MENİSKÜS YIRTIKLARI ve TEDAVİ SEÇENEKLERİ

Vücut ağırlığının önemli bölümünü taşıyan diz eklemlerinde meydana gelen yaralanmalar, ağrı dolu günler yaşatabiliyor. Özellikle menisküs yırtıkları yaşa ve kiloya bağlı olarak artış gösteriyor. Menisküs yırtıkları ve tedavisi ile ilgili açıklama yapan Acıbadem Kayseri Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Erhan Karabuğa şunları söyledi:

“MENİSKÜS YIRTIKLARI

Diz eklemi, insan vücudundaki menteşe tipi eklemlerin en büyüğü olarak gösteriliyor. Üç bölüme ayrılan bu eklem kemik, yumuşak doku ve bağlardan oluşuyor. Bu eklemde görülen en büyük yaralanmalardan biri ise halk arasında genellikle futbolcu hastalığı olarak bilinse de, dizin yanlış kullanımına bağlı olarak hemen her kesiminden insanı yakından ilgilendiren menisküs yırtıkları oluyor.

Menisküs, diz eklemi içerisinde kıkırdak yapıda, C şeklinde yer alan bir anatomik oluşum. İç ve dış menisküs olmak üzere iki tane bulunuyor. Dr. Karabuğa, menisküsün önemi ve görevi hakkında şunları söylüyor:Dizi oluşturan eklemlerin yüzeyi birbirine uyumlu olmuyor. Biri daire şeklinde, diğeri ise oval. Menisküsler, diz ekleminde, iki kemiğin eklem yüzeyinin birbirine uyumunu sağlıyor. Bunun yanı sıra ayağa kalktığımızda vücut ağırlığının uyluk kemiğinden kaval kemiğine geçişindeki ağırlığın emilmesine yol açıyor. Böylece kıkırdak aşınmaları önleniyor, eklem yüzeyi korunuyor. Ayrıca, eklem sıvısının her iki diz boşluğunda eşit şekilde dağılmasını da sağlayan menisküs, uyluk kemiğinin öne ya da ileri doğru kaymasını da önlüyor.

Menisküste meydana gelen bir sorun, kendini yırtık olarak gösteriyor. Gençlerde daha esnek, kalın ve yükü daha rahat emebilen menisküs, yaş ilerledikçe bu özelliklerini kaybediyor. Buna bağlı olarak da üzerine binen yüke karşı kendini koruyamıyor. Yırtıklar da bu nedenle ortaya çıkıyor. Gençlerde de görülen bu yırtıklar; zamana bağlı yıpranmayla değil, vücuda doğrudan gelen darbeler yani travmalar nedeniyle oluşuyor.

Yırtıklar; yapısına, yerleşim yerine ve şekline göre türlere ayrılıyor. Bu ayrım tedavi seçenekleri konusunda önem kazanıyor. Kimi zaman basit bir ağrı ile kendini hissettirse de menisküs yırtıkları, dizin dış kısmında özellikle harekete bağlı olarak artan yanma, batma ya da sızlama şikayetlerine yol açabiliyor. Bu şikayetler genellikle dinlenince geçiyor. Bunun yanı sıra, yürürken diz ekleminde ani boşalma, burkulma ya da takılma hissi de belirtiler arasında sıralanıyor.

Tanı ve tedavide hangi yöntemler kullanılıyor?

Tanı detaylı bir muayene ile konuyor. Dr. Karabuğa, menisküs yırtığını düşündürecek muayene bulgularını, “Menisküsün olduğu yere parmakla bastırıldığında ya da iç ve dış menüsküsü çeşitli manevralarla sıkıştırıldığında hastanın ağrı hissetmesi” olarak sıralayarak, tedaviyi şekillendirmek için hastanın dizinin MR ile görüntülendiğini belirtiyor. MR, menisküs yırtığının yerini gösteriyor, tedavi de buna göre şekilleniyor. Ekleme en yakın yerde, dokunun kan ile beslenmesi olmadığı için yırtığın zamanla büyümesi ve eklemde hasara yol açması mümkün olabiliyor. Böyle bir durumda, ameliyatla menisküsün az bir bölümü, yarısından fazlası ya da tamamı çıkarılıyor. Bundan 50 yıl önce tamanının çıkartılması daha çok tercih edilen yöntem iken, uyluk kemiğinden kaval kemiğine binen yükün emilmemesine bağlı olarak erken dönemde gelişen kıkırdak hasarı nedeniyle günümüzde pek kullanılmıyor.

Evre 1 ve Evre 2 olarak tanı alan ve menisküs dokusu içinde kalan, eklemin yüzeyine açılmayan yırtıklarda, tedavi için hareket kısıtlaması veriliyor. Spor gibi fiziksel aktivitelerin sınırlandırılması yoluna gidiliyor. O bölgedeki ağrı ve yanmaya karşı da ilaçla tedavi ve rehabilitasyon uygulanıyor. MR görüntüsünde eklem yüzeyine açılan yırtıklar ise Evre 3 olarak tanımlanıyor. Bu tür yırtıklar dikiliyor ya da çıkarılıyor. Burada yine hastanın yaşı önem kazanıyor. Hasta profesyonel olarak spor yapıyorsa dikilen bu yırtıklar, yaşlı bir kişide ise menisküsün gerektiği kadarının çıkarılması ile tedavi ediliyor. Tedavi yöntemi hastanın yaşı, yırtığın yeri ve şekli dikkate alınarak belirleniyor.

Ameliyat sonrası yaşam

Ameliyat sonrası hastalar bir gün hastanede yatıyorlar, eğer menisküs yırtığı dikildiyse, ertesi gün kişi dizinin üzerine tam ağırlık vererek ayağa kalkıyor. Günlük işlerini yapar hale geliyor. Ağrıların 7-10 günde geçmesi bekleniyor. Ancak burada bir noktaya dikkat edilmesi gerekiyor. Eğer hastada kıkırdak yaralanması ve kireçlenme varsa, ağrılardan tam olarak kurtulamayabiliyor”.