Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Erciyes Üniversitesi Geriatri Bilim Dalı’ndan Doç.Dr. Sibel Akın ‘Geriatri bilimi’ni anlatırken, teşhis ve tedavinin erken olmasının ne kadar önemli olduğuna dikkat çekiyor. Bu nedenle ‘seri röportajı’mı iyi okumanızı, anlamanızı, anlatmanızı öneriyorum.
Uykusuzluk; Yaşlanma ile birlikte uykunun yapısı ve süresi değişir, akşam daha erken uyur ve sabah daha erken uyanırlar gece daha sık uyanırlar, uykuları daha fazla bölünür toplam uyku süresi azalır uykunun en derin ve en dinlendirici evresi olan “delta uykusu” bölümü de azalır. Biz yaşlının kaçta yattığı kaçta kalktığı uykuya dalmakta sorun yaşayıp yaşamadığını, uykusunun sık bölünüp bölünmediğini öğrenip ona uygun tedavi başlayabiliyoruz.
Çoklu İlaç Kullanımı; Biliyoruz ki yaşlılarımız ortalama 4-6 kronik hastalığa sahip ve ortalama günlük 3-10 ilaç kullanabiliyor. Bu durum yaşlıda tedaviye uyumsuz olmaya, ilaç yan etkilerinin ortaya çıkmasına, hastanın bilinö durumunda bozulmaya, düşmelere ve kırıklara ve hastaneye yatış oranlarında artışa, huzur evlerine başvuruda artışa ve ölüm oranlarında artışa neden olabiliyor. Yaşlılarımız verilen reçetedeki ilaçları anlayamayabiliyor, nasıl kullanması gerektiğini bilemeyebiliyor. Biz polikliniğimizde hastalarımıza ilaçları nasıl kullanması gerektiğine dair açıklayıcı bir çizelge veriyoruz ve kontrole geldiğinde getirmesini istiyoruz böylelikle tedaviye uyumu artırmış oluyoruz.
Biraz da koruyucu hekimlik uygulamasından bahseder misiniz?
Koruyucu hekimlik;
Yaşlılarda sık görülen ve gençlere göre daha öldürücü olan grip ve zatüre gibi hastalıklardan koruyabilmek için polikliniğimizde yaşlılarımıza eylül ekim ayında yıllık grip aşısını ve zatüre aşısını yaptırıyoruz.
Osteoporoz taraması 65 yaş üzeri kadınlarda ve 70 yaş üzeri erkeklerde rutin olarak uygulanmaktadır. 50 yaşın üzerinde kadın ve erkeklerde günlük 1000-1200 mg kalsiyum, 800-1000 Ü D vitamini alınması önerilmektedir.
Osteoporoz nedir?
Halk arasında -kemik erimesi- de denen bu hastalıktır. Kemiklerde kemik yapan ve kemik yıkan iki tip hücre bulunur. Hayatın başlarından 20-25 yaşlarına kadar kemik yapan hücrelerin üstünlüğü sürer. 40-45 yaşlarına kadar bir yapım yıkım dengesi görülürse de bu yaşlardan itibaren yıkım artar. İşte bu yıkımın artması kemiğin taşıdığı mineral miktarını azaltır bu azalma kırıklara sebep olacak kadar ciddi boyutlarda olabilir. Kemiklerin taşıdıkları mineral içeriğinin ciddi olarak azaldığı durumlarda OSTEOPOROZ’dan bahsedilir
Kimler Daha Çok Risk Altında?
Kadınlar, İnce ve Narin Yapılı Kadınlar, Cilt ve Saç Rengi Açık Olan Kadınlar, Erken Menapoza Girenler, Fiziksel Aktivitesi Az Olan Kadınlar, Sigara ve Alkol Kullananlar, Süt ve Süt Ürünlerini Az Alanlar, Böbrek Fonksiyon Bozukluğu Olanlar, Kortizon Kullananlar, Fazla Doğum Yapanlar, Ailesinde Osteoporoz Görülenler
Osteoporoz Nasıl Teşhis Edilir?
Günümüzde en çok kullanılan yöntem DEXA yöntemidir. 30-40 dk içinde yapılabilen bir yöntemdir.
Dexa yapılmadan önce hastanın kanda D vitamin, PTH, Ca,P ve alb değerleri bakılmalı ve d vi düşük ise replasman yapıldıktan sonra DEXA yapılmalı ve osteoporoz tespit edilirse tedavi verilmelidir.
Osteoporoz tedavisinde neler yapılır?
Günlük 1200 mg Ca ve 800-1000 IU D vitamini kullanılması önerilir.
Günlük, haftalık aylık ya da yıllık alternatifleri olan ilaçlar da kullanılabilir. Bu ilaçlar aç karnına bol su ile alınır ve ilaç alındıktan sonra yaklaşık 1 saat kadar yatılmaz dik pozisyonda oturulması önerilir çünkü bu grup ilaçlar yemek borusunda zarar verebilir
Kanser taraması yapıyoruz
Kalınbağırsak kanseri taraması için 50 yaşından sonra kolonoskopi ya da 5 yılda bir rektosigmoidoskopi ya da yılda bir gaitada gizli kan taraması yapılabilir
Meme kanseri taraması için 50 yaşın üzerindeki bayanlara 2 yılda bir mamografi önerilmektedir
65-70 yaş arası kadınlarda rahim ağzı kanseri taraması da yapılmaktadır
65-70 yaş arası sigara içmiş erkek hastalarımızda Aort damarında genişleme var olup olmadığını değerlendirmek için Ultrason değerlendirilmesi yaptırtıyoruz.