Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) 2017 yılı temasını “Aile planlaması; insanları güçlendirmek, milletleri geliştirmek” olarak belirledi. Ülkemizdeki çekirdek aile içeren hanehalkları ve içindeki 0-17 yaş grubu çocuk bulunma durumu, doğum istatistikleri ve ideal çocuk sayıları da açıklandı. Çekirdek aile; yalnızca eşlerden, eşler ve çocuklarından, yalnız ebeveyn ve en az bir çocuğundan oluşan aileler.
Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü verilerine göre; Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), 2016 sonuçlarına göre; ülkemizde toplam 22 milyon 206 bin 776 hanehalkı var. Bunların %82,7’si en az bir çekirdek aile, %60,4’ü ise en az bir çocuklu. Bunlardan az bir çocuk bulunanların oranının en fazla olduğu il %89 ile Şırnak, %85,4 ile Şanlıurfa, %84,5 ile Ağrı, %84,3 ile Van ve %84,1 ile Batman. En az ise %43,7 ile Sinop, %45,2 ile Edirne ve Çanakkale, %46,5 ile Kırklareli ve Kastamonu, %46,7 ile Çankırı ve %46,8 ile Balıkesir.
Türkiye’de en az bir çekirdek aile içeren hanehalklarında yaşayan nüfus 72 milyon 659 bin 405. Yani %91’i en az bir çekirdek aile ve bunların %31’i ise çocuk nüfus. Çocuk nüfus oranı en fazla olan il %50,3 ile Şırnak, %48,6 ile Şanlıurfa, %47,1 ile Ağrı, %46,6 ile Siirt ve %46,1 ile Muş. En az olan il ise %21,5 ile Edirne, %21,7 ile Kırklareli, %22,5 ile Çanakkale, %22,9 ile Tunceli ve %23,5 ile Balıkesir.
Canlı doğan bebek sayısı 2016 yılında bir önceki yıla göre %1,8 düşerek 1 milyon 309 bin 771 oldu. Canlı doğan bebeklerin %51,3’ü erkek, %48,7’si ise kız. Bebeklerin %18,3’ü İstanbul, %5,8’i Ankara, %4,8’i Şanlıurfa ve %4,2’si ise İzmir’de doğdu.
Toplam doğurganlık hızı, 2015 yılında 2,15 çocuk iken 2016 yılında 2,10 çocuk olarak gerçekleşti. Yani, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2,10. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi seviyesinde.
Toplam doğurganlıkta en yüksek il 4,33 çocuk ile Şanlıurfa, 3,69 çocuk ile Ağrı, 3,46 çocuk ile Siirt ve 3,45 çocuk ile Şırnak. En düşük ise 1,46 ile Karabük, 1,48 ile Edirne ve Kırklareli, 1,50 ile Zonguldak.
En yüksek yaşa özel doğurganlık hızı 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu yaş grubundaki doğurganlık hızı 2011 yılında binde 125 iken 2016 yılında binde 133 oldu. 25-29 yaş grubundaki her bin kadın başına 133 canlı doğum düştü.
Adölesan doğurganlık hızı, 2011 yılında binde 32 iken 2016 yılında binde 24’e düştü. 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 24 canlı doğum gerçekleşti.
Kaba doğum hızı, 2015 yılında binde 17 iken 2016 yılında binde 16,5 oldu. Bin nüfus başına 17 canlı doğum düşerken, 2016 yılında 16,5 canlı doğum görüldü.
Kaba doğum hızı illere göre incelendiğinde, 2016 yılında kaba doğum hızının en yüksek olduğu il binde 32,9 ile Şanlıurfa, binde 28,3 ile Ağrı, binde 26,6 ile Muş ve binde 26,1 ile Van ve Siirt. En düşük olduğu il ise binde 9,8 ile Karabük, binde 10,1 ile Edirne, binde 10,2 ile Giresun ve Kırklareli.
İdari kayıtlardan alınan veriye göre; doğum yapan kadınların %1,6’sı çoğul doğum gerçekleştirirken, bu kadınların %97,5’i ikiz, %2,4’ü üçüz ve %0,1’i dördüz ve daha fazla bebek dünyaya getirdi.
Türkiye’de, doğumların %37,2’sinin ilk, %31,9’unun ikinci, %18,3’ünün üçüncü, %12,6’sının ise dördüncü ve üzeri doğum. Ülkemizde doğum yapan kadınların ortalama yaşı, 28,1 oldu. Diğer yandan ilk canlı doğumunu yapan kadınların ortalama yaşı, 25,2’den 25,3’e çıktı.
Aile Yapısı Araştırması, 2016 sonuçlarına göre; bireylerin şartları uygun olsa kaç çocuk sahibi olmayı istedikleri incelendiğinde; en fazla istenen ideal çocuk sayısı %32 ile iki çocuk. Türkiye genelinde bireylerin %31,4’ü şartları uygun olduğunda üç çocuk, %18’i dört çocuk, %14,9’u beş ve daha fazla çocuk isterken %3,4’ü tek çocuk istediğini, %0,3’ü ise hiç çocuk istemediğini belirtti.
Bireylerin şartları uygun olduğunda istedikleri ideal çocuk sayısı cinsiyete göre incelendiğinde; kadınların en fazla istediği ideal çocuk sayısı %33,1 ile iki çocuk iken erkeklerin en fazla istediği ideal çocuk sayısı %31,6 ile üç çocuk.
Aile Yapısı Araştırması, 2016 sonuçlarına göre; bireylerin şartları uygun olsa kaç çocuk sahibi olmayı istedikleri medeni duruma göre incelendiğinde; daha önce hiç evlenmemiş bireylerin şartları uygun olduğunda en fazla istedikleri ideal çocuk sayısı %46,7 ile iki çocuk. Bireylerin şartları uygun olduğunda en fazla istedikleri ideal çocuk sayısı, evli bireylerde %31,9 ile üç çocuk, boşanmış bireylerde %44,2 ile iki çocuk ve eşi ölmüş bireylerde %28,4 ile üç çocuk.