Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Genel nüfusla ilgili dün ki yazıma kaldığım yerden devam ediyorum.
Ülkemizde kadınlarda ortalama ilk evlenme yaşı 2011’de 23,3 iken 2015’te 23,9 yaş oldu. Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi evlenme istatistiklerine göre 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarındaki resmi evlenmelerin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı %5,8’den 2015’te %5,2’ye düştü. Kız çocuk evlenmelerinin en fazla olduğu il, %15,3 ile Kilis. Bunu %15,2 ile Kars, %15,1 ile Ağrı izledi. En az olduğu iller ise, %1 ile Tunceli, %1,5 ile Rize ve %1,6 ile Trabzon.
Ülkemizde, 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısı olarak tanımlanan adölesan doğurganlık hızı, 2010 yılında binde 34 iken, 2015 yılında binde 25’e düştü. Diğer bir ifadeyle, 2015 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 25 doğum düştü.
Doğum İstatistikleri, 2015 sonuçlarına göre adölesan doğumlardaki babaların %44’ü 25-29, %39,8’i 20-24, %9,5’inin 30-34 yaş grubunda ve %5,3’ünün ise 20 ve daha düşük yaşta.
İntihar edenler incelendiğinde, 2015 yılında intihar eden kadınlarda en yüksek intihar oranının %18 ile 15-19 yaş grubunda olduğu görüldü. Aynı yaş grubundaki erkeklerde ise bu oran %7,7.
İntihar hızı 13-19 yaş grubundaki genç kızlarda 2014 yılında yüz binde 4,10 iken, 2015’te yüz binde 4,23’e yükseldi. Genç erkeklerde ise 2014’de yüz binde 5,83’ten 2015’te 4,35’e düştü.
Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2015 yılı sonuçlarına göre,13-19 yaş grubundaki genç kız ölümlerinin %32,6’sı ve genç erkek ölümlerinin ise %52,9’u dışsal yaralanma ve zehirlenmeler sonucunda gerçekleşti. Bu ölüm nedenini kızlarda (%18,8) ve erkeklerde (%11,7) iyi huylu ve kötü huylu tümörlere bağlı ölümler izledi. Kızlarda (%12) ve erkeklerde (%10,5) en çok gerçekleşen diğer bir ölüm nedeni de sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları oldu.
Türkiye sağlık araştırması sonuçlarına göre, 15-19 yaş grubundaki genç kızların boy ortalamaları, 2014 yılında 2008 yılında olduğu gibi 162 cm oldu. Genç kızların boy ortalamalarında önemli bir değişiklik olmazken, genç erkeklerin boy ortalaması 2 cm artarak 173,3 cm oldu. Genç kızların kilo ortalaması 2014 yılında 2008 yılına göre 1 kg artarak 55,8 kg oldu. Genç erkeklerde ise aynı dönemde kilo ortalaması 2,6 kg artarak 66,3 kg oldu.
Genç kızların (15-19 yaş grubu) vücut kitle indekslerine göre %64,4’ünün kilosunun normal değerlerde olduğu görüldü. Genç kızların %11,4’ünün fazla kilolu, %2,2’sinin obez ve %22’sinin ise düşük kiloludur. Aynı yaş grubundaki genç erkeklerin, vücut kitle indekslerine göre %70’inin kilosunun normal değerlerde olduğu; %15,1’inin fazla kilolu, %2,5’inin obez ve %12,4’ünün ise düşük kilolu olduğu görüldü.
Zaman kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2014-2015 döneminde uykudan sonra en fazla zamanın 13-19 yaş grubundaki genç kızlarda 3 saat 11 dakika, aynı yaş grubundaki genç erkeklerde ise 2 saat 59 dakika ile eğitime ayrıldığı görüldü. Eğitim faaliyetini, genç kızlarda 2 saat 43 dakika, genç erkeklerde ise 2 saat 34 dakika ile yemek ve diğer kişisel bakım faaliyetleri izledi.
Genç kızların gün içinde hobi ve oyunlara ayırdıkları ortalama süre 25 dakika. Genç erkeklerde bu süre 34 dakika daha fazla. Benzer şekilde gün içinde istihdama ayrılan süre incelendiğinde; genç kızlarda 35 dakika olan bu sürenin, genç erkeklerde 1 saat 31 dakika olduğu görüldü.
Son dört hafta içinde, gençlerin boş zamanlarını değerlendirmek üzere yaptıkları eğlence ve kültür faaliyetleri incelendiğinde; kızların %92,7, erkeklerin de %94’ü en çok televizyon izliyor. Bu faaliyeti kızlarda sırasıyla %66,8 ile kitap okumak, %65,6 ile akraba ziyareti, %49,7 ile arkadaş ziyareti ve %41,7 ile sosyal medyada vakit geçirmek izledi. Erkeklerde ise sırasıyla; %62,7 ile sosyal medyada vakit geçirmek, %60,7 ile akraba ziyareti, %60,3 arkadaş ziyareti ve %48,8 ile kitap okumak izledi.
Gün içinde en az zaman ayrılan faaliyet, 13-19 yaş grubundaki genç kızlar için 7 dakika ile spor ve doğa sporları oldu. Spordan sonra en az zaman ayrılan faaliyetlerin, 20 dakika ile gönüllü işler ve toplantılar, 25 dakika ile hobiler ve oyunlar ve 35 dakika ile de istihdam olduğu görüldü.
Aynı yaş grubundaki genç erkeklerin gün içinde en az zaman ayırdıkları faaliyet 15 dakika ile gönüllü işler ve toplantılar. Bunu 30 dakika ile spor-doğa sporları ve 33 dakika ile hanehalkı ve aile bakımı izledi.
Federasyonlara bağlı 13-19 yaş grubunda bulunan lisanslı kız sporcu sayısı 2007 yılında 34 bin 786 iken 2015 yılında bu sayı 428 bin 931’e yükseldi. Aynı yaş grubundaki erkeklerde 2007 yılında 68 bin 435 olan lisanslı sporcu sayısı, 2015 yılında 816 bin 485’e yükseldi. Başka bir ifadeyle lisanslı genç erkek sporcu sayısı genç kız sporcu sayısının yaklaşık iki katı oldu.
Yıldız, Genç ve Ümit kategorilerinde kız sporcuların Dünya ve Avrupa Şampiyonaları’nda kazandıkları madalya sayısı 2007’de 47 iken, 2015 yılında bu sayı 141’e yükseldi. Aynı dönemde erkeklerde kazanılan madalya sayısı ise 82’den 222’ye yükseldi.
Türkiye’de 2015 yılında genç sporcuların bağlı oldukları federasyonlara bakıldığında; kızlarda %14,3 ile ilk sırada voleybol federasyonunun yer aldığı görüldü. Voleybolu sırasıyla, %13,2 ile satranç ve %9,5 ile de tekvando federasyonları izledi. Erkeklerde ise %16,9 ile satranç ilk sırada yer alırken, bunu %10 ile tekvando ve %8,7 ile basketbol federasyonları takip etti.
Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2015 yılı sonuçlarına göre son üç ay içinde 16-19 yaş grubundaki genç kızların bilgisayar kullanma oranı aynı yaş grubundaki erkeklere göre 13,2 puan daha az. Genç kızlarda bilgisayar kullanma oranı %66,5 olurken, genç erkeklerde bu oran %79,7 oldu.
Aynı araştırma sonuçlarına göre 2015 yılında son üç ay içinde 16-19 yaş grubundaki genç kızların internet kullanma oranı aynı yaş grubundaki erkeklere göre 12,9 puan daha az oldu. Genç kızlarda internet kullanma oranı %70,9 olurken, genç erkeklerde bu oran %83,8 oldu.