Üç endeks… (Köşe yazısı 14.11.2017 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Bugünde, finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları, Dış Ticaret Endeksleri, Sanayi Üretim Endeksini Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden alarak sizinle paylaşıyorum.

Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları

En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %3,93, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %3,56 oranlarıyla Amerikan Doları’nda gerçekleşti.
Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Euro %2,53, külçe altın %1,18 oranında reel getiri sağladı. Buna karşılık mevduat faizi %0,83, BIST 100 endeksi %1,69 ve devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) %2,67 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde Euro %2,16, külçe altın %0,81 oranında reel getiri sağlarken, mevduat faizi %1,19, BIST 100 endeksi %2,05, DİBS %3,03 oranında yatırımcısına kaybettirdi.
Külçe altın üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %3,79, TÜFE ile indirgendiğinde ise %3,34 oranıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken; DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %2,54, TÜFE ile indirgendiğinde ise %2,96 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı.

Altı aylık değerlendirmeye göre BIST 100 Endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %11,63, TÜFE ile indirgendiğinde ise %12,24 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı sağladı. Aynı dönemde Amerikan Doları, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %3,40, TÜFE ile indirgendiğinde ise %2,88 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.
Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde BIST 100 Endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %15,71, TÜFE ile indirgendiğinde ise %21,28 oranında yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, DİBS Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %10,91, TÜFE ile indirgendiğinde ise %6,63 oranlarıyla yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

Dış Ticaret Endeksleri,

İhracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %6,3 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,3, yakıtlarda %17,8 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %3,7 arttı.
İhracat birim değer endeksi 2017 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %1,9 arttı.
İthalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %8,9 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,4 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %16,4, yakıtlarda %25,6 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %4 arttı.
İthalat birim değer endeksi 2017 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %7,7 arttı.
İhracat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,5 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %17,3, ham maddelerde (yakıt hariç) %0,7, yakıtlarda %15,9 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %3,4 arttı.
İhracat miktar endeksi 2017 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %13,8 arttı.
İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %19,9 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %28,8, ham maddelerde (yakıt hariç) %23,4, yakıtlarda %20,5 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %14,7 arttı.
İthalat miktar endeksi 2017 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %20,8 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2017 Ağustos ayında 150,5 olan ihracat miktar endeksi %6,6 azalarak, 2017 Eylül ayında 140,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 Eylül ayında 137,5 olan ihracat miktar endeksi %1,9 artarak, 2017 Eylül ayında 140,1 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2017 Ağustos ayında 143,5 olan ithalat miktar endeksi %4,3 artarak, 2017 Eylül ayında 149,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 Eylül ayında 127,8 olan ithalat miktar endeksi %16,6 artarak, 2017 Eylül ayında 149 olurken, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2016 yılı Eylül ayında 112,7 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 6,1 puan azaldı. Eylül ayında 106,6. Dış ticaret haddi, 2017 yılı üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre 6,1 puan azalarak 106,3’e geriledi.

Sanayi Üretim Endeksi

Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2017 yılı Eylül ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %4,6, imalat sanayi sektörü endeksi %10,4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %13 çoğaldı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2017 yılı Eylül ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %5,7, imalat sanayi sektörü endeksi %0,2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,6 arttı.
2017 yılı üçüncü çeyreğinde takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %10 arttı. Bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise %1,9’a yükseldi.