Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Son yıllarda tüm Dünyada ‘geri dönüşüm, hurda ve plastik’ hem çok konuşulur hem de altın değerinde kıymetlenir hale geldi.
Ben her zaman toplumun çoğu zaman, giyimleri, yaşantıları, görüntüleri nedeniyle görmezden geldiği ‘hurda toplayanları’ yürekten takdir ediyorum. Ülke ekonomisine gerçekten çok ve önemli katkıda bulunuyorlar.
Türkiye’nin ve Dünyanın gündeminde olan ‘plastik ve hurda’ konusunu, mesleğinde, temsil ettiği sektörde oldukça başarılı gördüğüm Kayseri Plastik İşletmeciler Derneği (KAYPİDER) Başkanı Yusuf Özkan ile konuştuk.
Beyaz eşya, dayanıklı tüketim malları ve otomotiv gibi sektörlerin güçlü üretim büyümelerine bağlı olarak plastik imalat verilerinin yükselmeye başladığına dikkat çeken Yusuf Özkan, plastik sektöründe Ar-Ge yatırımlarının hala istenilen seviyelere ulaşamadığı ve yüksek katma değerli ürünlere geçişte geç kalındığı tekrarladı. ‘İşletmelerimizin, yavaşlayan ihracatlarını arttırma ve yeni pazarlar ile buluşma imkânı maalesef gecikmektedir’ diyen Özkan, Türkiye plastik sektörünün geçen yıl yaklaşık 10 milyon ton üretim ve 37,8 milyar dolarlık bir büyüklüğe eriştiği, 2016’da 9,22 milyon ton olan plastik mamul üretiminin 2017’de 9,96 milyon tona, 35,1 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip olan endüstrinin ise yüzde 7,6 artış ile 37,8 milyar dolarlık bir büyüklüğü yakaladığına işaret etti.
Kayseri Plastik İşletmeciler Derneği Başkanı Yusuf Özkan’ın sektörle ilgili bazı sözleri şöyle.
“Sektörün büyümesinde iç pazar dinamizmi ve devlet teşvikleri etken olan unsurlar olarak öne çıktı. Türkiye plastik pazarı üretim kapasitesi itibarıyla dünyada yedinci ve Avrupa’da ise ikinci büyüklüğe sahip. Bu yıl bir süredir kaydedilemeyen oranlarda bir büyüme gerçekleştirmiş olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. 2016 yılında birçok sanayi kolunda büyüme, terör ve konjonktürel çatışmalar gibi faktörler nedeniyle sınırlı kalmıştı. Bu durum 2017 imalat rakamlarında sıçrama etkisi meydana getirdi. Hükümetin ekonomiyi canlı tutmak adına sunduğu teşvikler plastik endüstrisini olduğu gibi tedarik sağladığı ambalaj, inşaat, beyaz eşya ve otomotiv gibi birçok sektörün de büyümesini sağladı. İhracat tarafında ise özellikle plastik mamul ihracatında birim fiyatlar arzu edilen noktada olmazken, miktar bazında ihracat artışı yüzde 5,4; dolar bazında ise yüzde 5,6 dolaylarında gerçekleşti.
Küresel ısınma nedeniyle dünyada su kaynaklarının değeri ve şu dönemde tek kullanımlık plastik torbaları tercih etmenin önemi arttı. Plastik torbalar çok daha az su tüketilerek üretiliyor. 1000 adet kağıt torba için 3 bin 785 litre, aynı adetteki polietilen plastik torbalar içinse sadece 30 litre su harcanıyor.Plastik ambalaj olmasaydı, ambalajların ortalama ağırlığı 4 katına, ambalajların üretimi için harcanan enerji 2 katına, ambalajların hacmi ise 2.5 katına çıkardı.
1992 yılında yapılan bir çalışmada, plastik ambalaj kullanımı ile Amerikalı üreticilerin 336 trilyon BTU enerji tasarrufu yaptığı ortaya kondu. Tasarruf edilen enerji, 58 milyon varil petrole, 9,2 milyar m3 doğal gaza veya 14,5 milyon ton kömüre eşdeğer.
Yapılan araştırmalar, dünyanın giderek en önemli gündem maddelerinden biri haline gelen katı atık konusunda da plastik torbaların daha az atık oluşturduğunu, bu bakımdan daha çevreci olduğunu ortaya koyuyor: 1000 adet plastik torba, 4,7 kg katı atık oluştururken, buna karşılık aynı adetteki kâğıt torbalar ise bu rakamın yaklaşık 7 katı kadar, yani 33,9 kg katı atığa neden oluyor.
Plastik katmanlardan oluşan yeni ampulün kırpışma yapmadan daha kaliteli ve daha verimli ışık verdiği kanıtlandı. Bilim adamlarının geliştirdiği yeni ışıklandırma sistemi, floresan ampuller yerine geçebilecek özellik taşıyor. Plastik katmanları bulunan yeni ampul, beyaz ışık saçan üç kat polimer ve içinden elektrik akımı geçirildiği zaman parlayan az miktarda nanomateryal içeriyor.
Modern dünya, plastiklerle ve diğer atıklarla ilgili olarak, 3R olarak kısaltılan “Reduce (Azalt), Reuse (Yeniden Kullan) ve Recycle (Geri Dönüştür)” yaklaşımını tartışıyor, benimsiyor. Geri dönüşümde plastiğin ekonomiye katkısı yadsınmıyor: Kâğıt en fazla 5 kere geri dönüştürülebilirken, plastik birçok kez geri dönüştürülebiliyor. Üstelik, bir plastiği geri kazanım için eritirken 120 ile 200 oC arasında ısıtılırken, alüminyum (Alu) için bu oran için 650 oC cam için ise tam 1.400 oC.
Plastik, bir bina yapımındaki en ideal malzeme özellikleri taşıyor: Her türlü hava şartlarına, ısıya dayanıklı, esnek ve güçlü olan plastik, çok hafif ve çok az bakım gerektirmesi nedeniyle de inşaat sektörünün ideal malzemesi haline geliyor. Örneğin, Avrupa ‘da kullanılan tüm plastik yaklaşık% 20’si inşaat sektöründe ürünler için kullanılıyor.
1 ton plastik ambalaj atığının geri dönüşümü sonucunda 14000 kWh enerji tasarrufu sağlanmış oluyor. Örneğin; Türkiye genelinde tasarruf edilebilecek enerji miktarı yıllık 4 Milyon Megawatt saattir (MWh). Plastik ile bina enerjisi, para tasarrufu sağlar ve çevreyi korur.
Az gelişmiş ülkelerde, temiz su kaynaklarına insanlar rahat ulaşamamaktadır. Bu nedenle, ölümlerin %35’inin mikroplu suların kullanımından kaynaklandığı bilinmektedir. Günümüzde, hafif, esnek, sağlıklı ve az maliyetli plastik borular sayesinde insanlar temiz su kaynaklarına i daha rahat ulaşmaktadır.
Tarımsal alanda sulama boruları, sera örtüleri ve benzerlerinin kullanılması ile üç kat fazla tarımsal verimlilik elde ediliyor.