Karadenizde kurutulmuş kivi, Exim uygulamalarında ihracat sigortası önerisi

Karadenizli çiftçinin yüzü kurutulmuş kivi ile güler  

Karadenizli üreticilerin önemli geçim kaynaklarından biri olan kivinin hasat mevsimi başladı. Hasadın aralık ayına kadar sürmesi beklenirken üreticinin elindeki kivinin fiyatlamasının düşük kalması çiftçiyi endişelendiriyor.  Bir ürünü taze satmaya çalışmanın riskli ve çok maliyetli olduğunu belirten Gıda Kurutma Derneği Genel Başkanı Mustafa Güngör önemli açıklamalarda bulundu. Yaş olarak satışa sunulan kivinin aslında kurutularak tüketici ile buluşmasında üreticinin kat ve kat daha fazla kazanacağını belirten Gıda Kurutma Sanayicileri Derneği Genel Başkanı Mustafa Güngör,  “Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi’nde kivi meyvesinde şu anda hasat zamanı ve ciddi bir üretim yapıldı. Üretici yani köylünün ürettiği kiviyi alıcılar, birinci sınıfı 5,40 TL ikinci sınıfı 3,40 TL üçüncü sınıfı ise 1,20 TL’ye fiyatlandırıyor.  Büyük zincir marketlerde ise fiyatı 38-40 TL civarında. Arada müthiş bir fiyat uçurumu mevcut. Ve neticede ayakta kalabilmek için çiftçi kazanmadan satmak zorunda kalıyor. Bu şekilde devam ederse üretici elini eteğini çekecek. Sonrasında bu ürünler gibi diğer gıdalarda da dışa bağımlı kalacağız. Çünkü kazanmayan çiftçi üretimden vazgeçecek. Halbuki bu kiviler kurutulmuş olsa 160-300 TL aralığında satılabilirdi” dedi.

SEKTÖRÜN ÖNEMİ ORTAYA ÇIKIYOR

Gıda Kurutma sektörünün çok önemli olduğunu ama bu zamana kadar pek üzerine düşünülmediğini belirten Gıda Kurutma Sanayicileri Derneği Genel Başkanı Mustafa Güngör, “Dünya kurutulmuş meyve ve sebze sektörünün hacmi 55 milyar dolar seviyesinde ve Türkiye’nin bu pazardaki payı 1,5 milyar dolar civarında. Yurt içindeyse bu rakamın 550 milyon dolar seviyesinde olduğunu tahmin ediyoruz. Aslında eğer ki kurutularak değerlendirilebilse topraklarımızda yetişen meyve ve sebzeler hatta et, balık, mantar ve peynir bu pazarın hakimi konumuna ulaşırız. Fakat yıllarca bizim insanımız hemen her sektörde olduğu gibi gıda sektöründe de işlemeden ham olarak satmaya alışmış ve kazanan olmak yerine satan olarak kalmış maalesef” dedi.

ÜLKEYE EKONOMİK KATKISI BÜYÜK

Başkan Güngör, “Eğer ki bu kiviler kurutulup ve ihraç edilse ülkemize ekonomik katkısı 310 milyon   dolar civarı olur. Bugün bir ürünü taze satmaya çalışmak çok maliyetli ve riskli bir durum. Üretilen bir gıda 2 ile 7 gün aralığında satılmak zorunda aksi takdirde bozulma riski var. Veya bozulmasın diye soğuk hava depolarında bekletmeniz gerekiyor.  Haliyle ya ürününüz bozulup çöp olacak veya soğuk hava deposunda tutacaksınız. Bunun da bir maliyeti var. Bir başka husus örneğin bir sebze veya meyve üreticisiyseniz, ürettiğiniz ürünlerin değerini halci veya komisyoncu belirliyor. Yani siz sadece hamallık yapıyorsunuz parayı başkaları kazanıyor. Halbuki kurutmuş olsanız fiyatı siz belirliyorsunuz. Bu sektörde bir birime karşılık on birim kazanıyorsunuz. Riskiniz sıfır seviyesinde. Ama tabi ki sadece tesis kurmakla olmuyor. Yanında iyi bir pazarlama stratejisi ve faaliyeti yürütmeniz gerekmekte. Türkiye’nin tarım ve hayvancılık alanında üretilen tüm ürünlerini kurutarak dünya piyasasına açılmak çok kolay. Ve ciddi bir talep var. Bu bir fırsat. Başka ülkeler daha fazla gözünü açmadan hızlıca bu alana yoğunlaşsınlar. Bakın dibimizdeki Gürcistan bu sene gıda kurutma tesisleri ile ilgili çok ciddi bir hibe programı açıkladı. Buna karşılık mesela Doğu Karadeniz’de yaklaşık yüzde 70 oranında meyve sebze bağda bahçede değerlendirilemeden çürüyor. Üretici yaş meyvesini satamayacağı için dalında bırakacak. Milli servetimiz heba oluyor” diye konuştu.

Exim uygulamalarında ihracat sigortası teşvik edilmeli

Küresel krizlerin yarattığı tahsilat sıkıntıları ihracatçıların ve imalatçıların Türk Eximbank’ın sigorta programlarına olan ilgisini arttırdı.

Ege İhracatçı Birlikleri’nin Türk Eximbank ile düzenlediği webinarlar ile sigortaların bilinirliğini artırmaya yönelik çalışmalar hız kazandı. Bu hafta alacak sigortası masadaydı.

İhracatçılar için alacak sigortasının kredi kadar önemli olduğuna değinen Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Eximbank’ın birkaç ülke hariç dünyanın her yerine ihracatta sigorta yapabilir olması büyük avantaj. Exim uygulamalarında ihracat sigortası teşvik edilmeli, daha cazip hale getirilmeli. Alacak sigortası, bugün yapılandan daha fazla kredi teminatı olarak kabul edilmeli, genele yaygınlaştırılmalı, zamanla da teminat mektubunun yerini almalı. Diğer eximlerin alacak sigortası programlarıyla iş birliği yapılmalı.” dedi.

Eskinazi. “Kredi konusunda yurtiçinde diğer bankalarla yapılan iş birliğinin benzeri, Türkiye’de alacak sigortası yapan diğer eximlerle de kurulmalı. Yurtdışında, diğer ülkelerin eximleri ile alacak sigortası konusunda daha çok ve işlerliği olan iş birlikleri geliştirilmeli. Türk Eximbank, ihracatçılarımıza geçen yıla göre bu yıl yüzde 6 artışla 42 milyar dolar sağladığı finansman desteğiyle adeta ülke ekonomisi için kaldıraç görevi görmüştür. Katma değer odaklı üretimimiz, ihracattaki dinamizmimiz ile ülkemizi hak ettiği seviyelere hep birlikte taşıyacağız.” diye konuştu.

–İhracat Kredi Sigortası, en basit tanımla, ihracattan doğan alacağın sigortalanmasıdır. Mal ve hizmet ihracatında ticari ve politik risklere karşı tahsilat güvencesi sağlanmakta olup söz konusu risklerden kaynaklanan zararlar Türk Eximbank tarafından tazmin edilmektedir.

-Böylelikle firmalar ihracat kredi sigortasının yarattığı teminat mekanizması ile riskten arınmış ortamda faaliyet göstermekte, yeni ve tanımadıkları pazarlara güvenle açılmakta ve alıcılarına vadeli ödeme koşulları sunarak rekabet gücü kazanmaktadırlar. Söz konusu sigorta programlarından herhangi bir ön koşul olmaksızın tüm ihracatçı firmalar, ihracatlarını aracı firmalar üzerinden yapan imalatçılar ve sigortalı firmaların yurt dışında yerleşik iştirak firmaları faydalanabilmektedir.

Sigorta kapsamındaki ticari riskler; alıcının iflas etmesi, tasfiye kararı alması, konkordato ilan etmesi, borçlarını ödememesi veya ödeyememesi, ihracatçı firmadan kaynaklanmayan nedenlerle malları kabul etmemesi.

Sigorta kapsamındaki politik riskler; Transfer yasakları veya kısıtlamaları, alıcının ülkesinde meydana gelen savaş, ihtilal, iç savaş, isyan ve benzeri haller nedeniyle mal bedellerinin ödenmemesi, ithalat yasakları, kısıtlamaları veya müsaadelerinin iptali, alıcının ülkesinde ya da Türkiye sınırları dışında mallara el konulması veya benzeri haller, kamu alıcısının ödeyememe hali.

İhracat kredi sigortasının fonksiyonları; Teminat fonksiyonu, hizmet fonksiyonu, finansman fonksiyonu, ticari ve politik risklere karşı tahsilat güvencesi, alıcı firmalar ve ülkeleri hakkında risk analizi ve mevcut riskin izlenmesi, riskten alınmış alacaklarının iskonto edilmesi suretiyle finansman imkanı.

Alıcı limiti nedir?

Her bir alıcı için, ticari ve politik risklerle ilgili olarak sevkiyat bedellerinin ödenmemesi durumunda Türk Eximbank tarafından o alıcı için üstlenilen azami riski ifade eder.

Tazminat işlemleri

Sigorta kapsamına alınan, ancak bedeli vade tarihinde alıcı firmadan tahsil edilemeyen alacaklar, vade tarihini takip eden 60 gün içinde, sevk edilen malların alıcı firma tarafından teslim alınmaması durumunda en kısa sürede, Türk Eximbank’a bildirilmelidir.

Vade tarihinde alıcı firmadan tahsil edilemeyen alacakların vade tarihinin uzatılması konusunda Türk Eximbank’ın yazılı ön onayı alınmalıdır.

Kapsam Dışı Ülkeler; Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Ermenistan, Kuzey Kore.

Geçici Kapsam Dışı Olan Ülkeler; Irak, İran, Libya, Lübnan, Sudan, Güney Sudan, Suriye, Türkmenistan, Venezuela,

Spesifik ihracat kredi sigortası sevk sonrası risk programı; 

Tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak, azami vadesi OECD düzenlemelerine paralel olarak değerlendirilecek katma değeri yüksek sermaye ve yatırım mallarına yönelik ihracatlardan doğacak alacakları, ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır. Söz konusu ihracat işlemi ile ilgili olarak Bankamızdan ve ticari bankalardan finansman temini imkânı sağlanmaktır.

Kısa vadeli yurt içi kredi sigortası 

Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı ile yurtdışı vadeli satışları sigorta altına alınan ihracatçıların, yurt içi satışlarının da Kısa Vadeli Yurt İçi Kredi Sigortası Programı ile teminat alınarak, ticari risklerden arınmış ortamda faaliyet göstermelerine ve ihracatlarını artırmalarına katkıda bulunmaktadır.

Yurt içi kredi sigortası işlemleri ile ihracatçıların, yurt içi müşterilerinden olan satış bedeli alacakları (cari hesap, çek ve senetli) ticari risklere karşı belirli limitler dahilinde güvence altına alınmakta olup, ticari risk, sebepsiz ödememe de dahil olmak üzere iflas, konkordato gibi durumları içermektedir. Yurt içi alacak sigortasında politik riskler kapsam dışındadır.