Müzeler, ekonomik, sektörel güven ve katı yakıt (Köşe yazısı 02.10.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Bugün ki köşe yazımda, müzeler, ekonomik ve sektörel güven ile katı yakıtlar üzerine, Türkiye İstatistik kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım verileri sizlerle paylaşmak istiyorum.

Müze ve ören yerleri..

Türkiye genelinde müze sayısı geçen yıl 21 artarak 438’e ulaştı. Bunların 199 tanesi Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde, 239 tanesi ise özel müze kategorisinde yer aldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müzelerdeki eser sayısı bir önceki yıla göre 0,2 azalarak 3 milyon 306 bin 73, müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı da %18,9 artarak 20 milyon 509 bin 746 oldu.
Türkiye’de Bakanlığa bağlı ücretli müze ve ören yerlerini ziyaret edenlerin sayısı bir önceki yıla göre %28,3 artarak 12 milyon 807 bin 822 ziyaretçi ve toplam ziyaretçiler içindeki payı %62,4’e çıktı. Ücret ödenmeyen müze ve ören yerlerini 7 milyon 701 bin 924 kişi gezdi, payı %37,6 olarak belirlendi. Özel müzelerde mevcut eser sayısı, %3,4 artarak 386 bin 842’e ulaştı.
Özel müze ziyaretçi sayısı, 2017 yılında 2016 yılına göre %26,3 artarak 10 milyon 151 bin 930 oldu.
Müzelerin sorumluluğundaki taşınmaz kültür varlıklarının sayısı 2017 yılında 2016 yılına göre %2,7 artarak 106 bin 356 oldu.  Müzelerin sorumluluğu altında yer alan taşınmaz kültür varlıklarının en çok olduğu il 31 bin 191 ile İstanbul olurken, 6 bin 909 taşınmaz kültür varlığı ile İzmir, 4 bin 350 taşınmaz kültür varlığı ile Muğla ve 4 bin 329 taşınmaz kültür varlığı ile Bursa İstanbul’u takip etti.
Milli parkların sayısı ve alanı 2017 yılında 2016 yılına göre değişmezken, tabiat parkı sayısı 2017 yılında 2016 yılına göre %6,7 arttı. Tabiat parkı alanı ise aynı dönemde %3 arttı. 2017 yılında tabiat parkı sayısı 223’e yükselirken, alanı ise 102 bin 409 hektara yükseldi.
Tabiat anıtı sayısı 2017 yılında 2016 yılına göre aynı kalırken, alanı %0,9 arttı. Tabiat koruma alanları ise değişmezken büyüklüğü %1 azalarak 46 bin 794 hektar oldu.

Katı Yakıtlar

Katı yakıtların 2018 Temmuz ayı toplam satılabilir üretim miktarlarına bakıldığında; taşkömürünün 100 bin 512 ton, linyitin 6 milyon 912 bin 475 ton ve taşkömürü kokunun 385 bin 411 ton, teslimat miktarlarına bakıldığında ise; taşkömürünün 2 milyon 983 bin 147 ton, linyitin 7 milyon 106 bin 293 ton ve taşkömürü kokunun 443 bin 723 ton olarak gerçekleştiği görüldü.
Üretilen katı yakıtların teslimatları karşılama oranı %3,4 ile en düşük taşkömüründe gerçekleşti. Bu oran taşkömürü kokunda %86,9 iken linyitte %97,3 olarak hesaplandı.
Katı yakıtların teslimat yerlerine göre dağılımı incelendiğinde; taşkömürü teslimatının %55,5’i termik santrallere, %21,7’si kok tesislerine, %7,6’sı demir-çelik haricindeki sanayiye yapılırken linyit teslimatının %88,2’si termik santrallere ve %7,1’i demir-çelik haricindeki sanayiye yapıldı. Taşkömürü kokunun ise %97,9’u demir-çelik sanayine sevk edildi.

Ekonomik Güven Endeksi

Ekonomik güven endeksi Eylül ayında bir önceki aya göre %15,4 oranında azalarak 83,9 değerinden 71 değerine düştü. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.
Eylül ayında tüketici güven endeksi 59,3 değerine, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi 90,4 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 79,4 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi 88,5 değerine ve inşaat sektörü güven endeksi 57,3 değerine geriledi.

Sektörel Güven Endeksleri

Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Ağustos ayında 88 iken, Eylül’de %9,7 azalarak 79,4 değerine düştü. Bu azalış; son üç aylık dönemde “iş durumunun” iyileştiğini, “hizmetlere olan talebin” arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde “hizmetlere olan talebin” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı.
Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %12, %9,1 ve %8,3 azaldı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Eylül ayında %5,2 oranında azalarak 88,5 değerine düştü. Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki bu düşüş; son üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. “Mevcut mal stok seviyesinin” mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise arttı.
Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %14,2 ve %12,9 azalırken, mevcut mal stok seviyesi endeksi %8,8 arttı.

Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 68,8 iken, Eylül ayında %16,7 oranında azalarak 57,3 değerine geriledi. İnşaat sektörü güven endeksindeki bu azalış; “alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyini” mevsim normalinin üzerinde değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde “toplam çalışan sayısında” artış bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalması tetikledi.
İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve toplam çalışan sayısı beklentisi endeksleri sırasıyla %13,9 ve %18,7 azaldı.