yanıltan bir şey. Bu konularda istismarla ilgili süreçlerle ilgili bilgi almak için o yüzden biraz okuyup karıştırmak gerekiyor. O vakaları gördüğü zaman olayın ciddiyetini o zaman ebeveynler o zaman biraz daha anlıyor. O yüzden daha hassas olmalıyız, hem de o konularda bilinçli olmalıyız.