Güncel veriler…(Köşe yazısı 20.12.2017 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım son veriler ilginizi çeker.

Termik Santral Su, Atıksu ve Atık İstatistikleri

Termik Santral Su, Atıksu ve Atık İstatistikleri Anketi sonuçlarına göre 2016 yılında termik santraller tarafından %98,4’ü denizden olmak üzere 8,6 milyar m3 su çekildi ve toplam suyun %98,3’ü soğutma suyu olarak kullanıldı.

Termik santraller tarafından 2016 yılında deşarj edilen 8,5 milyar m3 atıksuyun  %98,9’unu soğutma suyu oluşturdu ve toplam atıksuyun %99,7’si denize deşarj edildi.

Termik santrallerde 12 bin tonu tehlikeli olmak üzere toplam 19,5 milyon ton atık oluştu. Toplam atığın   %87,8’ini kül ve cüruf atıkları oluştururken %12,2’sini atıksu arıtım çamurları, kimyasal atıklar, kağıt, plastik, metalik atıklar ile evsel ve benzeri atıklar oluşturdu. Toplam atığın %83,3’ü kül dağı, kül barajı veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, %16,7’si ise atık bertaraf/geri kazanım tesislerine ve maden/taş ocaklarına gönderildi.

Kurumumuzda Kısa Dönemli İş İstatistikleri için genel olarak yöntem ve veri kaynağı iyileştirme çalışmaları devam etmektedir. İnşaat üretim endeksinin veri kaynağının devamlılığının sağlanamaması nedeniyle, daha güncel ve kapsamlı veri kaynağı olan idari kayıtların hesaplamalarda kullanılmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda, inşaat üretim endeksine, 2017 I. çeyrek haber bülteninden itibaren yer verilmemekte olup, idari kayıtlara dayalı olarak hesaplanacak 2015 temel yıllı çalışmalar tamamlandıktan sonra, endeks, geriye dönük seriler ile birlikte 2018 yılından itibaren yayımlanacaktır.

Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi, 2017 yılı III. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %27,1 oranında arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise bir önceki çeyreğe göre %6,7 oranında arttı.

İşgücü İstatistikleri

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2017 yılı Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 104 bin kişi azalarak 3 milyon 419 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,7 puanlık azalış ile %10,6 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 0,9 puanlık azalış ile %12,8 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 0,1 puanlık artış ile %20 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,8 puanlık azalış ile %10,8 olarak gerçekleşti.

İstihdam edilenlerin sayısı 2017 yılı Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 233 bin kişi artarak 28 milyon 797 bin kişi, istihdam oranı ise 1,1 puanlık artış ile %47,9 oldu.

Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 197 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 1 milyon 36 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %20,3’ü tarım, %18,8’i sanayi, %7,7’si inşaat, %53,1’i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,2 puan, sanayi sektörünün payı 0,3 puan azalırken, hizmet sektörünün payı 0,4 puan arttı, inşaat sektörünün payı ise değişim göstermedi.

İşgücü 2017 yılı Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 128 bin kişi artarak 32 milyon 215 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,8 puan artarak %53,6 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla %73,1, kadınlarda ise 1 puanlık artışla %34,5 olarak gerçekleşti.

Eylül 2017 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,2 puan artarak %34,8 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre değişim göstermeyerek %22 oldu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 137 bin kişi artarak 28 milyon 488 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,1 puanlık artış ile %47,4 oldu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 10 bin kişi azalarak 3 milyon 410 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,1 puanlık azalış ile %10,7 oldu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0,1 puanlık artış ile %53,1 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 68 bin, hizmet sektöründe 107 bin kişi artarken, sanayi sektöründe 16 bin, inşaat sektöründe 22 bin kişi azaldı.

Satınalma Gücü Paritesi

Satınalma gücü paritesi (SGP) ayrıntılı olarak tanımlanmış mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanmaktadır. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabilmektedir.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP’ye göre kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) endeksi 2016 yılı sonuçlarına göre 28 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 64 oldu ve AB ortalamasının %36 altında kaldı.

Karşılaştırmalarda, 28 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) kapsandı.

Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 258 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 29 ile Arnavutluk oldu. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının %158 üzerinde, Arnavutluk ise %71 altında değere sahip oldu.

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık vb.) hizmetleri de kapsamaktadır.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 28 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 64 oldu ve AB ortalamasının %36 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 133 ile Norveç, en düşük ülke ise 37 ile Arnavutluk oldu.

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesidir. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade edilmektedir.

Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2016 yılı sonuçlarına göre 52 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 52 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini göstermektedir.