Kadınlarda kalp krizi belirtileri farklı

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kardiyoloji Uzmanı Dr. Gürsel Ateş “kadınlarda kalp krizi” konusunda soruları yanıtladı…

• Kalp krizi nedenleri nedir?

Kalp krizi, kalbi besleyen damarların kan akımının çeşitli nedenlerle ani azalmasına veya kesilmesine bağlı olarak gelişir. Büyük çoğunluğu kalp damarının pıhtı ile tıkanması ile gelişir. Daha düşük oranlarda ise kalp damarlarında gelişen plakların damarı tam tıkaması veya damar tabakalarında ayrılma sonrası kalp damarının tıkanması ile gelişir.

• Kalp krizi belirtileri neler?

Kalp krizinin en belirgin belirtisi göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısı göğsün ortasında baskı tarzında olabilse de, sırtta, omuzda, boyunda ve karında da hissedilebilir. Başta diyabet hastalarında olmak üzere bazı nörolojik problemleri olan kişilerde ağrı hissedilemeyebilmektedir. Ağrıdan sonra başlıca belirtiler ise nefes darlığı, çarpıntı, sıkıntı, soğuk terleme, baş dönmesi, bulantı, kusma, sersemlik ve bayılmadır.

• Bir kişi kalp krizi geçirdiğini düşündüğünde ilk olarak ne yapmalı? Hastaneye gidene kadar dikkate alması gereken öneriler var mı?

Kalp krizi geçirdiğinizi düşünüyorsanız ilk olarak kendizini güvenli bir konuma alın. Araba kullanıyorsanız hemen arabanızı kenara çekin. Kontrolünüzü kaybederek kendinize ve etrafınızdakilere zarar vermemenizi sağlamalısınız. Ayakta iseniz, oturabileceğiniz bir pozisyona geçiniz. Sonra da size yardım edebilecek etrafınızdaki kişilere durumunuzu bildiriniz. Eğer yakınınızda size yardım edebilecek veya yardım isteyebilecek kişiler yoksa 112 acil hattını arayınız. Kalp atışlarınızda düzensizlik, hızlanma veya aşırı yavaşlama hissederseniz öksürerek kalp atışlarınızı düzene sokmaya ya da normalleşmesini sağlamaya çalışın. Eğer aspirin alma şansınız var ise 1 adet aspirini çiğneyebilirsiniz. Unutmayın ki kalp krizi sırasında aspirin çiğnenmesi ile kalp krizinden ölümler %23 oranında azalmıştır. Kalp krizinde dil altı almak kalp krizini önlemese de kan akışının artmasına neden olmaktadır.

• Kalp krizi geçiren bir hastaya, hasta yakınları o an ilk müdahale yapmalı mı? Ne yapmalı?

Hastanızın kalp krizi geçirdiğini düşünüyorsanız ilk olarak 112 arayın ve oradaki doktor veya sağlık görevlisine hastanızın durumunu hızlı şekilde özetleyerek, onların vereceği talimatlara göre hareket edin. Hastanızı sağlık görevlileri tarafından hastaneye naklini sağlamalısınız. Her kalp krizi şüphesi duyduğunuzda muhakak hastanızı hastaneye götürmelisiniz; kalp krizi belirtilerinin çok hafif olması krizin ciddiyetini değiştirmez.

• Kalp krizine nasıl hazırlıklı olunur? Her kolumuz ağrıdığında şüphelenmeli miyiz?

Kalp krizi riskinizi öğrenerek alacağınız tedbirler ile kalp krizini önleyebilirsiniz. Damar sertliği dediğimiz ateroskleroz gelişimini ve ilerleyişinin birçok yöntem ile ölçülebileceğini unutmayınız. Sol kol ve ön kol ağrı ve uyuşmalarında aksi ispatlanana kadar kalp damar hastalığı belirtisi olarak değerlendirilmesi gereklidir. Fakat sol kol ağrısının koroner arter hastalığı tanısı koydurmada diğer belirtilere göre çok düşüktür.

• Günümüzde kadınların kalp krizi geçirme oranları ne kadar yüksek? Artış var mı? Rakam verebilir miyiz? Kalp krizine bağlı ölümler ne kadar yaygın? (Türkiye’de ve dünyada)

Günümüzde kadınlarda kalp krizi geçirme oranları hala erkeklerle karşılaştırıldığında yarı yarıya düşük olarak seyretmektedir; fakat erkeklerde ölüm oranlarında son yıllarda ciddi bir azalma trendi söz konusudur. Kadınlarda azalma görülmeyip artan sigara kullanımı ve diyabet oranları nedeni ile artış görülmektedir. Türkiye’de kalp krizinden ölen kadın oranı yüzbinde 384 iken gelişmiş ülkelerde bu sayı 200’ün altında seyretmektedir.

• Kadınların kalp krizi belirtileri erkeklerden biraz daha farklı mı?

Kadınlar için kalp krizi belirtileri daha hafif ve ağrı daha az esas yakınma olarak görülmektedir. Hastalarda göğüs ağrısı olmadan sırtta, kolda, boyunda ve çenede ağrı hissedilebilir. Hastalarda ağrı  olmaksızın sıkıntı  ve nefes darlığı yakınmaları olabilir.

• Kalp krizi sırasında kalpte neler oluyor?

Kriz sırasında kalp kası yeterli oksijen alamaması nedeni ile gerekli olan fonksiyonlarını yapamaz hale gelir. Süre uzadıkça kalp kası geri dönüşümsüz olarak fonksiyon kaybına uğramaya başlar. Hastanın kalp krizi sırasında hayatını kaybetmesinin en büyük nedeni, yeterli enerji alamayan kalbin ritminin bozulmasıdır. Bu ritm bozukluğu kalbin yeterli kan devranı yapmasını engelemeye başlaması ile önce hasta aşırı yorgunluk ve halsizlik hisseder. Durum düzelmez ise hastanın şuuru kapanır. Kalp fonksiyonlarında bozulma çok ilerlerse bu defa kalbin pompa yetersizliği veya enfarktüs komplikasyonları ile hasta karşımıza gelebilir.

• Bir kalp en fazla kaç krize dayanır?

Bir insanın kalp krizi geçirme sayısında bir sınır yoktur. Bu hastanın toplam kaybettiği kalp fonksiyonları ile ilgilidir. Eğer ilk saat içerisinde tıkalı damar açılabilir ise hastanın kalbinde hiçbir hasar kalmayabilir. Kan akımının tekrar sağlanması ne kadar geçikir ise kalp o kadar hasar alacaktır. Hasar oranı arttıkça hastanın kalp yetersizliği nedeni ile ölüm oranları artmaktadır. Kalp krizinde esas ölüm nedeni ise kalbin ritim problemleridir.