Son veriler..(Köşe yazısı 12.03.2019 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Bugünde size ilginç gelecek 4 ayrı araştırmanın son verilerini vermek istiyorum.

Üniversite mezunu becerilerinde ülke sıralamaları belli olurken, Türkiye bu listede 94’üncü sırada. Ajans Press’in World Economic Forum (2018) verileri ve medya yansımalarına göre, Üniversite mezunu becerilerinde ise “ticari farkındalık, güven, öz farkındalık, girişkenlik, liderlik, duygusal zeka, yaratıcı problem çözme” gibi kategorilerden oluşturuldu. Bu listenin başına yerleşen ülke İsviçre. ABD ikinci, Hollanda ise üçüncü sırada. Geçen yıl “üniversite öğrencisi” başlığı altında 43 bin 992 haber çıktı. En dikkat çekenleri ise üniversite mezunlarının işsizliği oldu.

Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları

En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %7,22, tüketici fiyat endeksi (TÜFE)’nde %7,15 oranlarıyla BIST 100 endeksinde gerçekleşti. Yİ-ÜFE yatırım araçlarından Devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) %4,01, mevduat faizi (brüt) %1,32 ve külçe altın %0,22 oranında yatırımcısına kazandırırken; Amerikan Doları %1,93 ve Euro %2,56 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde DİBS %3,93, mevduat faizi (brüt) %1,25 ve külçe altın %0,15 oranında yatırımcısına kazandırırken; ABD Doları %2,00 ve Euro %2,63 oranında yatırımcısına kaybettirdi.
BIST 100 endeksi üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile %11,85, TÜFE ile %9,07 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Euro, Yİ-ÜFE’de %0,13, TÜFE’de %2,62 kaybettirdi. Altı aylık değerlendirmeye göre DİBS; Yİ-ÜFE ile %18,47, TÜFE ile %17,12 oranında yatırımcısına en yüksek kazanç sağladı. Euro, Yİ-ÜFE ile %16,84, TÜFE ile %17,79 zarar ettirdi. Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde Amerikan Doları; Yİ-ÜFE ile %7,52, TÜFE ile %16,44 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağladı. BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile %31,65, TÜFE ile %25,99 oranlarıyla yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

Bitkisel Ürün Fiyatları ve Üretim Değeri

Bir önceki yıla göre; mısır fiyatı %13,4 artarak 0,85 TL, yağlık ayçiçeği %16 artarak 2,58 TL, patates %44,6 artarak 1,03 TL ve çeltik %24 artarak 2,38 TL olurken, kuru baklagillerden, kırmızı mercimek fiyatı %16,5 azalarak 1,94 TL, nohut fiyatı   %12 azalarak 4,80 TL oldu. Sofralık domates fiyatı %36,5 artarak 1,85 TL, sofralık hıyar fiyatı %9 artarak 1,44 TL ve patlıcan fiyatı %8,8 artarak 1,54 TL olurken, kuru sarımsak fiyatı %26,3 azalarak 4,17 TL ve karnabahar fiyatı %4,2 azalarak 1,27 TL görüldü.
Portakal fiyatında %18,5, sofralık çekirdekli üzüm fiyatında %17,9, kayısı fiyatında %15,5 ve sert kabuklu meyvelerden ceviz fiyatında %10,3 artış, taş çekirdekli meyvelerden kiraz fiyatında ise %18,2 oranında azalış gerçekleşti. Yaş çay fiyatı bir önceki yıla göre %16 oranında artışla 2,32 TL oldu.
Bitkisel üretim değeri 158,9 milyar TL oldu. Bir önceki yıla göre; tahıllar ve diğer bitkisel ürünler üretim değeri %10,4 artarak 61,9 milyar TL, sebze üretim değeri %22,3 artarak 41,4 milyar TL ve meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim değeri ise %20,9 artarak 55,5 milyar TL oldu.

İşgücü Girdi Endeksleri

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış istihdam endeksi, 2018 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,6, sanayi sektöründe %1,9, inşaat sektöründe %16,8 ve ticaret-hizmet sektörlerinde ise %5,0 azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış istihdam endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %1,6 azaldı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %1,2, inşaat sektöründe %7,6 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %0,3 azaldı.

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış çalışılan saat endeksi, 2018 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %8,4 azaldı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %6,1, inşaat sektöründe %22,1 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %6,1 azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çalışılan saat endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %1,8 azaldı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %2,0, inşaat sektöründe %8,5 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %0,1 azaldı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış brüt ücret-maaş endeksi, 2018 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %12,0 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %16,3 arttı, inşaat sektöründe %0,5 azaldı ve ticaret-hizmet sektörlerinde %11,5 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış brüt ücret-maaş endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %1,7 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %3,0 arttı, inşaat sektöründe %5,1 azaldı ve ticaret-hizmet sektörlerinde %2,0 arttı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış saatlik işgücü maliyeti endeksi, 2018 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %23,0 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %24,8, inşaat sektöründe %29,0 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %19,2 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış saatlik işgücü maliyeti endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %4,0 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %5,4, inşaat sektöründe %4,5 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %2,5 arttı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış saatlik kazanç endeksi, 2018 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %22,3 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %23,9, inşaat sektöründe %27,6 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %18,7 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış saatlik kazanç endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %3,6 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %5,1, inşaat sektöründe %3,8 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %2,1arttı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi, 2018 yılı IV. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %26,9 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %29,9, inşaat sektöründe %35,9 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %21,9 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış saatlik kazanç dışı işgücü maliyeti endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %6,0 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, endeks; sanayi sektöründe %7,0, inşaat sektöründe %8,0 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %4,5 arttı.