Güncel veriler..Tarım, kümes, süt, finans (5) (Köşe yazısı 25.03.2015 Kayseri Star Haber)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi.. Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü verilerine göre; Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım–ÜFE), 2017 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %1,36 azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,02, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,29 ve on iki aylık ortalamalara göre ise %3,19 çoğaldı. Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %1,71 azaldı, ormancılıkta %8,35, balıkçılıkta %1,88 arttı. Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; tek yıllık bitkisel ürünlerde %3,78, çok yıllık bitkisel ürünlerde %1,15 azalış,  canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde ise %1,47 artış gerçekleşti.
Alt tarım gruplarından; turunçgiller %10,40, çeltik %5,60 ve yağlı meyveler %2,76 artış gösterirken, sebzeler %9,06 ve diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler %3,06 azalış gösterdi.

Kümes Hayvancılığı Üretimi.. Tavuk yumurtası üretimi Ocak ayında bir önceki aya göre %1 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,4 arttı. Kesilen tavuk sayısı Ocak ayında bir önceki aya göre %0,8 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,7 arttı. Kesilen hindi sayısı ise bir önceki aya göre %54 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,2 arttı.

Tavuk eti üretimi bir önceki aya göre %1 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,9 arttı. Hindi eti üretimi ise bir önceki aya göre %36,2, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,6 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış seriye göre tavuk eti üretimi bir önceki aya göre %1,6 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış seriye göre ise tavuk eti üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %13,2 arttı.

Süt ve Süt Ürünleri Üretimi.. Toplanan inek sütü miktarı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,7 azaldı. Ocak ayında ticari süt işletmeleri tarafından içme sütü üretimi 146 bin 110 ton olarak gerçekleşti ve bir önceki yılın aynı ayına göre %8,9 artış gösterdi. İnek peyniri üretimi 53 bin 573 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %5,1 arttı. Koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri ise 323 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %29,5 azaldı.
Yoğurt üretimi 89 bin 83 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %0,2 azaldı. Ayran üretimi ise 47 bin 266 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %5 yükseldi.Ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü yağ oranı %3,5, protein oranı ise %3,3 oldu.Toplanan inek sütü miktarı Ocak ayında bir önceki aya göre %2,2 azaldı. İnek sütü miktarı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,1 azaldı.

Tarımsal İşletme İşgücü Ücret Yapısı..Tarımsal işletmelerde 2016 yılında mevsimlik tarım işçilerinin günlük ücretleri bir önceki yıla göre %13,4 artarak 59 TL, sürekli tarım işçilerinin aylık ücretleri ise %9,5 artarak 1 677 TL oldu. Mevsimlik kadın işçilerin günlük ücretleri %14,4 artış göstererek 53 TL olurken, erkek işçi ücretleri de %12,4 artış göstererek 66 TL oldu. Sürekli tarım işçilerine ödenen aylık ücret, kadın işçiler için %9,3 oranında artarak 1 456 TL ve erkek işçiler için ise %9,7 artarak 1 714 TL olarak gerçekleşti. Seçilmiş faaliyet türlerine göre mevsimlik işçilere ödenen günlük ücretlere bakıldığında, en fazla mevsimlik işçi çalıştırılan faaliyetlerden, çapalama hizmetleri için kadın işçilere 48 TL, erkek işçilere 54 TL, hasat hizmetleri için kadın işçilere 54 TL ve erkek işçilere ise 62 TL olarak gerçekleştiği görüldü.
Tarımsal işletmelerde mevsimlik tarım işçilerine yapılan en yüksek günlük ücret ödemesi kadın işçiler için 69 TL ile Ordu, erkek işçiler için ise 89 TL ile Ardahan ilinde gerçekleşti. En düşük ücret ise, kadın işçiler için 33 TL, erkek işçiler için 43 TL ile Hatay ilinde oldu. Ödenen aylık ücretlere bakıldığında, kadın işçilere 1 500 TL ile Ankara ve Balıkesir’in, erkek işçilere 2 132 TL ile Bursa’nın en yüksek ödemenin yapıldığı iller olduğu görüldü. En düşük ücretler ise, kadın işçiler için 1 000 TL ile Aydın, erkek işçiler için ise 867 TL ile Malatya ilinde gerçekleşti.

Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları..  En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %7,45, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %7,93 oranlarıyla BIST 100 endeksi’nde gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından devlet iç borçlanma senetleri %0,45 oranında reel getiri sağladı. Buna karşılık külçe altın %0,17, mevduat faizi %0,51, Euro %3,28 ve Amerikan Doları %3,45 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde devlet iç borçlanma senetleri %0,90, külçe altın %0,28 oranında reel getiri sağlarken, mevduat faizi %0,07, Euro %2,85 ve Amerikan Doları %3,02  oranında kaybettirdi.
Üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %7,79, TÜFE ile indirgendiğinde ise %11,32 oranıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken; DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %6,38 TÜFE’de ise %3,31 oranında yatırımcısını üzdü. Altı aylık değerlendirmeye göre Amerikan Doları; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %10,65, TÜFE’de %15,40 kazandırdı. Aynı dönemde DİBS, Yİ-ÜFE’de %9,83, TÜFE’de %5,96 oranında kaybettirdi. Finansal yatırım araçları yıllık değerlendirildiğinde külçe altın; Yİ-ÜFE’de %11,29, TÜFE’de %16,57 yatırımcısını kazandırdı.  Devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) Yİ-ÜFE’de %4,73, TÜFE’de %0,21 zarar ettirdi.

Bitkisel Ürün Fiyatları ve Üretim Değeri.. Nohut fiyatı bir önceki yıla göre %41,1 artarak 3,68 TL, yağlık ayçiçeği fiyatı %9,4 artarak 1,93 TL, kırmızı mercimek fiyatı %27,0 artarak 2,49 TL’ye ulaşırken, patates %43,5 azalarak 0,64 TL ve çeltik fiyatı %10,6 azalarak 1,53 TL oldu.
Taze soğan fiyatı %10,7 artarak 2,19 TL, kuru sarımsak fiyatı %25,5 artarak 6,03 TL, sofralık hıyar fiyatı %3,7 artarak 1,12 TL ve dolmalık biber fiyatı %1,8 artarak 1,37 TL olarak gerçekleşti.
Bir önceki yıla göre limon fiyatında %37,6, sofralık çekirdekli üzüm fiyatında %3,4, kiraz fiyatında ise %5,2 artış fakat muz fiyatında %5,3 ve sert kabuklu meyvelerden fındık fiyatında ise %29,9 oranında azalış gerçekleşti. Yaş çay fiyatı bir önceki yıla göre %12 oranında artışla 1,77 TL oldu.
Bitkisel üretim değeri yaklaşık 119 milyar. Bir önceki yıla göre Sebze üretim değeri %8,2 artarak yaklaşık 32 milyar. Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler üretim değeri %3,6 azalarak 48 milyar TL, ve meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim değeri ise %4,3 azalarak yaklaşık 40 milyar TL oldu.