Lüks, israf ve borç… (Köşe yazısı 28.02.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Türkiye’de yaşayan ‘mutlu azınlık’ ve ‘mutsuz çoğunluk’ üzerine veriler o kadar bir birine zıt-ki halen kimse bunun nedenini, kökenini bulamadı.

Aç insanlar daha çok lükse, borçla hava atmaya, toklar ise daha az harcama ve asalak yaşamaya devam ediyor. Bunun sonucu ise ortaya ilginç sonuçlar çıkıyor.

Ama tüm olumsuzluklara rağmen Türk toplumu ‘ekmeğini bölüşme’ye devam ediyor. Zaten bizi ayakta tutanda, yıkanda bu iyi niyetimiz.

İşte iki araştırma.

Avrupa’nın en fazla karta sahip ülkesi Türkiye. Evet yanlış okumadınız.

Türkiye, 2018 Ocak ayı itibarıyla 62,7 milyon kredi kartı, 133,3 milyon da banka kartı olmak üzere toplamda 196 milyonluk kartla Avrupa’nın en fazla karta sahip ülkesi oldu.

Medya takibinin öncü kurumu Ajans Press, Türkiye’deki kart kullanım oranlarını ve medya yansımalarını inceledi. Ajans Press’in Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerinden ve medya yansımalarından derlediği bilgilere göre, Türkiye, 2018 Ocak ayı itibarıyla 62,7 milyon kredi kartı, 133,3 milyon da banka kartı olmak üzere toplamda 196 milyonluk kartla Avrupa’nın en fazla karta sahip ülkesi oldu. Buna ek olarak, Türkiye, kart kabul noktasında yaklaşık 2,4 milyon adet kabul noktası ile Avrupa’da en fazla terminale sahip İtalya’nın önünde yer aldı.

ITS Medya ve Ajans Press’in gerçekleştirdiği medya incelemesine göre kredi kartları haber çıkışlarıyla ekonomi sayfalarının gündeminde yer aldı.Kredi kartları geçtiğimiz yıl 17 bin 821 habere konu olurken bu rakam bir önceki yıl 16 bin 863 oldu. Elde edilen veriler neticesinde, geçen yıl yüzde 15 büyümeyle düzenli artış gösteren kartlı ödemeler, bu yıl da büyümeye devam etti. 2017 yılı Ocak ayında 49,9 milyar TL olan kartlı ödeme tutarının 2018 Ocak tarihi itibarıyla yüzde 22 artış göstererek 60,7 milyar TL’ye çıktığı görüldü. Türkiye’de artan dijital dönüşümün de etkisiyle, internetten yapılan kartlı ödemelerin son beş yıl içerisinde büyük oranda artışa geçtiği belirlendi. İnternetten yapılan kartlı ödemeler, Ocak ayında MTV ödemelerinin de denk gelmesiyle beraber, 10 milyar TL’nin üzerine çıktı.  Böylelikle, 2017 yılında yüzde 14,5 olan internetten kartla yapılan ödemelerin, toplam kartlı ödemeler içindeki payı yeni bir rekor kırarak yüzde 16,4’e ulaştı.

14 Şubat Sevgililer Günü’nde geçen yıl 1,9 milyar TL’lik kartlı ödeme yapılırken, bu yıl bu tutar 2,2 TL’ye ulaşarak, yüzde 16 artış göstermiş oldu. Sevgililer Günü haftasını içeren 8-14 Şubat tarihleri arasında, 1-7 Şubat haftasına göre en fazla yüzde 75’le kuyumculuk sektöründe yaşandı. Aynı dönem içerisinde sağlık/kozmetik ürünlerinde yüzde 15 artış yaşanırken, elektronik eşya sektörü yüzde 10 artışla en fazla artışın yaşandığı bir diğer sektör oldu.

Türkiye’de gıda israfı..

Türkiye’de bir yıl içinde 1,7 milyar ekmek çöpe atılırken, 214 milyar liralık gıda israfı yapıldığı belirlendi.

Medya takip ve raporlama ajansı PRNet, Türkiye’de yapılan gıda israfına yönelik araştırmaları ve medya başlıklarını inceledi. PRNet’in Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) ve medya yansımalarından derlediği bilgilere göre, Türkiye’de bir yıl içinde 1,7 milyar ekmek çöpe atılırken, 214 milyar liralık gıda israfı yapıldığı belirlendi. Günlük olarak bakıldığında ise, 4,9 milyon ekmeğin çöpe atıldığı tespit edildi.

Ajans Press’in gerçekleştirdiği medya analizinde, israf başlığı altında medyaya 100 binden fazla haberin yansıdığı tespit edildi. Medyaya yansıyan haber başlıklarında, yetkili kurumlar tarafından yapılan kampanyalar sayesinde günde 1 milyon 50 bin adet ekmek, yılda ise 384 milyon adet ekmek çöpe atılmaktan kurtarıldığı bilgisi öne çıkarken, sadece ekmek israfı azatlığında bile yılda 2,8 milyar lira tasarruf sağlandığı belirlendi. Buna ek olarak dünyada israf edilen 1,3 milyon tondan fazla yiyeceğin, 2 milyara yakın insanı doyurabildiği bilgisine ulaşıldı. Yapılan gıda israfında, her şey dâhil otellerin, lokantalara oranla 5 kat daha fazla israf yaptığı ortaya çıktı.

Medya yansımaları ve uzman yorumlarına göre, gıda israfı Türkiye’de ve Dünya’da çözülmesi gereken sorunların başında gelirken, gıda israfını sıfıra indirmek için okullarda veya ülke genelinde kampanyalar yapılması, kamu spotları oluşturulması gerektiği vurgulandı. Buna ek olarak her şey dâhil otellerde yapılan gıda israfına yeni bir düzenleme getirilmesi belirtildi.