Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Son yıllarda özellikle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kontrol laboratuvarlarında yaptığı analizlerden sonra, tüketiciyi kandıran, milletin sağlığı ile oynayan ‘tağşiş’ gıda üreticilerini teşhir ediyor.
Peki bu ‘tağşiş’ nedir?
Tağşiş; sadece bir para politikası olmayıp ticarette tüketicinin farkına varamayacağı şekilde bi malın içine daha değersiz madde karıştırılarak müşteriye kakalama yöntemi.
Hammadde yetersizliği, ithalatta uygulanan yüksek vergiler ve dolardaki artış, Türkiye’de ayçiçek fiyatlarının son bir yılda %35 artmasına neden oldu. Fiyat artışı ise zeytinyağından sonra Ayçiçek yağında da tağşiş olaylarını artırdı.
Tağşişli bu ürünlerin piyasada artması ile hemen hemen tüm marketlerde, bakkallarda ve diğer toptancı ve gıda satıcılarında ayçiçek yağında kampanyalar gözden kaçmaz oldu.
‘Tarım ve kendi kendine yeten ülkeler’in başında gösterilen Türkiye, ‘Karnı tok, gözü aç siyasiler ve işbirlikçileri’ sayesinde ülkemizi her konuda geriye götürdü, ithalatı artırdı, döviz kaybını çoğalttı. Üretici bile bu gözü aç siyasiler ve ‘güya zenginlerimiz’ yüzünden‘pes etme noktası’na geldi.
Ev Dışı Tedarikçiler derneği (ETÜDER) üyesi ve bitkisel yağ sektörünün önde gelen üreticilerinden Ahmet Küçükbay, özellikle ayçiçek yağlarında tağşişe dikkat çekti. Fiyat artışıyla birlikte zeytinyağında yaşanan tağşişin ayçiçekte de had safhaya ulaştığını belirten Küçükbay’ın sözlerinden bazıları.
“Türkiye ayçiçek ham yağ ihtiyacının üçte ikisini ithal ediyor. Yerli üreticiyi koruma maksatlı uluslararası piyasalardaki fiyatlara eklenen yüksek vergi oranları tüketiciyi zora sokuyor. Yerli üretim gerekli miktarlarda olmadığı için ithalat kaçınılmaz oluyor. Uluslararası piyasalarda CIF bir ton bedeli 850 dolar olan ham ayçiçek yağı için 540 dolar vergi ödüyoruz. Bu hesapla maalesef ürünün üzerinde yüzde 65 gibi çok yüksek bir vergi yükü bulunmaktadır. Halkımızın temel gıdalarının başında gelen ayçiçek yağı için bu vergi oranı çok yüksektir. Acilen makul seviyelere düşürülmesi gerekir.
Kanola yağı ithalatındaki vergi oranının sadece %10.Pamuk ve kanola yağı ile ayçiçek yağı arasında tonda 1200 TL’ye varan fiyat farkı var. Bu da yüzde 40’a denk geliyor. Neticede hilebazlar zeytinyağında olduğu gibi ayçiçeğinde de tağşişe başvuruyor, tüketiciyi kandırıyor.
Tağşişçiler 1 ya da 2 litrelik ambalajlarda dikkatli davranıyorlar. Ev dışı tüketimde 5, 10 ve 18 litrelik ambalajlarda tağşiş olayı had safhada. Ayçiçek ambalajlarında kanola, keten, soya ve pamuk yağı karışımları yüksek. Tüketiciler özellikle büyük boy ambalajlarda dikkatli olmalı.
Ayçiçek yağı üretimini artırmak için kilo başına doğrudan desteğin en az 60 kuruşa çıkarılması ve ithal vergilerinin de diğer tohum ve ham yağlar seviyesine çekilmesi gerekir. Yerli üretimi desteklersek hem fiyatları düşürmüş hem de tağşişin önüne geçmiş oluruz. Müstahsil de bunu beklemektedir.
Bilhassa küçük ve sadece dolum yapan işletme şartları göz önünde alındığında; haksız ticari kazanç ve tüketiciyi aldatma gibi amaç gütmeyen azami yüzde 3 gibi bir bulaşma riski göz önünde bulundurulup tolerans kabul edilebilir. Bu oranı aşan durumlarda üretici firmaya birincide 10, ikincide 20, üçüncüde 30 misli para ve meslekten men edilme gibi cezalar uygulanmalıdır ki caydırıcı hale gelsin. Aksi halde bu işlere tevessül eden hilebazlar bu haksız kazançtan ve halkımızı aldatmaktan asla vazgeçmezler.
Sektörde önemli miktarda vergi kaybı ve haksız rekabete sebep olan iki konu var. Özellikle boya sanayiinde kullanılmak üzere yapılan vergisiz ham ayçiçek yağı ithalatı ve Bosna-Hersek’ten yapılan vergisiz ithalatlar sektördeki dengeleri alt üst ediyor.
Boya sanayiinde kullanılmak üzere her yıl artan tonajlarda ham ayçiçek yağı ‘vergiden muaf’ şekilde ithal ediliyor. 2014 yılı için bu miktar 64 bin tondu. Halbuki boya sanayi için sadece yem sanayisinde kullanımı serbest olan soya yağı veya gıdada çok tercih edilmeyen ve daha ucuz olan keten yağları kullanılabilir. Neden Ayçiçek yağı? Bu araştırılması gereken bir konudur.
Bosna-Hersek’ten gümrük vergisinden muaf olarak yapılan ham veya rafine ayçiçek yağ ithalat miktarı aylık 5 bin tonlara yaklaşıyor. Bosna’da yetişen bu miktarlarda bir ürün yok; muhtemelen komşu ülkelerden alınıp Türkiye’ye ihraç ediliyor. Bu ithalatlar da sektörde fiyat dengelerini bozmakta; haksız rekabete ve vergi kayıplarına sebep olmaktadır. Bu konunun da iyi incelenmesi gerekir.”
Halkın temel gıda maddeleri, ekmek, tavuk, kırmızı et, peynir, sucuk-pastırma, zeytin, zeytinyağı, ayçiçek yağı gibi gıdalar bozuk, katkılı, boyalı.
Birbirine, saygısı, sevgisi, vefası kalmayan bu ülkede biz nasıl Müslüman ülkeyiz?