Fiyatlar, üretim ve atıklar.. (Köşe yazısı 05.02.2016 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ

davutgulec@hotmail.com

Piyasalar adeta yanıyor.

1 Kasım seçimlerinden sonra halkın şaşırtıcı çoğunluğu ile iktidarda güven tazelediği AKP, yaptığı açık ve gizli zamlar ile paranın hem alım gücünü düşürdü, hem de başta ekmek, gıda, enerji, hem de ulaşım ve eğitim hizmetleri olmak üzere kazancının büyük bölümünü teslim ettiği harcamalarını artırdı.

Buna çay kaşığı ile verip, kepçeyi bırakın kazan ile geri almak derler.

Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü, tüketici ve üretici fiyat endekslerini açıkladı.

Rakamlar tartışılsa ve gülünç bulunsa da, Türkiye’de tüketici fiyat endeksi aylık yüzde 1,82, Kayseri, Sivas, Yozgat içinde % 2,09 artmış olarak verileri sundu.

TÜFE’de 2016 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %1,82, bir önceki yılın Aralık ayına göre %1,82, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,58 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,87 artış gerçekleşti.
Ana harcama gruplarında bu yılın ilk ayında, gıda ve alkolsüz içeceklerde %4,28, çeşitli mal ve hizmetlerde %2,71, sağlıkta %2,42 ve eğlence ve kültürde %2,09 artış gerçekleşti.
Ana harcama gruplarından sadece giyim ve ayakkabı grubunda %6,71 oranında düşüş görüldü.
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğlence ve kültür (%12,05), gıda ve alkolsüz içecekler (%11,69), çeşitli mal ve hizmetler (%11,21), alkollü içecekler ve tütün (%11,17) yüksek arttı.

İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %10,67 ile Adana, Mersin ve Gaziantep, Adıyaman, Kilis’te ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %8,56 ile İzmir’de oldu.
Ocak 2016’da endekste kapsanan 417 maddeden; 29 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmadı. 285 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 103 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş yaşandı.

-Üretici fiyatları..
Yurt içi üretici fiyat endekslerine gelince.

2016 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %0,55, bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,55, bir önceki yılın aynı ayına göre %5,94 ve 12 aylık ortalamalarda %5,50 arttı.
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %1,20 düşüş, imalat sanayi sektöründe %0,56 artış, elektrik ve gaz sektöründe %0,96 artış ve su sektöründe %2,20 artış olarak yansıdı.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; diğer ulaşım araçları (%5,85), kömür ve linyit (%4,73), diğer mamul eşyalar (%4,41) alt sektörleri. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz (%-26,05), kok ve rafine petrol ürünleri (%-11,67) ve tütün ürünleri (%-3,23) bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Ocak ayında en yüksek aylık ve yıllık artış dayanıklı tüketim mallarında kayıtlara geçti.

-Su ve atık

Kurumun su ve atıklarla ilgili verileri de giderek şaşırtıyor.

Yerel birim bazında 50 kişi ve üzerinde çalışanı olan yaklaşık 10 bin faal imalat sanayi işyerinde yapılan araştırma sonuçlarına göre; 2014 yılında 1,7 milyar m3ü deniz suyu olmak üzere yüzey ve yeraltı su kaynaklardan toplam 2,4 milyar m3 su çekildi.

1,6 milyar m3ü soğutma suyu olmak üzere toplam 1,9 milyar m3 atıksu deşarj edildi. 1 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 16 milyon ton atık oluştu.

Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre; 2014 yılında Türkiye’de en fazla su kullanan ve atık oluşturan imalat sanayi sektörünün ana metal sanayi oldu.

Araştırma kapsamındaki imalat sanayi işyerlerinin %17’sinin kaynakların verimli kullanımı ve atık miktarının azaltılması vasıtasıyla çevresel performanslarının gelişmesini amaçlayan ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesine sahip olduğu saptandı.

Avrupa ülkelerinin karşılaştırılabilir verisinin mevcut olduğu 2012 yılında imalat sanayi işyerlerinde en fazla atığın çıktığı ülkeler sıralamasına bakıldığında 56 milyon ton atıkla Almanya ilk sırada. Bunu sırasıyla 33 milyon ton atıkla İtalya ve 30 milyon ton atıkla da Polonya takip etti.

Türkiye ise imalat sanayi işyerlerinde 13 milyon ton (kuru baz) atık oluşumu ile 10. sırada yer aldı.

Su ve atıklar dışında tüketici ve üretici fiyatları sizce gerçeği, pazarı yansıtıyor mu?