Bütçede başlayan bozulma eğilimi yakından izlenmeli

ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Arda Coşar, bütçe rakamlarındaki bozulmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede;

“Türkiye’nin son on yılda elde ettiği en büyük kazanımlardan biri şüphesiz ki bütçe disiplinidir.  Son on yılda özellikle bankacılık sektörü mali yapısı ve bütçede sağlanan disiplin  önemli ölçüde ekonomik güveni sağlayarak, ekonomik büyümenin en önemli katalizörlerinden  biri oldu. 2008-2009 kriz dönemi haricinde genelde önemli ölçüde sağlanan mali disiplin, Lehman Krizi’nde ve 2011 Avrupa borç krizinde ekonominin  en önemli çıpalarından biri oldu ve dış şoklara karşı dayanımı artırdı” dedi.

Ancak bugün gelinen noktada, bütçe disiplinini yakından incelemekte fayda olduğunu söyleyen Arda Coşar sözlerine şöyle devam etti:

“2013 yılı ilk  6 ayında  3,1 milyar TL fazla veren bütçe, 2014 ilk 6 ayında 3,4 milyar TL açık verdi, 2013 ilk yarısında 26,4 milyar TL faiz dışı fazla verilirken, 2014  ilk yarısında  faiz dışı fazla 23,1 milyar TL seviyesine geriledi. Bütçe rakamları geçen sene ile karşılaştırıldığında, bütçede görülen bozulma aşikar. 2014 yılı ilk yarısında personel giderleri yüzde 16,5  sosyal güvenlik kurumu ödemeleri yüzde 18,7 mal ve hizmet giderleri yüzde 14 artarak, yılın ilk yarısının bütçe gideri yüzde 13,8 yükseldi ve 213 milyar 857 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen seneki bütçe gideri ise 187 milyar 870 milyon TL idi.  Bütçe geliri ise yüzde 10,2 artarak 210 milyar 481 milyon TL’ye ulaşsa da, harcamalardaki artışı karşılamaya yeterli olmadı ve bütçe açığı yükseldi. Bütçede, gerçekleşen 2 seçimin etkisini görüyoruz.

Diğer bir ilgi çekici durum ise bütçe hedeflerinin de, bütçe açığındaki büyümeyi  öngörmesi ve daha yüksek bir bütçe açığının hedeflenmesi. 2013 yılı tamamında  18 milyar 449 milyon TL  bütçe açığı verilirken, faiz dışı fazla 31 milyar  537 milyon TL olarak gerçekleşti. 2014 yılı tamamı için hedeflenen açık, 33 milyar 200 milyon TL, faiz dışı fazla ise 18 milyar 800 milyon TL. Bütçe geliri ve  giderlerinin  yılın ilk yarısında bütçe hedeflerini yüzde 50 üzerinde yakaladığı görülüyor. Bütçe açığı ve faiz dışı fazlada da hedefler içerisinde kalınabilir. Ancak bütçenin, geçmiş yıla nazaran bozulduğu gerçeği aşikar. 2014 yılında  iki adet seçimin etkisi ve nihai  iç talebin yavaşlaması üzerine büyümeye kamu harcamalarının katkısının arttığı, bütçe gerçekleşmelerinde de görünüyor. 2015 yılında genel seçim yapılacak, olası bir FED hamlesinin güven kanalı ile tüketimi olumsuz etkileme riski de bulunuyor. Bu açıdan hem 2014 hem de 2015’i bütçenin bozulma eğilimine karşı  yakından izlenecek bir dönem olarak görüyoruz.”