Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
Haziran ayında cirolarında artış, ziyaret sayısında düşüş gözlenen AVM’lerin gelişme hızının da yavaşladığı bildirildi.
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Endeksi’ne göre, AVM ciro endeksi, Haziran 2015’te geçen yılın aynı ayına göre %4,9 artarak 171 puana ulaştı. AVM ciro endeksi, yılın ikinci çeyreğinde de, 2014 yılı ikinci çeyreğine göre %14,4 oranında artış göstererek, 175 puana yükseldi.
AVM’lerdeki kiralanabilir alan (m2) başına düşen cirolar Haziran 2015’te bir önceki yılı aynı ayına göre 8 puan arttı ve verimlilik m2 başına 652 TL’ye ulaştı. Verimlilik, İstanbul’da 801 TL, Anadolu’da ise 553 TL olarak gerçekleşti. Çeyrek bazında da m2 başına düşen cirolarda artış yaşandı. AVM’lerdeki kiralanabilir alan (m2) başına düşen cirolar 2015 yılının ikinci çeyreğinde 2014 yılı ikinci çeyrek verileri ile karşılaştırıldığında %14,2 artarak 666 puana ulaştı.
Yiyecekte artış, hipermarkette düşüş var
2014 yılı Haziran ayı ile karşılaştırıldığında bu yılın Haziran ayında kategoriler bazında ciro endeksi %5’lik bir artış gösterdi. En yüksek artış %24 ile diğer alan cirolarında yaşanırken, endeks teknoloji kategorisinde %16, ayakkabı kategorisinde %4, yiyecek kategorisinde ise %3’lük artış gösterdi. Aynı dönemde giyim cirolarında %2, hipermarket cirolarında ise %7’lik bir düşüş yaşandı.
Bir önceki yılın aynı ayına göre Haziran’da ziyaret sayısı endeksinde, %3’lük bir düşüş gözlendi. Ziyaret sayısı endeksi ikinci çeyrek bazında ise geçtiğimiz yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında %2,4’lük bir artışla 100 puana ulaştı.
AVM Endeksi sonuçlarını değerlendiren AYD Başkanı Hulusi Belgü, “Teknoloji harcamalarının taksit ve kredi kartlarındaki kısıtlamalar sonrası tekrar artışa geçtiği görülüyor. Seçim sonrası belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde gelen ciro artışı sevindirici. Ancak Mayıs ayı ile karşılaştırıldığına metre kare başına düşen ciroların düşmesi ve yine ziyaret sayısındaki düşüş, insanların bu dönemde tüketim konusunda daha temkinli davrandığını gösteriyor” dedi.
AVM gelişim hızı yavaşlıyor
Türkiye genelinde AVM sektörü ile ilgili yapılan bir araştırmada, 2005-2010 arasında %200 olan AVM artış oranının, 2010-2015 arasında %67’ye kadar düştüğünü gösterdi. Gelecek beş yıllık gelişim hızının da yarı yarıya azalması bekleniyor.
Maptriks tarafından yapılan Türkiye’de Alışveriş Merkezlerinin Gelişimi ile ilgili araştırmaya göre, 2000 yılında yalnızca 10 ilde toplam 36 adet AVM bulunuyor iken, bu sayı 2015’te 58 farklı ilde %903 artışla 361’e çıktı.
Ancak beş yıllık dönemler dikkate alındığında alışveriş merkezlerinin gelişim hızının yavaşladığı görülüyor. 2010 yılında 216 olan AVM sayısı göz önüne alındığında geçen 5 yıllık dönem içerisinde artış hızı yüzde 67 oldu. Bu yıl inşaat ve proje halindeki 114 alışveriş merkezi planı dikkate alındığında Türkiye’deki AVM sayısının 2020’de bu yıla kıyasla %32 artması bekleniyor. Bu da gelecek beş yıl içerisindeki %32’lik artışın geçen beş yıl içerisindeki %67’lik artışın neredeyse yarısı anlamına geliyor. 2005 – 2010 dönemi içerisinde AVM artış hızı ise %200 seviyesinde idi.
2020 yılında Türkiye’de bazı illerin bir AVM’ye sahip olmasının beklenmemesi de araştırmanın bir diğer çarpıcı sonucu oldu. 5 yıl sonra başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri olmak üzere toplam 18 ilde bir AVM faaliyete geçmeyecek. Bu iller; Adıyaman, Ağrı, Amasya, Bingöl, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Kırşehir, Muş, Rize, Sinop, Tunceli, Bayburt, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır ve Kilis olarak sıralanıyor.