Dijitalleşme notumuz.. (2) (Köşe yazısı 09.06.2020 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

“Türkiye’nin Dijitalleşme Endeksi’ne, raporu hazırlayan ve sunan Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ümit İzmen’in dünden kaldığımız yerden devam ediyorum.

Bilgi ve İletişim Teknolojilerine Yönelik Vizyon İhtiyacı: Firmaların %48’i, hem kamuda hem de özel sektördeki vizyon eksikliğini en önemli 5 kısıttan biri olarak görmektedir. Devletin bu konuda farkındalığın olması yeterli değil. Tüm toplum olarak bu sürece hazır olmak gerekiyor.
Öneriler:  Dijital dönüşümün gerekliliğinin en üst düzeyde sahiplenilmesi ve dijitalleşme politikalarının sadece kamu değil tüm ülke için tasarlanması, düzenlemelerin uluslararası standartlara uyumlu olması, düzenlemelerin sektörel farklılıklar dikkate alınarak oluşturulması, kamu kurum ve kuruluşlarının projelerinde bir bütünlük içerisinde hareket etmesi, internete erişim konusunda mümkün olduğunca özgürlükçü bir yaklaşım benimsenmesi.

Girişimci Ekosisteminin Geliştirilmesi: Sektörün %33’ü girişimci ekosistemin gelişkin olmayışını dijitalleşmenin önündeki önemli kısıtlardan biri olarak görmektedir.
Öneriler: Rekabet ortamının, özellikle kamu alımlarında, iyileştirilmesi, firmaların kurumsallaşmalarının desteklenmesi, teşvik sisteminin aktif olarak kullanılması ve vergi indirimi ve muafiyeti ile sektörün desteklenmesi, teknoloji ve Ar-Ge desteklerinin tasarımında odaklanmış bir Ar-Ge politikası izlenmesi, yüksek teknolojili ürün ve hizmet geliştirme konusunda başarı olasılıkları yüksek projelerin desteklenmesi, düzenlemelerde ve vergi oranlarında uluslararası eğilimlerin dikkate alınması

Altyapının İyileştirilmesi: Fiber altyapının gelişmesi tüm ekonomiyi dönüştürecektir
Öneriler: Devletin ortak altyapı konusunda kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı bir rol oynaması, farklı bakanlıklara bağlı kamu kurumlarının altyapı imkanlarının optimize edilmesi, veri saklama ve işleme maliyetlerinin düşürülmesi için firmaların platformlar aracılığıyla hareket etmesinin sağlanması, altyapının geliştirilebilmesi için rekabet ortamının iyileştirmesi

Nitelikli İşgücü Kaynağının Geliştirilmesi: Firmaların %73’ü nitelikli işgücü eksikliğini en önemli beş kısıttan biri olarak görmektedir
Öneriler: Dijital okuryazarlığı artırmaya yönelik çalışmaların yapılması, sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın dijital yetkinliklerin geliştirilmesi, üniversite-sanayi işbirliği, Ar-Ge ve TÜBİTAK destekleri çerçevesinde yürüttüğü faaliyetler önem kazanmaktadır, eğitim ve insan kaynağı iyileştirmelerinin sadece Türkiye’nin değil bölgenin de ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yapılması, lise ve üniversitelerde müfredatın sektörün ihtiyaçları dikkate alınarak değiştirilmesi, güncellenmesi ve yeni programların açılması, BİT alanında kadın istihdamının teşvik edilmesi, dijital yetkinlikleri yüksek kişilerin ülkede kalmasını sağlayacak ve yurtdışından insan kaynağını çekecek ücret ve göç politikalarının geliştirilmesi

Ekonomik ve Toplumsal Dönüşümün Sağlanması: Son yıllarda yaşanan ekonomik zorluklar, özellikle TL’nin değerindeki düşüş teknoloji yatırımları üzerinde olumsuz etki yaratmıştır. Salgının firmalar üzerinde yarattığı finansman baskısı, teknoloji yatırımlarının istense de ertelenmesine neden olabilecektir.

Öneriler: Farklı sektörlerin ihtiyaçları ve öncelikleri farklı olsa da öncelikli olarak makro çerçevenin iyileşmesi ve rekabet ortamının sağlanması, yerli tedarikçileri güçlendirmek ve dijital dönüşümü hızla yapmak seçenekleri arasında her iki alanda da eş zamanlı hareket etme ihtiyacı, veri ölçeğinin büyütülmesi ve ağ etkisinden yararlanmak için şirketleri bir araya getiren modellerin geliştirilmesi, dijital dönüşüm ile tüketim kalıpları, alışkanlıkları ve biçimleri değişmektedir. Dijital ürünlere talep için dijital okur yazarlığın yaygınlaştırılması, tüm toplumu kucaklayacak kapsamlı bir eğitim ve farkındalık seferberliği başlatılması, bu seferberlikte Sivil Toplum Örgütlerine de önemli görevler düşmektedir.

KOBi’lerde Dijital Dönüşüm Süreçlerinin Desteklenmesi: Dijital dönüşümün olumlu etkileri kadar tahripkâr etkilerinin de en yoğun hissedileceği kesim KOBİ’lerdir.

Dijital dönüşümün gereklilikleri ve süreçleri konusunda KOBİ’lerin bilgilendirilmesi

Geleneksel iş yapış biçimlerinin değiştirilmesi için KOBİ’lere dijitalleşme için destek verilmesi

KOBİ’lerin ölçek ekonomisinden yararlanabilmesi için KOBİ’leri bir araya getirecek iş modellerinin geliştirilmesi ve teşvik edilmesi
Raporun tamamı için: http://www.tubisad.org.tr/tr/guncel/detay/TUBISAD-Turkiyenin-dijitallesme-notunu-acikladi/58/2723/0

Türkiye Dijital Dönüşüm Endeksi
	2019	2020
TÜRKİYE DİJİTAL DÖNÜŞÜM ENDEKSİ	2,94	3,06
A. EKOSİSTEM BİLEŞENİ	2,87	2,95
1.Boyut: Yasal Zemin ve İşleyiş	2,76	2,82
1.01 Kanunların uygulanmasında etkinlik	2,24	2,36
1.02 Bilgi İletişim Teknolojileri ile ilgili kanunlar	2,58	2,72
1.03 Anlaşmazlıkların çözümünde yasal sistemin etkinliği	1,87	1,96
1.04 Kamu kurumları ile olan anlaşmazlıklarda yargı sisteminin adil işlemesi	2,06	2,15
1.05 Fikri mülkiyet haklarının korunması	2,41	2,42
1.06 Lisanssız yazılım oranı (yüklenen yazılımların yüzdesi)	2,75	2,78
1.07 Sözleşmeleri uygulama maliyeti (talep edilen tutara oran)	4,33	4,33
1.08 Ticari satış ihtilaflarının mahkeme yoluyla çözüldüğü süre (gün)	3,85	3,81
2. Boyut: Yenilik ve Yatırım Ortamı	2,98	3,09
2.01 En yeni teknolojilere erişim	3,07	3,89
2.02 Risk sermayesine erişim	2,48	2,38
2.03 Toplam vergi oranı (karın yüzdesi)	3,73	3,66
2.04 Şirket kurmak için gereken gün sayısı	4,89	4,89
2.05 Şirket kurmak için gereken prosedür sayısı	3,74	3,74
2.06 Yerel rekabetin yoğunluğu	2,79	2,66
2.07 BİT alanında üniversite-sanayi işbirliği	2,16	2,46
2.08 İleri teknoloji ürünlerinin kamu tarafından tedariki	2,11	2,29
2.09 Ar-Ge harcaması (% GSYH)	1,85	1,83
B. YETERLİLİK BİLEŞENİ	3,19	3,24
3. Boyut: Altyapı	2,34	2,27
3.01 Elektrik üretimi (kWh/kişi başı)	1,23	1,23
3.02 Mobil ağ kapsamı, (nüfusun yüzdesi)	4,99	4,97
3.03 Uluslararası internet bant genişliği (kb/s kullanıcı başına)	1,04	1,03
3.04 Güvenli internet sunucuları (bir milyon nüfus başına)	1,09	1,07
3.05 Telekomünikasyon hizmetlerindeki yıllık yatırımın gelir içindeki payı (% telekomünikasyon geliri)	1,23	1,65
3.06 Gayri safi sermaye oluşumu (% GSYH)	3,53	2,68
3.07 Firma düzeyinde BİT yatırımının yeterliliği	2,49	2,64
3.08 BİT altyapısının gelişkinliği	3,11	2,91
	2019	2020
4. Boyut: Satın Alınabilirlilik	4,54	4,54
4.01 Ön ödemeli mobil hücresel tarifeler (SGP $/dakika)	4,75	5,00
4.02 Sabit genişbant internet tarifeleri, (SGP $/aylık)	4,88	4,55
4.03 BİT altyapısının pahalılığı	3,98	4,06
5. Boyut: Beceriler	2,69	2,89
5.01 Eğitim sisteminin BİT becerisi kazandırma yetkinliği	2,19	2,23
5.02 Matematik ve fen eğitiminin kalitesi	1,69	1,78
5.03 Ortaöğretimde okullaşma oranı (%)	3,40	3,94
5.04 Okur-yazarlık oranı (%)	4,72	4,81
5.05 STEM alanında yükseköğrenim mezunları, (20-29 yaş arası, 1000 kişide)	2,20	2,16
5.06 BİT becerisi olan işgücüne ihtiyaç	1,95	2,45
C. KULLANIM BİLEŞENİ	2,88	3,16
6. Boyut: Bireysel Kullanım	3,20	3,22
6.01 Cep telefonu aboneliği (her 100 kişide)	2,14	2,01
6.02 Bireysel internet kullanımı (%)	3,55	3,66
6.03 Hanelerde bilgisayar sahipliği (%)	3,34	3,33
6.04 Hanelerde internet erişimi (%)	4,24	4,30
6.05 Sabit genişbant internet üyeliği (her 100 kişide)	2,27	2,40
6.06 Mobil genişbant internet üyeliği (her 100 kişide)	2,12	2,14
6.07 Bireylerin sosyal ağları (Facebook, Twitter, LinkedIn vb.) kullanımı	4,63	4,45
6.08 Bireylerin eğitim, sağlık ve finansal hizmetler gibi alanlarda BİT kullanımı	3,33	3,49
7. Boyut: İş Dünyası Kullanımı	2,77	3,32
7.01 Firmaların son teknolojileri özümsemesi	3,05	3,78
7.02 Yenilik kapasitesi	2,62	3,82
7.03 PCT patent başvurusu (bir milyon kişi başına)	1,07	1,12
7.04 İşletmeler arası işlemlerde BİT kullanımı	3,58	3,86
7.05 İşletme müşteri arası işlemlerde BİT kullanımı	3,78	3,87
7.06 Personel eğitim yatırımları	2,54	3,50
8. Boyut: Kamu Kullanımı	2,66	2,92
8.01 Devletin dijital değişim yönetimi	2,34	2,48
8.02 Çevrimiçi Kamu Hizmetleri Endeksi (0-1 arası)	3,35	3,97
8.03 BİT kullanımında kamu desteği	2,30	2,31
	2019	2020
D. DÖNÜŞÜM BİLEŞENİ	2,81	2,88
9. Boyut: Dijitalleşen Ekonomi	2,36	2,18
9.01 BİT’in iş modelleri üzerinde etkisi	3,87	3,77
9.02 BİT alanında patent başvuruları (bir milyon kişi başına)	1,03	1,04
9.03 BİT’in organizasyon modelleri üzerinde etkisi	3,68	3,71
9.04 Bilgi yoğun faaliyetlerde istihdam edilen işgücü oranı (%)	2,39	2,24
9.05 Tam zamanlı telekomünikasyon çalışanları (bir milyon nüfus başına)	1,10	1,09
9.06 Tasarım ürünleri ihracatı (% toplam ticaret)	3,10	3,12
9.07 BİT hizmetleri ihracatı (% toplam hizmet ticareti)	1,02	1,02
9.08 Dijital olarak teslim edilebilir hizmet ihracatı (% toplam hizmet ticareti)	1,20	1,16
9.09 Mobil ağlardan elde edilen gelirler (% telekomünikasyon hizmetleri)	3,88	2,47
10. Boyut: Dijitalleşen Toplum	3,26	3,58
10.01 e-Devlet hizmetlerinin kullanımı	3,47	3,56
10.02 Eğitimde BİT kullanımı	2,78	2,81
10.03 e-Devlet hizmetlerinin kalitesi	3,38	3,55
10.04 e-katılım Endeksi (0-1 arası)	3,43	4,39