Ekmek israfı.. (Köşe yazısı 20.02.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Türkiye’de bir yanda açlık, yoksulluk, diplomalı işsizlik, diğer yanda ekmek israfı.

Zaten üretmeyen, tüketen toplum olduk.

Üretmek yerine dışarıdan ‘ucuz’ diye her şeyi ithal etmeye de başladık.

Dünyada olduğu gibi bizimde ekonomimiz ‘pembe tablolar çizilse de’ bu işin uzmanları sıcak paranın etkisini kaybetmesi ile nasıl bir duruma düşeceğimizi söylemekten yorgun düştüler.

Bir ara hatırlarsanız ekmek israfı konusunu gündeme getirmiştim.

Gar, otogar ve ilçelere hareket noktalarında özellikle sabahları çuvallar dolusu, bir gün önce satılmadığı için  ‘kuru ekmek’ denilerek hayvanlara yem olması için çuval hesabı satıldığını belirterek bu kadar israfın iyi olmadığını belirtmiştim.

O günden bu güne değişen ‘ne oldu, ne değişti’ derseniz ekmek daha da beyazladı, gremajı azaldı, fiyatı arttı, hayvan yemi için ayrılan çuval ekmekleri artık kamyonetler getirmeye başladı. Çuval ekmeklere baktığınızda ise, hala yumuşak, küflenmemiş olmaları gerçekten insanların içini oldukça sızlatıyor.

Evden çıkıp sokak ya da apartmanların köşe başlarında bulunan çöp kutuları, demir korkuluklara baktığınızda ise naylon poşetlerde tüm ya da fazla yenmemiş ekmek israfına daha çok tanık oluyoruz. Güya çöpe atılmayan bu ekmekleri bu yöntemler sokak sütçüleri ya da ahırında hayvan besleyenlerin, çoban köpeği gibi hayvanı olanların topladığını görüyoruz.

Benim tanıklık yaptığım bir konuyu da burada yazmakta sakınca görmüyorum.

Bazı büyük ekmek fabrikalarına giden vatandaşlar, ucuz olduğu için satılmayan ucuz ekmek almak ya da karnını ücretsiz ekmekle doyurmak isteyenlerin sıcak ekmek almaları için fırıncıya para veriyor. Fırıncıda verilen para kadar ekmeği o fakirlere ihtiyacı kadar veriyor. O fakirlerin nasıl sevindiklerine şahit oldum ve çok sevindim. Bende bazen böyle katkıda bulunuyorum. Sizlerde bulunabilirsiniz.

Ayrıca, o çöpe atılmayan israf edilen ekmekleri, hurdacı diye dışladığımız bazı insanların ve fakirlerin sabah erken saatlerde toplayıp evlerine götürerek çocuklarına yedirdiklerini de biliyorum.

Ekmek israfı yapılan yerleri incelediğimizde ise, daha çok kiracıların, asgari ücretle çalışanların, çocuklu ailelerin yapmaları ayrı bir soru işareti.

Bence beyaz ekmek yerine tam buğday, genetiği oynanmamış, katkısız geleneksel ekmeğe dönmekte yarar var. Hiç olmazsa bu bile ekmek israfını önleyecek.

Bu konuda geçtiğimiz günlerde bir öneri geldi.

‘Madem israfı önleyemiyoruz, gelin birlikte israf olan ekmekleri değerlendirelim.’

Bu öneri, Türkiye Ekmek Üreticileri Federasyonu Genel Başkan yardımcısı aynı zamanda Türkiye Endüstriyel Fırıncılar birliği üyesi Selim Açık’tan

‘İsraf edilen ekmeğin ülke bütçesine verdiği zarar istatistiklerin verdiği rakam ile yıllık 1 milyar doları bulmakta. Yıllık israf edilen ekmeğin bedeline tekabül eden rakamın sadece % 10 luk dilimine denk gelen 100 milyon dolarlık yatırımla geri dönüşüm tesisleri kurularak israf olan ekmeği tekrar tüketilebilir gıda maddesi olarak piyasaya kazandırılabiliriz’ dedi.

Selim Açık, geri dönüşümün ve nasıl olması gerektiğini şöyle anlattı.

‘’Ülkemizde yıllık israf edilen ekmeğin  % 65 lik kısmı yani 650 milyon dolara tekabül eden rakama eşit israf olan ekmeğin bakkal, market vb satış noktalarında gerçekleştiğini bu israf edilen ekmeğin ise bayiler den fazla sevkiyattan kaynaklı israftan kaynaklanmaktadır. Satılması için bayilere üretilip tekrar alınarak fırınlara getirilip eritilmeye çalışıldığını bu israf edilen bayat ekmeklerin günümüz teknolojisinde heba edilmesi gerçekten içler acısı bir durum olması biz üreticilerde üzmektedir.

İsraf ediliyor madem önleyemiyoruz, çözümler üretmek zorundayız. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın genelge yayınlatarak Kamu kurumlarının da meselesi haline getirilen ekmek israfına biz üreticiler tedbirler alamıyorsak bağlı bulunduğumuz Gıda Tarım Ve Hayvancılık bakanlığı öncülüğünde diğer bakanlıklarında desteği ile geri dönen ekmeklerin fırınlardan toplatılması, bu toplanan ekmeklerden ise hazır ambalajlı ürünler yapılması mümkündür.

Ülkemiz genelinde 7 bölgede yıllık israf edilen ekmeğin sadece % 10 luk değeri kadar yatırım ile bu tesisler bölgelere kazandırıla bilir. İllerde toplanan ekmekler bölgelere kurulacak tesislere sevk edilerek hazır gıda yapılması sağlana bilir. Bölgesel olarak belirli bütçeler ayrılması durumunda bu proje veya buna benzer projeler üretilerek bayat ekmekler yeniden gıda maddesi haline getirile bilir.

Örneğin: Bayat ekmeklerden cips, bayat ekmek gevreği, galeta unu, köfte harcı gibi ürünler üretilerek gerek iç pazarda gereksese de yurt dışına ihracatı yapılabilir.”

Ekmek israfına karşı bu öneriler hayata geçer mi bilmem ama bence iyi fikir.