Bir kişi için 2 bin 225 Tl, 4 kişi için bin 812 aç, 5 bin 904 TL yoksulluk sınırı…

Türk-İş’in araştırmasına göre, Ağustosta 4 kişilik ailenin açlık sınırı bin 812, yoksulluk sınırı 5 bin 904 lira olarak hesaplandı.

Döviz, elektrik, doğalgaz, benzin fiyatlarındaki artış derken temel gıda madde etiketleri de değişti ve geçim şartları daha da ağırlaştı. Gıda harcaması tutarındaki oniki aylık artış oranı da Ocak 2004’den bu yana ilk kez yüzde 20’leri gördü.

Türk-İş Araştırmasının 2018 Ağustos ayı sonucuna göre:

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.812,47 TL,

Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 5.903,80 TL,

Bir çalışanın -sadece kendisinin- yapması gereken yaşama maliyeti ise aylık 2.225,54 TL olarak hesaplandı.

Gıda harcaması tutarı, yuvarlama nedeniyle, toplamda farklı olabilmektedir.

TÜRK-İŞ hesaplamasına göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı geçtiğimiz aya göre 74 TL, yoksulluk sınırı tutarı ise 241 TL artmıştır. Yılbaşına göre artış tutarı sırasıyla 204 TL ve 666 TL oldu. Son bir yılda mutfağa gelen ek yük 308 TL ve aile bütçesine gelen ek yük 1.002 TL arttı.

Oysa yılbaşında net asgari ücret sadece 199 TL artışla bütün yıl için aylık net 1.603 TL olarak belirlenmişti. Asgari ücretin yürürlüğe girdiği Ocak 2018 ayında 1.989,20 TL olan tek bir işçinin geçimi için yapması gereken aylık harcama bu ay 2.225,54 TL’ye yükseldi. Böylece asgari ücretle aradaki fark 386 TL’den 622 TL’ye çıktı.

Türk-İş’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2018 Ağustos ayında şu şekilde gerçekleşti.

Yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 4,26 oranında arttı.

Yılın ilk sekiz ayında fiyatlardaki artış yüzde 12,71 oranına ulaştı.

Gıda enflasyonunda son oniki ay itibariyle artış oranı yüzde 20,45 oldu.

Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12,05 olarak hesaplandı.

Süt, yoğurt, peynir grubunda; beklenen zam gerçekleşti ve fiyatlar yüksek oranda arttı. Yapılan hesaplamada sütün litre fiyatı yüzde 13,67 oranında artış gösterirken yoğurt yüzde 21,04 ve peynir yüzde 17,54 oranında zamlandı.

Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kurban bayramı ile birlikte kıyma ve kuşbaşı et fiyatı –düşük de olsa- artış gösterdi. Tavuk kilogram fiyatı da artarken sakatat fiyatı –şimdilik- değişmedi. Balık mevsiminin başlamasına günler kala satışta olan kültür balık fiyatları (alabalık, levrek, somon vs.) artış gösterdi. Geçen ay yükselen yumurtanın fiyatı bu ay biraz düştü. Bakliyat ürünlerinde (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) mevcut stoklar bitmediği için fiyatların değişmediği, yeni mahsulün devreye girmesiyle artış olacağı ifade edildi.

Yaş sebze-meyve fiyatları mevsim şartları ile yaz tatili ve bayram öncesi gerileyen talep nedeniyle biraz düşüş gösterdi. Mutfak harcamasının vazgeçilmez ikilisi kuru soğan ile patates fiyatı bu ay da geriledi.

Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Bu ay ağırlıklı olarak yine 15 sebze ve 11 meyve fiyatı kapsandı. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.

Geçtiğimiz ay 4,75 TL olan ortalama sebze-meyve fiyatı bu ay 4,63 TL’ye geriledi. Ortalama kilogram fiyatı 4,87 TL olan sebze bu ay 4,43 TL olurken, ortalama kilogram fiyatı geçen ay 4,59 TL olan meyve bu ay 4,91 TL’ye yükseldi.

Ekmek, pirinç, un, makarna, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; fiyatı arttığı belirtilen ekmek eski tutarı üzerinden satılıyor. Pirinç fiyatında yine artış tespit edildi, diğer ürünlerin fiyatı bu ay aynı kaldı.

Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı (yüzde 31,14 oranında) ve ayçiçeği yağı (yüzde 11,17) fiyatı arttı, margarin ve zeytinyağı fiyatı değişmedi. Siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı yine yükseldi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ay çekirdeği vb.) ürünlerinden ceviz ve ay çekirdeği fiyatı arttı, diğerleri değişmedi. Baharat (kimyon, nane, karabiber, vb.) ürünleri -yeni mahsul çıkmadığı için- aynı kaldı. Şeker fiyatı yine artarken, bal, reçel ve pekmez fiyatı ile tuz, çay, ıhlamur fiyatı değişmedi. Bazı salça markalarında yüksek oranlı zamlar tespit edildi, diğerlerinin de önümüzdeki günlerde fiyat artırması bekleniyor.

Ancak hanede çalışan sayısının sınırlı ve fakat ele geçen ücretin yetersiz olduğu durumlarda, elde edilen gelir birden fazla kişinin geçimini karşılayamamakta, kişi başına “insanca geçim için” yapılması gereken harcama tutarı yetersiz kalmaktadır.