Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Türkiye’de en çok ekonomi, geçim şartları, işsizlik, pahalılık, zamlar konuşuluyor.
Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım ‘hanehalkı bütçe araştırması’ ve ‘tüketici güven endeksi’ne bakıyorum. Rakamlardan bazıları beni tatmin etmiyor ama belki sizi tatmin edebilir. Daha öncede dediğim gibi yorumsuz olarak sizlerle paylaşıyorum.
Hanehalkı bütçe araştırması.
Hanehalkı bütçe araştırmasının 2017 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %24,7 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı %19,7 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı. Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama grupları ise %2,2 ile sağlık ve %2,3 ile eğitim hizmetleri oldu.
Hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 2016 yılında 1 642 TL iken 2017 yılında 1 854 TL olarak tahmin edildi.
Araştırma sonuçlarına göre, ulaştırma harcamalarının payı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık artışla %18,2’den %18,7’ye yükseldi. Gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının payı %19,5’ten %19,7’ye, çeşitli mal ve hizmet harcamalarının payı %4,2’den %4,4’e, sağlık harcamalarının payı %2’den %2,2’ye, alkollü içecekler, sigara ve tütün grubunun payı ise %4,4’ten %4,5’e yükseldi.
Diğer taraftan, konut ve kira harcamalarının toplam harcamalardaki payı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık düşüşle %25,2’den %24,7’ye geriledi. Ayrıca, haberleşme harcamalarının payı %3,7’den %3,4’e, lokanta ve otel harcamalarının payı %6,4’ten %6,2’ye, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı %5,2’den %5’e, eğlence ve kültür harcamalarının payı ise %2,8’den %2,7’ye düştü.
Mobilya ve ev eşyaları (%6,3), eğitim hizmetleri (%2,3) harcamalarının payı 2017 yılında da değişmedi.
Gelire göre sıralı %20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2017 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci %20’lik grupta yer alan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %31,9, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %28,6, ulaştırma harcamalarına %10,2 ve mobilya ve ev eşya harcamalarına %5,7 pay ayırdı.
En yüksek gelir grubu olan beşinci %20’lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına %23,9, konut ve kira harcamalarına %20,9, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,6 ve lokanta ve otel harcamalarına %7,1 pay ayırdı.
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına %23,2, ulaştırma harcamalarına %19,5 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise %18,2 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %23,7, konut ve kira harcamalarına %20,8 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise %18,8 pay ayırdı.
Hanehalkının temel gelir kaynağı gayrimenkul ve menkul kıymet geliri olanlar; konut ve kira harcamalarına %29,2, ulaştırma harcamalarına %18,5 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,6, emeklilik geliri olanlar ise; konut ve kira harcamalarına %30, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %25,7 ve ulaştırma harcamalarına %12,8 pay ayırdı.
Tüketici Güven Endeksi
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre %4 oranında arttı; Haziran ayında 70,3 olan endeks Temmuz ayında 73,1 oldu.
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %3,3 oranında artarak Temmuz ayında 92 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha kötü olacağını bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı.
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi Haziran ayında 92,1 iken, Temmuz ayında %4,6 oranında artarak 96,3 değerine yükseldi. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha kötü olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin bir önceki aya göre azalmasından kaynaklandı.
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %1,9 oranında artarak Temmuz ayında 76,9 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında artış bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı.
Tasarruf etme ihtimali endeksi Haziran ayında 24,6 iken, Temmuz ayında %10,2 oranında artarak 27,1 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali olduğunu düşünen tüketicilerin bir önceki aya göre artmasından kaynaklandı.