İstihdam beklentisi…(Köşe yazısı 16.06.2020 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Tüm Dünyada etkisini ve önlemlerini devam ettiren covid 19’un yarattığı sorunlardan hemen sonra başlayan çeşitli araştırmalara her gün yenileri ekleniyor.

Son yapılan ise ‘İstihdama Genel Bakış Araştırması.’

Türk işverenlerin istihdam beklentileri COVID-19 salgınının etkisiyle ihtiyatlı düzeyde seyrediyor
Türkiye’de 2020’nin üçüncü çeyreği için Net İstihdam Görünümü +%2’yi gösteriyor. Araştırmanın üçüncü çeyrek sonuçları küresel sağlık krizinin etkilerini yansıtıyor.
ManpowerGroup İstihdama Genel Bakış Araştırması, Türk işverenlerin 2020’nin üçüncü çeyreğine yönelik olarak ihtiyatlı işe alım beklentilerine sahip olduğunu ortaya koydu. COVID-19 salgınının şartları altında 697 Türk işverenin görüşlerine dayanan verilere göre Türk işverenlerin yüzde 15’i 2020’nin üçüncü çeyreğinde istihdam artışı beklerken, yüzde 13’ü azalma öngörüyor ve yüzde 67’si de değişiklik olmayacağını tahmin ediyor. Üçüncü çeyreğe yönelik net istihdam görünümü ise +%2’yi gösteriyor. Mevsimsel verilerden arındırılmış görünüm ise -%2 olarak ölçülüyor ve bu oran araştırmanın başladığı dokuz yıl öncesinden bu yana en temkinli görünüm olarak değerlendiriliyor. Bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 12 puan düşüş gösteren işe alım planları geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10 puan daha düşük olarak ölçüldü
Türk işverenlerin çoğunluğu COVID-19’un kurumsal faaliyetleri üzerindeki etkisini doğruladı
ManpowerGroup İstihdama Genel Bakış Araştırması’nda, COVID-19’un çeşitli pazarlardaki istihdam ortamına yönelik etkisini ortaya koyma, salgının kurumsal faaliyetler üzerindeki etkisine dair işveren görüşlerini belirleme ve COVID-19 sonraki döneme dair işe alım beklentilerini anlama amacıyla işverenlere iki ek soru yöneltildi. Türk işverenlerin yüzde 68’i COVID-19 salgınının işlerini etkilediğini belirtirken, yalnızca yüzde 8’lik bir kısmı işletmelerinin tamamen kapandığını ifade etti. Türk işverenlerin yüzde 26’sı ise kurumsal faaliyetlerinde herhangi bir değişimin yaşanmadığını söyledi.
İşverenlerin yaklaşık yarısı işe alım planlarının bir yıl içerisinde COVID-19 öncesi seviyelere gelmesini bekliyor
İşverenler her ne kadar 10 yıla yakın bir süre için en temkinli istihdam görünümünü ortaya koyduysalar da COVID-19 öncesi işe alım seviyelerine dönüş beklentilerinde göreceli bir iyimserlik göze çarpıyor. İşverenlerin yaklaşık yarısı işe alım seviyelerinin 12 aylık bir süre içerisinde COVID-19 öncesi seviyelere dönebileceğini ifade ediyor. COVID-19 öncesi istihdam seviyelerine dönüş konusunda en olumlu beklentiler Finans, Sigorta, Gayrimenkul ve Kurumsal Hizmetler sektöründe bildiriliyor. Bu sektörde işverenlerin yüzde 61’i COVID-19 öncesi işe alım seviyelerine 12 ay içerisinde dönebileceklerini ifade ediyor.
ManpowerGroup Türkiye Genel Müdürü Feyza Narlı, Türkiye’nin 2020 üçüncü çeyrek istihdam görünümü hakkında şunları söyledi: “Tüm dünyanın COVID-19 salgınının ani etkileri karşısında toparlanmaya çalıştığı bir dönemde ülkemizdeki istihdam görünümü de aynı önceliği sahipleniyor. Salgın ülkemizdeki çalışanlar ve işverenler için oldukça zorlu şartlar ortaya koyduysa da araştırmamız ve son yaşanan gelişmeler ışığında artı yönde iç görülere de sahibiz. Finans ve Kurumsal Hizmetler ile İlaç sektörü işe alım beklentilerindeki artış mevcut şartlar altında olumlu unsurlar olarak öne çıkıyor. Olumlu beklenti bildiren sektörlere yenilerinin eklenmesiyle dördüncü çeyreğe ilişkin daha pozitif bir istihdam görünümü öngörebiliriz.”
Üçüncü çeyrek için en yüksek istihdam artışı beklentisi Finans ve Kurumsal Hizmetler sektöründe
ManpowerGroup İstihdama Genel Bakış Araştırması verilerine göre, sekiz sektörden üçünde işverenlerin üçüncü çeyreğe yönelik istihdam artış beklentisi bulunuyor. İşverenlerin en güçlü işe alım beklentileri bildirdiği sektör +%10 istihdam görünümüyle Finans ve Kurumsal Hizmetler olurken, İlaç ve Diğer Üretim sektörlerinde istihdam görünümü sırasıyla +%2 ve +%1 oldu. Bununla birlikte diğer dört sektörde istihdam azalışı beklentisi bulunuyor. En zayıf istihdam görünümü ise -%12 ile İnşaat sektöründe ölçüldü. Diğer Hizmetler ve Restoran ve Otelcilik sektörlerinde istihdam görünümü -%6 olurken Üretim sektörü görünümü -%2 ile baskılanmış işe alım beklentilerini ortaya koydu.

	MVA[1] İstihdam Görünümü (%)
FİNANS VE KURUMSAL HİZMETLER	+10
İLAÇ	+2
DİĞER ÜRETİM	+1
TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET	0
ÜRETİM	-2
RESTORAN VE OTELCİLİK	-6
DİĞER HİZMETLER	-6
İNŞAAT	-12

Yılın bir önceki çeyreğiyle kıyasla işe alım beklentilerinin sekiz sektörün tümünde zayıfladığı görülüyor. En çok göze çarpan azalışlar yüzde 25 ve yüzde 23 puan düşüşle İlaç ve Üretim sektörlerinde bildirilmiş bulunuyor. İnşaat sektöründeki işverenlerin bildirdiği düşüş yüzde 17 puan olurken Diğer Hizmetler sektörü işverenlerinin işe alım beklentileri yüzde 14 azalmış bulunuyor. Bununla birlikte Finans ve Kurumsal Hizmetler sektörü işverenleri yüzde 2 puan düşük işe alım beklentisi bildirirken, Toptan ve Perakende Ticaret ile Restoran ve Otelcilik sektörlerindeki istihdam görünümleri bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 5 ve 6 düşüş gösteriyor.
Önceki yılın aynı dönemine kıyasla sekiz sektörün tamamında daha düşük işe alım beklentileri göze çarpıyor. En çarpıcı düşüşler yüzde 16 ve yüzde 15 puan azalışla İlaç ve Diğer Hizmetler sektörlerinden bildiriliyor. Üretim sektöründe görünüm yüzde 12 puan düşerken, Diğer Üretim ve Restoran & Otelcilik sektörlerinde yüzde 10 puanlık azalışlar kaydediliyor.
En güçlü istihdam görünümü Karadeniz’de: +%8
Beş bölgenin ikisinde işverenler, önümüzdeki çeyrek boyunca personel sayısının artmasını bekliyor. En güçlü istihdam piyasasının beklendiği bölge +%8 ile Karadeniz Bölgesi olurken, Ege Bölgesinde istihdam görünümü +%5 olarak ölçülüyor.
Geri kalan bölgelerdeki işverenler işe alım beklentilerinde azalma beklerken, Akdeniz bölgesinde görünüm -%16 olarak ölçülüyor. Marmara ve İç Anadolu bölgelerindeki işverenler -%4 ve -%2’lik görünümlerle belirsiz işe alım planları bildiriyor.

Bir önceki çeyreğe kıyasla tüm bölgelerde işe alım beklentileri zayıflamış görünüyor. En kayda değer düşüş yüzde 28 puanla Akdeniz’deki işverenler tarafından bildirilirken, Marmara Bölgesindeki işverenlerin istihdam beklentileri yüzde 16 puanlık bir düşüş gösteriyor. Ege ve İç Anadolu’da da istihdam görünümleri yüzde 7 puan azalmış bulunuyor. Karadeniz Bölgesi işverenleri ise yüzde 4 puanlık bir düşüş bildiriyor.
Bir önceki yıl ile kıyaslandığında Karadeniz Bölgesi’ndeki işe alım beklentileri yüzde 9 puan artmış bulunuyor. Bununla birlikte istihdam görünümleri geriye kalan dört bölgede zayıflamış görünüyor. Akdeniz bölgesindeki istihdam görünümü yüzde 21 puan azalırken, Marmara ve İç Anadolu’da da yüzde 13 ve 12 puanlık düşüşler bildiriliyor. Ege bölgesindeki işverenler bir önceki yıla kıyasla yüzde 5 puan düşük bir istihdam görünümü sergiliyorlar.
Mikro ölçekli şirketlerdeki işverenler üçüncü çeyrekte sınırlı istihdam artışı bekliyor
2020’nin üçüncü çeyreğinde Küçük ve Orta ölçek kategorilerindeki işverenler, -%8 ve -%5’lik istihdam görünümleriyle istihdam seviyelerinde düşüş bekliyor. Bununla birlikte Büyük ölçekli işverenler %0’lık görünümle sabit bir istihdam pazarı beklerken Mikro ölçekli işverenler +%1’lik istihdam görünümüyle sınırlı işe alım beklentisi bildiriyorlar.
Önceki çeyrekle karşılaştırıldığında Büyük ölçekli işverenlerde istihdam görünümü yüzde 25 puan azalırken hem Orta hem de Küçük ölçekli işverenlerde yüzde 15 oranında düşüş gözlemleniyor. Mikro ölçekli işverenlerse göreceli olarak istikrarlı işe alım beklentilerini paylaşıyor. Küçük ölçekli işletmelerdeyse görünüm göreceli olarak istikrarlı görünüyor.
Geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında Büyük ölçekli işverenlerin işe alım planları yüzde 23 puan azalmış görünüyor. Orta ölçekli işverenler yüzde 16 puan azalış bildirirken, Küçük ölçekli firma işverenlerinin görünümü yüzde 11 puan azalmış bulunuyor. Mikro ölçekli şirketlerin işverenlerinin işe alım beklentileriyse yüzde 2 puan artış gösteriyor.