Davut Güleç Arşiv Sayfası O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Türkiye’nin Çöpten Kompost Üretme Potansiyeli raporu açıklandı.
Bizde halen çoğu ilkel yöntemlerle toplanan ve tam değerlendirilmeyen çöpler, ‘ucuz ve çok kazanma hizmeti’ nedeniyle yerinde yakılarak imha edilirken, havada kirletiliyor.
Oysa gelecekte, çöpün değerlendirilmesi ‘altın’ değerinde olacak.
Zaten şimdi ‘hurdacı’ diye tabir ettiğimiz ‘isimsiz kahramanlar’ bundan karınlarını doyuruyor.
Toprağı zenginleştiren, çöpü %60 oranında azaltan kompost gübresi ile toprağın bereketi artıyor.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, ”Türkiye çöpünü dönüştürüyor!” projesi kapsamında, Türkiye’nin çöp haritasını çıkarttı. Ankete 61 belediye ve toplam 30 belediyeyi temsil eden katı atık birlikleri katıldı.
Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen, Sivil Toplum Diyaloğu IV Programı dahilinde yürütülen ‘Türkiye Çöpünü Dönüştürüyor!’ projesi, bakanlıkların, belediyelerin ve diğer kamu kuruluşlarının ortak çalışmalarını gözeterek büyük ölçekli kompost üretimi hakkında bilgi ve deneyim aktarmayı hedefliyor. Proje, Buğday Derneği’nin öncülüğünde, Sürdürülebilir Kaynak Yönetimi ve Geri Dönüşüm için Kentler ve Bölgeler Birliği ortaklığında yürütülüyor.
Hem 5491 sayılı Çevre Kanunu’nda hem de 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nda ilgili maddeler, ‘Büyükşehir Belediyeleri ve Belediyeler’in evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak ve işletmekle yükümlü’ olduklarının belirtilmesine rağmen, belediyelerin bu kanunlara uymayışının ya da kurulan tesislerin işletilemeyiş nedenleri ve çözüm için gereken sonuçlar ile %34 gibi oldukça yüksek bir orana ulaşan vahşi depolama gibi, Türkiye’nin çöp işleme sistemindeki veriler de açıklanıyor. Anket sonucu yayınlanan rapor ise, aynı zamanda Türkiye’de çöpe bakışı, kullanım alışkanlıklarını ve Belediyeler’in atıklara yönelik çalışmalarının da ne durumda olduğunu gösteriyor.
61’i doğrudan belediyeler tarafından, 3’ü de toplam 30 belediyeyi temsilen belediye katı atık yönetim birlikleri tarafından doldurulan ankete göre; ayrı toplanan veya tesislerde ayrılarak geri dönüşüm tesislerine gönderilen inorganik atıkların toplanan tüm katı atıklara oranı %20’yi geçmiyor. Ortalama olarak, tüm katı atıkların %5-10’u geri dönüştürülüyor. Kompostlaştırma ise belediyelerin yalnızca %11’inde ve çöpün düşük bir kısmını komposta dönüştüren pilot projelerle uygulanıyor.
*Yürütülen projede Belediyelerin organik katı atık yönetimi hakkında güncel bir tablo oluşturmak amacıyla ulusal ölçekte bir ihtiyaç analiz anketi hazırlanarak, Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesindeki belediyeler ile paylaşıldı ve çöp toplama/işleme/bertaraf sistemleri ile mali koşullara odaklanarak, Türkiye’nin genel kompost potansiyelini ortaya çıkarması amaçlandı. Anketi dolduran belediyeler arasından, kompost tesisi kurmaya en yatkın olan 21 belediye seçilerek, Avrupa Birliği’ndeki en etkin kompost işleme tesislerini ziyaret etmek üzere Avrupa şehirlerine götürülecek. Kırsalda kompost, Turizmde kompost ve Şehirde kompost olarak üç gruba ayrılan ekiplerden, Kırsalda kompost ekibi; 15-18 Kasım arasında, Şanlıurfa Büyükşehir, Kayseri Büyükşehir, Burdur, Mersin-Mezitli, Nevşehir-Derinkuyu, Giresun-Görele Belediyeleri ile Tunceli (DERKAB) Katı Atık Yönetim Birliği temsilcilerinden oluştu ve İtalya’daki kırsal kompost örneklerini incelemek üzere Buğday Derneği ekibiyle birlikte Torino’da bulundu.
*Proje kapsamında belediyelere yönelik bir kompost rehberi hazırlanacak.
*12 Ocak 2017 tarihinde, Kadir Has Üniversitesi’nde ücretsiz, halka açık bir konferans düzenlenecektir.
Anket, Buğday’ın geniş iletişim ağı sayesinde, sosyal medya üzerinden 100,000 kişiye ulaştırıldı. Dahası, tüm büyükşehir belediyelerine ve daha önce kompost tesisi kurmuş, kompost tesisi kapanmış ve halen çalışmakta olan belediyelere telefon yoluyla ulaşılarak anket hakkında bilgilendirme yapıldı.
Sanayileşmiş ülkelerle kıyaslandığından son derece büyük olan bu rakam, Türkiye’deki kompost potansiyelinin büyüklüğünü ortaya koyuyor. Rapor aynı zamanda, düzenlenen anket sayesinde; Türkiye’de, çoğunluğun geleneksel hayat biçimlerini, şehirleşme ve modern tüketim alışkanlıkları nedeniyle büyük bir hızla kaybetmekte olsa da evde yemek yapma alışkanlıklarının hâlâ devam ettiğini ve paketlenmiş ürünlere talebin daha az olduğunun da göstergesi. Evlerden çıkan katı atıklardaki organik madde miktarı %50-60. Dolayısıyla rapor, Türkiye’de çöp içeriği, kullanım alışkanlıkları ve yaşam biçimine dair verileri de gözler önüne seriyor.