Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
Odun, hala birçok ülkede insanlar için önemli bir enerji kaynağı. BM Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, daha verimli odun kömürü üretimi ve kullanımı sera gazı emisyonlarını düşürebilir.
BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) BM Uluslararası Ormanlar Günü dolayısıyla yayınladığı rapora göre, küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 7’ye kadar olan kısmına, insanların odun yakıtı ve odun kömürü üretimi ve kullanımı sebep oluyor. Bu, sürdürülemez orman yönetimi ve verimsiz odun kömürü üretimi ve odun yakıtı kömürleşmesinden kaynaklanıyor.
Uluslararası Ormanlar Günü’nün bu yılki “Ormanlar ve Enerji” temasına değinen FAO Genel Direktörü José Graziano da Silva, dünyada iki milyardan fazla insan için odun yakıtının; pişirilen bir yemek, şişelenmiş güvenli içme suyu ve sıcak bir mesken anlamına geldiğini söyledi. Roma’daki Uluslararası Ormanlar Günü töreninde konuşan da Silva, “Bu özellikle odunun genellikle tek enerji kaynağı olduğu gelişmekte olan ülkelerin kırsal kesimlerinde yaşayan fakir insanlar için önemli” dedi.
Mevcut odun yakıtı üretiminin çoğunun sürdürülemez olduğu, ormanların önemli ölçüde azalmasına ve iklim değişikliğine yol açtığı uyarısında bulunan FAO Genel Direktörü, birçok bölgede odun kömürüne dönüştürme işleminin sıklıkla tam olgunlaşmamış şeyler ve kirletici metotlar kullanılarak yapıldığını belirterek, ülkeleri odun enerjisi üretimi ve kullanımındaki olumsuz eğilimlere karşı harekete geçmeye çağırdı.
“Enerjiye erişim garantiye alınmalı”
“Enerji dönüşümü için geliştirilmiş teknolojileri uyarlamaya ihtiyacımız var” diyen Graziano da Silva, özellikle Latin Amerika ve Afrika’da fakir insanlar için çeşitli verimli yakıt soba dağıtım programlarına katılan FAO’nun, Güney Sudan’da ortaklarıyla dağıttığı 30 binden fazla geliştirilmiş sobayı buna örnek gösterdi.
Hesaplı, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi garanti altına almanın 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden birisi olduğunu hatırlatan FAO Genel Direktörü, bunun iklim değişikliğinin etkilerine cevap vermek ve aşırı yoksulluk ile açlığı yok etmek için temel olduğunu kaydetti.
Kasım ayında Almanya’nın Bonn kentinde gerçekleşecek BM İklim Anlaşmasının Tarafları Konferansı’nın dönem başkanlığını üstlenmeye hazırlanan Fiji Adaları’nın Cumhurbaşkanı Jioji Konousi Konrote de, gelişmekte olan ülkelerin bu teknolojilerden faydalandığını ve giderek büyük enerji ihtiyaçlarını sürdürülebilir şekilde ayak uydurduklarını garanti altına almak için dikkatleri yenilenebilir enerji teknolojilerine çekmeye ihtiyaç olduğunu söyledi. Konrote, şöyle devam etti:
“Ancak bundan sonra gelişmekte olan ülkeler fosil yakıtı kullanımını düşürebilir ve karbon emisyon oranlarını azaltarak daha temiz bir çevreye katkıda bulunmakta yerlerini alırlar. Kamu ve özel sektörlerden, akademi, mühendisler, araştırmacılar, politika yapıcılar, planlamacılar ve kaynak oluşturan kurumlardan herkesin ormanların küresel yenilenebilir enerji bileşimindeki katkısını arttırmak için çabalarını koordine etmesi ve birlikte çalışması çok önemli.”
Dünya nüfusunun üçte birini oluşturan 2.4 milyardan fazla insan, yemek pişirmek için hala geleneksel odun yakıtı kullanımına bel bağlamış durumda. Çok sayıda küçük işletme odun yakıtı ve odun kömürünü fırınlama, çay işleme ve tuğla yapımı gibi çeşitli amaçlar için ana enerji kaynağı olarak kullanıyor.
Rapora göre dünya çapında yakıt olarak kullanılan odunun yaklaşık yüzde 17’si odun kömürüne dönüştürülüyor. Odun kömürü üretilirken verimsiz teknolojilerin ve sürdürülemez kaynakların kullanılması, üretilen 1 kg odun kömürü için sera gazı emisyonu 9 kg karbon dioksit eşdeğeri kadar yüksek olabiliyor.
Rapor özellikle Afrika’da Sahra Çölü’nün güney kısmı, Güneydoğu Asya ve Güney Amerika’da yakın gelecekte odun kömürüne gerçekçi ve yenilenebilir alternatiflerin eksikliğinde, odun kömürü değer zincirinin yeşilleştirilmesi ve sürdürülebilir orman yönetimi uygulamalarına başvurulmasının hane halklarının yenilenebilir enerjiye erişimini sağlarken iklim değişikliğinin etkilerini azaltmada temel gereksinim olduğunun altını çiziyor.
Ağacın kaynağının ve odun kömürünün yapılışının yollarını değiştirmek sera gazı emisyonlarını düşürmek için yüksek bir potansiyel sunuyor. Geleneksel fırınlardan veya endüstriyel ocaklardan verimli modern fırınlara geçiş, sera gazı emisyonlarını yüzde 80’e kadar düşürebilir. Geleneksel sobalardan geliştirilmiş modern sobalara geçi de emisyonları yüzde 60 civarında azaltabilir.
Rapora göre, sürdürülemez kaynaktan sürdürülebilir kaynaklara geçiş odun kömürü değer zincirine yeni masraflar getirse de, daha yeşil bir odun kömürü sektörü genel olarak olumlu ekonomik etkilere sahip olacak.
Rapor daha yeşil bir odun kömürü sektörüne geçiş için hükümetlere çekici bir yatırım iklimi ve siyasi ortam yaratması çağrısında bulunuyor. Bunlara ek olarak, iyileştirilmiş orman kanunu yürütmesi ve yönetimi hükümetin gelir toplamasını ve sürdürülebilir orman yönetimi ve verimli tahta dönüşüm teknolojilerine yatırımı yükseltmeye yardım edebilir.
Rapora göre bulgular Afrika ülkelerinin odun kömürü değer zincirini yeşilleştirerek sistem büyük ölçüde gayrı resmi olduğu ve Pazar iyi düzenlenmediğinden dolayı şu an feragat ettikleri yıllık gelirlerinden potansiyel olarak 1.5 milyar dolardan 3.9 milyar dolara kadar yeniden yatırım yapabileceğini gösteriyor.