Ekonomi-teknoloji haberleri (08.09.2022)

İzmir’in kurtuluşunun 100. yılı kutlu olsun

Jak ESKİNAZİ

EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ KOORDİNATÖR BAŞKANI

Homeros’un “Gök kubbenin altındaki en güzel şehir” olarak betimlediği İzmir, 8 bin 500 yıllık tarihi boyunca ihracat, sanayi, tarım, turizm ve fuarcılık alanlarında her zaman öne çıktı.

Türkiye’de ihracatın başladığı yer konumundaydı, hala ülkemizin en fazla ihracat yapan ikinci ili…

İzmir 2021 yılında ihracatını yüzde 27 artışla 14 milyar 815 milyon dolara çıkararak Ege Bölgesi ihracatının yüzde 53’ünü tek başına gerçekleştirdi.

Mustafa Kemal’in söylediği gibi; “Siyasi ve askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsun, ekonomik zaferle taçlandırılmazsa meydana gelen zaferler payidar olmaz.”

Geçmişimizde; bir milleti bir ülkeyi yeniden ayağa kaldırıp, her anlamda tam bağımsızlık sağlamış bir mücadele, bir emek, bir akıl ve bir strateji var.

Biz ihracatçılar, muasır medeniyetler seviyesine ulaşmak için 7 gün 24 saat üretmeye ve ihracat rekorları kırmaya devam edeceğiz.

İzmir’in kurtuluşunun 100’üncü yıldönümünde bize bu zaferi armağan eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve tüm askerlerimizi saygı ve şükranla anıyorum.

Farklı kültürlerin, inançların binlerce yıldır bir arada barış içinde yaşadığı kadim İzmir, hep var ol…

Türkiye’nin en başarılı 100 Startup’ı listesinde 11TechOne VC girişimi

 Fast Company Türkiye tarafından açıklanan, Türkiye’nin en başarılı girişimlerinin yer aldığı Startup 100 listesi yayınlandı.  Oyun, e-ticaret ve yeni nesil yazılım şirketlerinin öne çıktığı listede, TechOne Venture Capital’in 11 portföy girişimi kendisine yer buldu.

Türkiye’nin en başarılı startupları listesi açıklandı. Listede yer verilen 100 girişimin içerisinde TechOne VC, tam 11 girişimiyle öne çıktı. TechOne VC’nin girişimi olan Atlas Space, 20’nci olurken, Evreka 27’nci oldu. Fonun, Startup 100 listesine giren diğer girişimleriyse; VRLab Academy, Serfier, Wask, DigiMe 3D, Livad, Brandefense, Inooster, Forfarming ve Sorwe oldu. TechOne VC Yönetici Ortağı Yiğit Arslan listenin jüri üyeleri arasında yer aldı.

TechOne VC, teknoloji alanında yakaladıkları rekabet avantajları ve yenilikçi iş modelleri sayesinde küresel birer oyuncu olma arzusundaki erken aşama girişimlere destek vermeye devam ediyor. Fon; sağladığı, uluslararası bağlantılar, finansal, operasyonel ve stratejik yönetim destekleri birlikte girişimlere sermayeden daha fazlasını vadediyor.

“Yatırım süreçlerimizde oldukça özenli bir süreç izliyoruz”

Startup 100 listesinde 11 girişimle yer bulmalarına ilişkin açıklamalarda bulunan TechOne VC Yönetici Ortağı Yiğit Arslan, “TechOne VC olarak, yatırım süreçlerimizde oldukça özenli bir süreç izliyoruz. Değerlendirdiğimiz fonu en doğru girişimlerle eşleştirmek bu süreçteki temel önceliklerimizin başında geliyor. Bunu sağlamak için ekip arkadaşlarımızla birlikte yoğun mesai harcıyoruz. Bu üst düzey çabamızın ardından yatırım yaptığımız girişimlerin platform desteğimizi de bir sıçrama tahtası olarak kullanıp başarıya koşması bizim için hem ödül hem de büyük bir gurur oluyor. Bu gururu bugün Türkiye’nin en başarılı girişimlerinin yer aldığı Startup 100 listesinde 11 TechOne VC girişiminin yer bulmasıyla yaşıyoruz. Listedeki en başarılı 10 girişimden birkaçına da yatırım yapmaya çok yakın durumdayız. Bundan sonraki dönemde de yine aynı titizlikle girişimlere verdiğimiz desteği sürdüreceğiz. Hem Türkiye’deki hem de globaldeki benzeri listelerde daha fazla girişimle yer almak için çalışmalarımıza tüm hızıyla devam ediyoruz.” dedi.

Globelink Ünimar ihracatta Avrupa Birliği, Kuzey Amerika ve MENA Bölgesi’ne yoğunlaştı

Türkiye’nin önde gelen lojistik şirketlerinden Globelink Ünimar faaliyetlerini geliştirmeye devam ediyor. Şirket, 2022 yılının ilk yarısında müşteri sayısını yüzde 40’a yakın artırarak önemli bir başarı elde etti. Yılın ilk altı ayı itibarıyla yaklaşık 100 yeni destinasyonda daha varlık göstermeye başlayan Globelink Ünimar, Türkiye’nin dış ticaretine paralel olarak Avrupa Birliği, Kuzey Amerika ve MENA Bölgesi’ne yoğunlaştı.

 Geniş hizmet ve acente ağıyla birlikte tedarik zinciri yönetiminin her adımında uçtan uca lojistik hizmeti sunan Globelink Ünimar, 2022’nin ilk yarısında da büyümeye devam etti. Şirket, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla müşteri firma sayısını yüzde 40’a yakın artırdı. Bunun yanında, büyüme sadece müşteri sayısıyla sınırlı kalmadı. Faaliyet gösterilen destinasyonlara da yaklaşık 100 yeni ekleme yapıldı. Hizmet ağına yeni eklenen lokasyonlar içerisinde Birleşik Krallık’tan Lüksemburg’a, Çin’den Azerbaycan’a kadar birçok destinasyon yer alıyor. Şirket, Türkiye’nin dış ticaretine paralel olarak Avrupa Birliği, Kuzey Amerika ve MENA (Orta Doğu ve Kuzey Afrika) bölgesine yoğunlaşırken, 2022’nin ilk altı ayında en çok ithalatı ise Çin’den yaptı.

Globelink Ünimar’ın faaliyetlerinin önemli bir bölümünü yurt dışı destinasyonlar oluşturuyor. Köklü lojistik şirketi bu sebeple paydaşlarının uluslararası pazarlarda yer almasını sağlarken dış ticaretin gelişimine de katkıda bulunmaya devam ediyor. Kuzey Amerika, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fas başta olmak üzere MENA Bölgesi ülkeleri, İspanya başta olmak üzere Avrupa Birliği ülkeleri Globelink Ünimar’ın en çok ihracat yaptığı bölgeler arasında yer alıyor. Çin, Birleşik Krallık, Singapur, Hong Kong ve Hindistan ise en çok ithalat yapılan ülkeler olarak öne çıkıyor.

Tüm sektörlere entegre lojistik hizmeti sunuluyor

Lojistik sektöründeki tecrübesiyle uzun bir süredir birçok müşterisine entegre lojistik hizmeti sunan Globelink Ünimar, neredeyse her sektörle dirsek temasını sürdürüyor. Şirketin yoğunlaştığı sektörler arasında tekstil ve tekstil aksesuarları, makina ve endüstriyel sistemler, gıda, dış ticaret, otomotiv ve yan sanayi ilk sıralarda yer alırken tüm sektörlere hizmet sunmaya devam ediyor.

Yılın ilk yarısına ilişkin görüşlerini aktaran Globelink Ünimar İcra Kurulu Komite Üyesi Koray Çıtak, “Şirket olarak yılların tecrübesi, bilgi birikimi ve uzman ekibimizle birlikte birçok sektörle çalışmakta ve bu sektörlerdeki müşterilerimize koşulsuz müşteri memnuniyeti anlayışıyla hizmet vermekteyiz. Sahip olduğumuz geniş acente ağımızın yanında sunduğumuz üstün kaliteli hizmetle her geçen gün daha da büyümeye ve güçlenmeye devam ediyoruz. 2022 yılının ilk yarısında da dünyada yaşanan hızlı gelişmelere rağmen güçlü bir büyüme sergiledik. Bu dönemde; İzmit-Dubai denizyolu servisini devreye alırken, Çin’den İstanbul’a sunduğumuz multimodal servisimizle de hızlı, güvenilir ve esnek çözümlerimizi genişletmeye devam ettik. Yeni müşterilerimiz ve yeni destinasyonlarımızın verdiği şevkle bundan sonraki dönem için çalışıyor ve kendimizi daima bir adım ileri taşımak için var gücümüzle çabamızı sürdürüyoruz.” dedi.

Türk ve Suriyeli gençler yeni nesil teknoloji tabanlı girişimcilik programında buluştu“Türkiye’yi bilgi toplumuna dönüştürme” amacıyla çalışan Türkiye Bilişim Vakfı platformlarından Başlangıç Noktası, Danimarka Mülteci Konseyi ve Kodluyoruz iş birliğiyle Türk ve Suriyeli gençlere yönelik düzenlenen Başlangıç Noktası Teknoloji Girişimciliği Programı tamamlandı. Program kapsamında maddi destek sağlanan 12 başarılı proje, yatırımcılarla buluşturuluyor. Türkiye Bilişim Vakfı platformlarından Başlangıç Noktası, Danimarka Mülteci Konseyi ve Kodluyoruz iş birliğiyle, katılımcıların kendi teknoloji tabanlı girişimlerini kurmaları, yeni iş modellerinin desteklenmesi ve yenilikçi çözüm önerileriyle dijital istihdama erişimin artırılması amacıyla yeni nesil bir teknoloji tabanlı girişimcilik programı olan Teknoloji Girişimciliği Programı düzenlendi.18-30 yaş aralığındaki Türk ve Suriyeli gençlerin başvurduğu program, altı ana başlık ve bir tamamlayıcı eğitimden oluştu. Program kapsamında Girişimciliğin Temelleri, Fikir Geliştirme, İş Modeli Oluşturma, Ürün Geliştirme, Finansal Sürdürülebilirlik konularının işlendiği 40 saat süren 20 eğitim yapıldı. Aynı zamanda Tamamlayıcı Life-Skills Eğitimi ile Patika.dev üzerinden verilen ve girişimcilik süreci boyunca ihtiyaç duyulan başlıkları kapsayan soft-skills eğitimiyle desteklendi.Program kapsamında 12 başarılı projeye hayata geçirilmesi için maddi destek sağlandı. Şimdi ise projeler yatırımcılarla buluşturuluyor. Kazanan projeler arasında parkinson hastalarının hareket etmesinin kolaylaştırılması, ilaca erişimi olmayan insanların ilaca eriştirilmesi, iç sularda ve denizlerde ölçümün kolaylaştırılması, oyuncular için sosyal bir oyun platformunun oluşturulması, yapay zekayla içerik oluşturulması gibi birbirinden çeşitli sektörlerde yenilikçi projeler yer alıyor.125 kişinin mezun olduğu Teknoloji Girişimciliği Programı sayesinde Türk ve Suriyeli gençler girişimcilik hakkında bilgi sahibi olurken, networking buluşmalarına da katılma fırsatı yakaladılar.

ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANI KARAİSMAİLOĞLU: MAVİ VATANDAKİ TAŞIMACILIK PAYIMIZ ARTIYOR
8 AYDA LİMANLARIMIZDA 365.1 MİLYON TON YÜK ELLEÇLENDİ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Mavi Vatan’daki taşımacılık payının arttığını vurguladı ve “Bu yılın 8 ayında limanlarımızda elleçlenen yük miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 artarak 365 milyon 162 bin ton, elleçlenen konteyner miktarı da yüzde 1,7 artarak 8 milyon 408 bin TEU olarak gerçekleşti” dedi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, denizcilik istatistikleriyle ilgili açıklama yaptı. Dünya ticaretinde önemli rol oynayan deniz taşımacılığının son 20 yılda Türkiye’de geliştiğine dikkat çeken Karaismailoğlu, “Denizcilik sektörüne yaptığımız yatırımlarla birlikte Mavi Vatan’daki gücümüze güç katıyoruz. Bu yatırımların ekonomiye, ticaretimize olan katkısını da görüyoruz. Ocak-Ağustos döneminde limanlarımızda elleçlenen yük miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 artarak 365 milyon 162 bin tona yükseldi. Elleçlenen konteyner miktarı da aynı dönemde yüzde 1,7 artarak 8 milyon 408 bin TEU’ya ulaştı. 2022 yılının 8 aylık döneminde dış ticaret taşımaları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,2 artışla 264 milyon 644 bin ton olarak gerçekleşti. Limanlarımıza uğrak yapan gemi sayısı 597 olurken, limanlarımızı ziyaret eden kruvaziyer yolcu sayısı da 552 bin 581 oldu. Yurtdışı bağlantılı düzenli Ro-Ro hatlarında taşınan araç sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,9 artışla 475 bin 326 adede ulaştı” ifadelerini kullandı.
DIŞ TİCARETE KONU KONTEYNER MİKTARI YÜZDE 4.7 ARTTI
Ağustos ayında da limanlarda elleçlenen konteyner miktarının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,3 azalarak 1 milyon 40 bin TEU olarak gerçekleştiğini aktaran Karaismailoğlu, “Ağustos’ta limanlarımızda elleçlenen dış ticarete konu konteyner miktarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,7 artarak 819 bin 971 TEU’ya çıktı. İhracat amaçlı konteyner yüklemeleri yüzde 3,3 artarak 416 bin 904 TEU, ithalat amaçlı konteyner boşaltmaları da yüzde 6,2 artarak 403 bin 68 TEU olarak gerçekleşti. Kabotajda elleçlenen konteyner miktarı yüzde 8,8 artışla 78 bin 299 TEU’ya yükseldi. Elleçlenen transit konteyner miktarı ise yüzde 28,8 azalışla 142 bin 393 TEU oldu” değerlendirmesinde bulundu.
EN FAZLA KONTEYNER ELLEÇLEME AMBARLI BÖLGE LİMAN BAŞKANLIĞI’NDA GERÇEKLEŞTİ
Ağustos ayında en fazla konteyner elleçlemenin 242 bin 281 TEU ile Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı idari sınırlarında gerçekleştiğinin altını çizen Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu, Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı’nı 180 bin 425 TEU ile Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı, 158 bin 182 TEU ile Tekirdağ Bölge Liman Başkanlığı’nın takip ettiğini belirtti. “İsrail, Ağustos ayında 101 bin 101 TEU ile en fazla konteyner elleçlemesi yapılan ülke oldu” diyen Karaismailoğlu, İsrail’i; Mısır ve Yunanistan’ın izlediğini ifade etti.
KABOTAJ’DA TAŞINAN YÜK MİKTARI YÜZDE 4,1 ARTTI
Aynı ayda limanlarda elleçlenen yük miktarının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1 azalarak 45 milyon 414 bin ton olarak gerçekleştiğini kaydeden Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu, açıklamasına şöyle devam etti:
“Limanlarımızda gerçekleştirilen ihracat amaçlı yükleme miktarı yüzde 2,4 artarak 13 milyon 410 bin ton, ithalat amaçlı boşaltma miktarı ise yüzde 4,5 azalarak 20 milyon 33 bin ton oldu. Dış ticaret taşımaları bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8 azalarak 33 milyon 443 bin 563 ton olarak gerçekleşti. Denizyolu ile yapılan transit yük taşımaları yüzde 1 azalarak 6 milyon 205 bin ton olrak gerçekleşti. Kabotajda taşınan yük miktarı ise 5 milyon 765 bin ton ile geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,1 arttı.”
EN FAZLA YÜK ELLEÇLEME KOCAELİ BÖLGE LİMAN BAŞKANLIĞI’NDA GERÇEKLEŞTİ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu, Ağustos’ta en fazla yük elleçlemesinin 7 milyon 249 bin ton ile Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı idari sınırlarında faaliyet gösteren liman tesislerinde gerçekleştiğinin altını çizdi ve “Kocaeli Bölge Liman Başkanlığını 6 milyon 824 bin ton ile Aliağa Bölge Liman Başkanlığı ve 5 milyon 610 bin ton ile Ceyhan Bölge Liman Başkanlığı takip etti. Kok ve kok kömürü, 677 bin 859 tonluk artış ile elleçleme miktarlarında geçen aya göre en fazla artış gösteren yük cinsi oldu. Denizyolu ile yapılan ihracatta en fazla yük elleçlemesi 1 milyon 413 bin ton ile Amerika’ya yapılan taşımalarda gerçekleşti. Amerika’yı; İtalya ve İsrail izledi. İthalatta en fazla yük elleçlemesi 7 milyon 108 bin ton ile Rusya’dan yapılan taşımalarda gerçekleşti. Rusya’yı; Amerika ve Irak’tan yapılan taşımalar takip etti. Limanlarımızda elleçlenen yüklerin kargo tiplerine bakıldığında, Ağustos’ta en fazla elleçleme 14 milyon 212 bin ton ile sıvı dökme yüklerde gerçekleşti. Sıvı dökme yüklerde gerçekleşen elleçleme miktarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,5 artış gösterdi” değerlendirmesinde bulundu.

TCL’den öğrencilerin tüm ihtiyacını karşılayan geniş ürün yelpazesiTeknolojinin yön verdiği günümüz dünyasında; eğitimde fiziksel kalem ve kâğıt günleri yerini yavaş yavaş teknolojik cihazlara bırakıyor. Yeni eğitim ve öğretim döneminde öğrenciler, ebeveynler ve öğretmenler de kendilerine yardımcı olacak teknolojik cihaz arayışına başladı. TCL’in NXTPAPER 10s, TAB 10 WiFi, TAB 10L tabletleri ve MOVEAUDIO S600/S180 kablosuz kulaklıkları eğitim dünyasındaki herkesin en önemli yardımcıları olacak cihazların başında geliyor.  Eğitimde kullanılan teknolojiler artık öğrenciler, ebeveynler ve öğretmenler için her zamankinden daha önemli hale geldi. Eğitim dünyasında en son teknolojik özellikleri uygun fiyatlarla bir araya getiren ürünler çok çeşitli avantajlar sağlıyor. Daha fazla insanın güvenilir, yüksek performanslı, yenilikçi cihazlara uygun fiyatlarla erişebilmesi için teknolojiyi demokratikleştirme misyonunu başarıyla sürdüren TCL de eğitim için sunduğu ürünlerle öğrencilerin, ebeveynlerin ve öğretmenlerin yardımcısı oluyor. TCL Communication Türkiye Ülke Müdürü Serhan Tunca konuyla ilgili açıklamasında, “TCL’in vizyonu arasında, teknoloji aracılığıyla etkileşimli bir öğrenme ortamı yaratmak yer alıyor. Herkes için zenginleştirilmiş eğitim için ürünlerimizle insanların anlamlı bir şekilde birbirlerine bağlanabilmesini sağlıyoruz. Akıllı, yenilikçi ve birinci sınıf teknolojilerimiz sayesinde eğitim dünyasının içerisinde yer alan herkese ihtiyaçlarını tam anlamı ile karşılayabilecekleri, üretkenliklerini artırabilecekleri, işlerini kolaylaştırabilecekleri ürünler sunuyoruz.” dedi.  TCL’in eğitim-öğretim döneminde öne çıkan ürünleri içerisinde TCL NXTPAPER 10s, TCL TAB 10 WiFi, TCL TAB 10L tabletlerinin yanında TCL MOVEAUDIO S600 ve TCL MOVEAUDIO S180 kablosuz kulaklıkları bulunuyor. Ekrana bakmak çok daha güvenliKâğıt benzeri ekran deneyimi sunan NXTPAPER görüntüleme teknolojisine sahip TCL NXTPAPER 10s, sahip olduğu özelliklerle öğrencilerin en yakın yol arkadaşı oluyor. Göz korumasına odaklanılarak tasarlanan TCL NXTPAPER 10s’in TÜV sertifikalı ekranı, mavi ışığı %50’nin üzerinde azaltması ile dikkat çekiyor. Bu yenilik sayesinde öğrenciler herhangi bir rahatsızlık hissetmiyor. T-Pen kalemi aracılığıyla baskıyı algılayan hassas ekran üzerinde ders çalışmak ve not almak da oldukça kolay. 8.000mAh bataryası da eğitimde ve yaratıcılık gerektiren işlerde tüm gün kullanılmasını sağlıyor. Eğitim içeriklerine her yerden erişimİnternetin gücünü büyük ekranda öğrencilerin parmaklarının ucuna getiren TCL’in TAB 10 tableti; Wi-Fi Direct, Bluetooth 5.0 bağlantılarının yanı sıra 3,5 mm kulaklık jakı ve çift hoparlörü ile çevrim içi ortamda eğitim içeriklerinin en iyi şekilde izlenmesini mümkün kılıyor. Öğrenciler bu tablet ile sadece ödevlerini yapmanın kolaylığını yaşamakla kalmıyor, 1080p @30 fps kalitesinde video ve görüntülü arama desteği sunan iki adet 5 MP kamerası sayesinde diledikleri yerden uzaktan eğitimin de tüm imkanlarından faydalanabiliyor. Bütçe dostu bir tabletTCL TAB 10L ise 10,1 inç HD ekran ve MT8167B yonga seti ile bütçe dostu bir seçenek olarak dikkat çekiyor. 2GB RAM ve microSD ile 128 GB’a kadar genişleyen 32GB dahili depolama alanına sahip bu tablette 4.080 mAh pil ve yazılım tarafını kapsayan Android 11 işletim sistemi de var. Ayrıca ön ve arkada iki adet 2MP kameranın yanı sıra bir kulaklık jakı da yer alıyor. Sürükleyici ses deneyimiTeknoloji ile eğitim söz konusu olduğunda önem kazanan bir konu da ses kalitesi. TCL MOVEAUDIO ürün serisi, sahip olduğu özellikler ile kullanıcıların sadece müzik dinleme, video izleme gibi aktivitelerinde değil öğrencilerin eğitim içeriklerini izlerken veya uzaktan eğitime katılarken yaşadıkları deneyimleri üst seviyeye taşıyor. Yüksek performans sunacak şekilde geliştirilen gerçek kablosuz kulaklık TCL MOVEAUDIO S180, bir kulaklıkta olması gereken özelliklerin tamamını uygun fiyatla ve kaliteden ödün vermeden bir araya getiriyor. TCL MOVEAUDIO S180, barındırdığı gelişmiş ses engelleme ve gürültü izolasyon teknolojileri sayesinde alanının en sürükleyici dinleme deneyimini sunuyor. Ders çalışırken dış dünyadan kopmak isteyen veya eğitim içeriklerini izlerken herhangi bir sorunla uğraşmak istemeyen kullanıcılar, dengelenmiş ses ve gelişmiş ses netliği özellikleriyle her an mükemmel bir deneyime sahip oluyor. Kulaklıkları tak çıkar derdine sonTCL MOVEAUDIO kulaklıklarda farklı kullanım alanları için net ses sağlama ve ses özelleştirme imkânı da bulunuyor. TCL MOVEAUDIO S600’ün güçlü Aktif Gürültü Engelleme özelliği ve TCL MOVEAUDIO S180’in çift mikrofonlu hüzme biçimlendirici algoritması ile ortamdaki gürültüden etkilenmeden arama sırasında söylenenleri duymak kolaylaşıyor. Ayrıca MOVEAUDIO S600 ve TCL MOVEAUDIO S180’de bulunan Şeffaflık Modu sayesinde öğrenciler kulaklığı çıkarmadan etrafındaki sesleri duyabiliyor. İki modelde de bulunan Akıllı Kullanım Tespiti ise kulaklık takıldığında veya çıkarıldığında otomatik olarak sesleri başlatıyor ya da durduruyor.