Ekonomi üzerine… (Köşe yazısı 21.10.2017 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Türkiye ekonomisi, kredi kartı kullanımı ve Üniversite gençliği üzerine yapılan ilginç araştırmaları sizlerle paylaşmak istedim.

Türkiye’de kredi kartı ve kredi kredi kartı kullanımında her geçtiğimiz yıl artış yaşanırken ilk sekiz aylık dilim içerisinde kredi ve kredi kartı borcunu ödeyemeyen 912 bin kişi hakkında yasal takip başlatıldı.

Medya takibinin öncü kuruluşu Ajans Press, kredi kartı ve bireysel borçlanma ile ilgili bir inceleme gerçekleştirdi. Ajans Press’in Türkiye Bankalar Birliği’nden edindiği bilgilere göre içinde bulunduğumuz yılın 8 aylık diliminde yasal takibe intikal eden kişi sayısı yüzde 4,9 azalarak 632 bin kişi oldu. Araştırmaya göre bireysel kredi veya kredi kartı borcu sebebiyle yasal takibe takılan kişi sayısı ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 1,6 oranında artarak 912 bin kişiye ulaştı. Araştırmaya konu olan dilim içerisinde PRNet’in yaptığı medya analizinde, kredi ve kredi kartı borçlarıyla ilgili medyaya 7 bin 611 haberin yansıdığı tespit edilirken kredi kartlarıyla ilgili 16 bin 712 haber çıkışı tespit edildi. Medyaya yansıyan kredi kartı haberleri incelendiğinde, borç, takip ve taksit düzenlemesiyle ilgili başlıkların geniş yansıma bulduğu tespit edildi. Öte yandan medyaya yansıyan bir diğer önemli başlık ise, 2017 yılının geri bıraktığımız ilk 8 ayında kredi ya da kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısının 3 milyon 102 bin 106’ya ulaştığı bilgisi oldu.

Bankalararası Kart Merkezi’nin verilerine göre yabancı kartlarla haziran-eylül döneminde yapılan ödemeler geçen yıla göre yüzde 72 artarak 11 milyar liraya ulaştı. Ödemelerin yarısı havayolları, konaklama ve giyim sektörlerinde gerçekleşirken, 2017 yaz döneminde yabancı turistler kartlarla en çok İstanbul’da ödeme yaptı.
Yabancı turistlerin Türkiye’de yaz tatilinde yaptığı harcama geçen yıla göre yüzde 72 arttı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre haziran ve eylül ayı arasını kapsayan yaz tatili döneminde yabancı kartlarla yurtiçinde 10,9 milyar TL’lik kartlı ödeme yapıldı. Geçen yılın aynı döneminde bu tutar 6,3 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Bu artışla beraber 2016 yılının Haziran-Eylül döneminde yüzde 3 olan yurtiçinde yapılan kartlı ödemeler içindeki yabancı payı 2017 yılının aynı döneminde yüzde 5’e ulaştı. Yabancı kartlarla yapılan ödemelerin ortalama işlem tutarı 449 TL olarak gerçekleşirken, bu ödemelerin yüzde 31’ini internetten yapılan kartlı ödemeler oluşturdu.

Yabancı kartlarla yapılan ödemelerin yarısı havayolları, konaklama ve giyim sektöründe gerçekleşti
Yabancı kartlarla yurtiçinde yapılan ödemelerin sektör detayında dağılımı incelendiğinde ise en fazla payın yüzde 22 ile havayolları sektöründe olduğu görülüyor. Havayolları sektörünü yüzde 18 pay ile konaklama, yüzde 14 pay ile giyim ve aksesuar, yüzde 7 pay ile market ve AVM ile kuyumculuk sektörleri takip ediyor.

Yaz döneminde yapılan kartlı ödemelerin il bazında dağılımı incelendiğinde, turistlerin en fazla ödeme yaptığı ilin İstanbul olduğu görülüyor. Yabancıların Türkiye’de yaptığı kartlı ödemelerin yüzde 49’u İstanbul’da yapıldı. İstanbul’u takip eden iller ise Antalya, Muğla, İzmir ve Trabzon oldu. Bu illerimizde yapılan işlemlerin, yabancıların yaptığı tüm kartlı ödemeler içindeki payı yüzde 85 oldu.
BKM 2017 yılı Eylül ayı verilerini açıkladı. BKM’nin verilerine göre eylül ayı sonunda Türkiye’de 61,3 milyon adet kredi kartı, 127,3 milyon adet banka kartı kullanılıyor. 2016 yılının Eylül ayı ile kıyaslandığında kredi kartı sayısı yüzde 6 artış gösterirken, banka kartı sayısında ise yüzde 11’lik artış görülüyor. Banka kartları ve kredi kartları ile eylül ayında toplam 57 milyar TL’lik ödeme yapıldı. Bu tutarın 50,9 milyar TL’si kredi kartları ile yapılırken, 6,1 milyar TL’sinde banka kartları kullanıldı. Buna göre önceki yılın aynı dönemine göre büyüme oranı banka kartı ile ödemelerde yüzde 37, kredi kartı ile ödemelerde ise yüzde 14 oldu.

Üniversiteye kaydını tamamlayıp yeni dönem için evlerini tutan öğrenciler, anne evi konforunu yakalamak için eksiklerini online alışverişle tamamladı. Morhipo.com ev kategorisi verilerinden öğrencilerin en çok hangi ürünleri tercih ettiğini derledi.
Üniversiteler açıldı, dersler başladı. Şehir dışından üniversiteyi kazanıp gelen öğrenciler yurtlarda ya da öğrenci evlerinde konaklamaya başladı. Peki 18-22 yaş aralığındaki bu gençler evlerinin eksiklerini nasıl tamamlıyor? Anne evindeki konfordan öğrenci evi modeline geçen gençler, eksiklerini en çok online alışverişten sağlıyor. Satın alınan ürünlerin başında küçük ev aletleri geliyor. Pratik ve hızlı yemek hazırlamanın formülü için öğrenciler tost makinası, kahve makinası ve mutfak robotları gibi ürünleri tercih ediyor. Tabii ki ev tekstil ürünleriyle ilk defa tanışan gençler, nevresim ve havlu gibi ürünleri de sepetlerine eklemeyi unutmuyor.
Site üzerinden en çok alışveriş yapan öğrenci grubunu %25 oranla İstanbul’da öğrenim gören üniversite gençliği oluşturuyor. İstanbul’u %10 oranla Ankara ve İzmir, %5 oranla Eskişehir takip ediyor.
İstanbul, Ankara ve Eskişehir’de okuyan öğrenciler aynı zamanda en çok ev eşyası alan kesimi de oluşturuyor. Öğrenci evlerinin kiralanmaya ya da yurt odalarının dekore edilmeye başlandığı bu dönemde en çok ev tekstil ürünleri tercih ediliyor. Ev tekstil ürünleri içerisinde %45 oranla nevresim takımları birinci sıraya yerleşiyor. Nevresim takımlarını havlu, aydınlatma ve kilim/halı ürünleri izliyor.
Yeni evlerinde anne yemeğini özleyecek olan öğrenciler, bu yıl mutfak aletlerine de yoğun ilgi gösterdi. Mutfak ürünleri içerisinde en çok tercih edilen; %17 oranla tencere ve tava takımları oldu. Onları sırasıyla çaydanlık, tost makinesi ve kahve makinesi takip etti. Elektrikli aletler bölümünde de geçen yıla oranla öğrenciler %20 daha fazla sipariş verdi. Elektrikli süpürge ve ütü, öğrencilerin en çok tercih ettiği ürünlerin başında geliyor.
18-22 yaş arası gençlerin sepetinde ev tekstil ve elektrikli küçük ev aletlerinin yanısıra kendileri için de alışveriş yaptıkları görülüyor. Gençler en çok spor giyim kategorisinden ürünleri sepetlerine eklerken jean ve sneaker modellerinden de vazgeçmiyorlar. Gençlerin sepet ortalaması ise 180 ile 220 TL arasında değişiyor.